Levent Köprülü

TAYSAD Yönetim Kurulu Başkanı Saydam, pandemide çipler ve hammaddelerin ne denli önemli olduğunu öğrendiklerini kaydederken, "Ukrayna savaşının da, neon, kripton gibi malzemelerin süreci ne kadar etkilediğini gördüklerini" belirtti.

Türkiye otomotiv yan sanayisinin çatı kuruluşu olan Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) 43. Olağan Genel Kurulu’nda konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Albert Saydam, Ukrayna savaşının farklı şeyler öğrettiğine dikkat çekti. Saydam, “Ukrayna savaşı bize bilmediğimiz şeyler de öğretti. Araçlarda kullanılan çiplerin ne kadar önemli olduğunu pandemide öğrenmiştik. Arkasından kullandığımız hammaddelerin de ne kadar mühim olduğunu öğrendik. Şimdi de sarf malzemelerinin süreci ne kadar etkilediğini görüyoruz. Ukrayna ve Rusya’nın dünyada yüzde 87’sini gerçekleştirdikleri, sadece çiplerde kullanılan sarf malzemesi olan neon, kripton gazlarının temininde bir sorun yaşanması, araç üretimini olumsuz etkileyecek” dedi.

Elektrikleşme konusunda

Tüm dünyayı peşinden sürüklemiş, “otomotiv dünyasını kökten değiştireceği” iddia edilmişti. “Dünyanın en ucuz otomobili” olarak lanse edilen ve hayatına “sorunlu” başlayan Tata Nano’nun üretimi biteli çok oldu. Ancak maalesef unutulması çok zaman almadı!

Hindistan'a gittiğimde bu aracı kullanacak olmak, benim için "Pagani Zonda kullanmak gibi bir şey"di. Zira Türkiye'ye henüz gelmemiş (ki hiç gelemedi), tüm dünyada bile test edebilen çok az kişi vardı. Bir grup halinde Tata'nın merkezine gittiğimizde, içimizdeki heyecan daha da büyümüş, gruptaki arkadaşlarla "çene düşmesi" hastalığına yakalanmıştık adeta... O an gelip de, "Tata Nano" ile tanıştığımızda ise adeta "seslerimizden eser bile kalmamış" haldeydik. Dünyanın konuştuğu otomobil önümüzde duruyordu. Yetkililer önce şoförlü bir test sürüşü yaptırdılar. Ardından da birkaçımızın kullanmasına izin verdiler. Kullanmak dediysem, kapalı parkurda bir-iki kilometrecik filan. O da değişmeli olarak... Maksat

Elektrikli araçlara dönüş yolunda çalışmalar hız kesmeden sürerken, Rusya-Ukrayna savaşının etkileri bu konuda da yavaş yavaş hissedilmeye başladı. Nitekim ABD'de elektriklilere zam gelmeye başladı...

Bir yandan tüm dünyada elektrikli araçlara geçiş konusunda adeta bir yarış yaşanırken, diğer yandan da üreticiler, 24 Şubat'ta patlak veren Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle boğuşuyor. Hayati öneme sahip bir pazar olmasına rağmen, uluslararası yaptırımlar çerçevesinde Rusya pazarında faaliyetlerini askıya alarak, ciddi bir bedelle karşı karşıya kalan üreticiler, büyük ölçüde Rusya ve Ukrayna'dan sağlanan hammaddeler konusunda da sıkıntı yaşamaya başladı. Zira gerek çip üretiminde gerekse de elektrikli araçlarda kullanılan bataryalarda kullanılan kritik maddeleri, büyük ölçüde, savaştaki bu iki ülkeden temin ettiklerinden ya üretimlerini yavaşlattılar ya da araçlarına zam yapmak zorunda kaldılar..

Nitekim Volkswagen başta olmak üzere pek çok üreticinin bu konuda zorluklar yaşadığını belirtmiş, ancak

Dünya, özellikle de Amerika, 1960'larda onun kitabıyla kendine geldi. Otomobillerde güvenlik konusuna çok da önem vermeyen ya da geri plana atan üreticiler için "zili çalan" kişiydi. Ve o, bunu "hiç kullanmadığı" bir otomobili kitaplaştırarak yapmıştı...

Bir varmış, bir yokmuş... Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, "güvenliğin otomobilleri sattıran bir özellik olamayacağını düşünen" otomotivciler varmış. Otomobilin icadından başlayarak, 1960'lı yılların ortalarına kadar tasarımlar, işlevsellikler, güçlü motorlar, ucuz modeller gibi "önemli" şeylere odaklanmışlaaaarrr. Özellikle de Amerikalı olanlarr... Veee bir gün, "ehliyeti bile olmayan", hukuk fakültesinden mezun hırslı bir genç adam çıkagelmiş... Otomobillerin çok güvensiz olduğunu, sürücülere sürüş emniyetiyle ilgili yeterince bilgi verilmediğini düşünmüş. Henüz daha Hukuk Fakültesi'nin ikinci sınıfındayken başladığı araştırmalarını ilerletip, 1960'ta "Volkswagen Beetle'ın ABD'li rakibi" olarak geliştirilip piyasaya sunulan

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası ortaya çıkan durum, otomotiv üreticilerinin de uykularını kaçırıyor. Zira üreticiler, Rusya'nın bazı tesisleri devlet kontrolüne alması ihtimalinin yaratacağı sonuçları düşünüyor.

Pandemi ve buna bağlı olarak çip krizinin yarattığı etkilerle boğuşup, üstüne de giderek hızlanan elektrikli araçlara geçişe adapte olmaya çalışan otomotiv üreticileri, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle birlikte yeniden uykusuz geceler geçirmeye başladı. Nitekim savaş nedeniyle alınan yaptırım kararları nedeniyle Rusya pazarına araç göndermeyi askıya alan ya da buradaki üretimini durduran otomotiv şirketleri, Moskova'da yankılanan "bu tür tesislere kayyum atansın, devletçe işletilsin" yönündeki seslerden rahatsız olmuş durumda.

Peugeot, Citroen, Fiat adına Rusya'daki Kaluga tesisinde üretim yapan ve bu tesisi de Mitsubishi ile paylaşan Stellantis Grubu, üretimi durdurduktan sonra bu kapasiteyi Avrupa'daki tesislerinden birine taşımayı düşündüğünü açıkladı geçtiğimiz günlerde. Ayrıca

Pandemi döneminde ortaya çıkan çip krizinin en geç önümüzdeki yıl sona ermesi beklenirken, bu kez Rusya-Ukrayna savaşı çıktı. Her iki ülke de, çip üretimi için kritik öneme sahip.

Yaklaşık iki yıldır süren çip krizinde sona gelinmesi beklenirken, bu kez ortaya Rusya darbesi çıktı. Nitekim Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, mikroçip üretiminde kritik öneme sahip neon gazına ulaşılmasını güçleştirecek, bu da üretimi aksatabilecek.

Pandemi döneminde akıllı cihazlar, bilgisayar ve televizyonlara yönelik artan talep, çip üreten firmalarda yaşanan aksaklıklar, otomotiv üretiminde bir sıkıntıyı beraberinde getirmişti. İki yıla yakın bir süredir devam eden bu sıkıntı, yeni yatırımlarla birlikte en geç 2023'ün ortalarında çözülür diye beklenirken, bu kez Rusya'nın Ukrayna harekatıyla birlikte durum değişti. Nitekim Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar arasında bulunan, otomobil ile askeri sanayide kullanılan çiplere erişimin sınırlandırılmasının, bu alandaki sıkıntıyı daha da

Evet, yine bu sıralar burnumuza fazlasıyla “nostalji kokuları” geliyor. Zira üreticiler, bu kez tamamen elektriklilerin sevilmesi için eski efsanelerini yeniden yollara çıkarma telaşına girdi...

Geçen hafta bu köşeden, klasik otomobillerin "elektriklendirilmesi"nden bahsetmiştim hatırlarsanız. Koleksiyonerlerin, ya ellerindeki klasikleri elektrikliye dönüştürdüğünü ya da bazı özel firmaların ve üreticilerin, popüler eski modellerin "elektrikli yenilerini" imal ettiğini söylemiştim. Hatırladınız değil mi? Hatırlamadıysanız, zaten internet ortamı sağolsun. Bir de Twitter hesabımda mevcut olması lazım...

Her neyse, elektrikli otomobillerin "sevdirilmesi" amacıyla otomotiv üreticilerinin pek çok yol denediğini biliyoruz artık. Muhteşem iç mekanlar, çekici tasarımlar, efendime söyleyeyim "janjanlı" donanımlar, renkler, hizmetler, menziller filan da falan... Tabii "Bak abim/ablam, bu otomobili alırsan, yeminle akülerini bilmem kaç liraya/euro'ya/dolara dolduruyon, sonrasında 2-3 gün doldurmasan da olur. Zaten kaç kilometre yapıyosun ki? Hem

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi sonrası başlayan yaptırımların, Rus otomotiv endüstrisini kontak kapatmaya zorladığı belirtiliyor. Bunun, aynı şekilde global firmalara da satış kaybı olarak yansıması mümkün.

Rusya'nın başlattığı Ukrayna harekatı, tüm dünyadan tepki çekmeye devam ediyor. Pek çok ülkenin yanı sıra Avrupa Birliği de, birbiri ardına bu ülkeye yönelik yaptırım kararları alırken, ülkedeki otomotiv üreticileri, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu adımından ciddi yara alacağa benziyor.

Başta Volkswagen Grubu ve Renault olmak üzere ülkede üretim yapan, faaliyet gösteren ya da yan sanayi ürünleri alan otomotiv şirketleri, Ukrayna'ya yönelik işgal girişimi nedeniyle faaliyetlerini bir süre durdurmayı ya da vardiya sayısını düşürmeyi planladığını açıkladı. Autonews'un haberine göre Volkswagen, Ukrayna'dan satın aldığı parçalarda yaşanacak gelişmeler nedeniyle Almanya'daki iki fabrikasında üretimi birkaç günlüğüne durdurabileceğini belirtirken, Renault da, elindeki parçaların tükenmesi durumunda Rusya'daki