Dr. Demet Erciyes

Her ne kadar kalp krizinin tedavisi gün geçtikçe daha da ileriye gitse de aslında biliyoruz ki olay krize kadar gitmeden bu riski anlamak ve önlemek mümkün. Bu haftaki yazımda damar tıkanıklığı sürecini tetikleyen plaklardan biraz bahsedeceğim.

Kalp krizi artık korkulu rüya olmaktan çıktı. Tıptaki ilerlemeler, sürekli gelişen tedavi yöntemleri kriz anında bize başarıyla sonuçlanacak müdahalelerde bulunma şansını veriyor. Tıkalı damar nedeniyle oluşan infarktüse uğramış bir kalbi ilaç tedavisiyle, balon anjiyoplastiyle veya koroner by pass ameliyatıyla tedavi etmek mümkün. Eskiden çok daha fazla korkulan ve kötü sonla seyreden kalp krizleri artık tedavi edilebilir ve korkutucu komplikasyonları önlenebilir bir hal aldı. Ancak hâlâ kalp damar hastalıkları en fazla görülen ölüm sebebi. Buradan da şunu anlıyoruz ki daha yapacak çok iş var.

Her ne kadar kalp krizinin tedavisi gün geçtikçe daha da ileriye gitse de aslında biliyoruz ki olay krize kadar gitmeden bu riski anlamak ve önlemek mümkün. Risk faktörlerini belirlemek ve önlem almak başlı başına bir konu. Artık dünyadaki trend hastalıkları oluşmadan önlemek yönünde ilerliyor.

Bu amaçtan yola çıkarak Harvard, Stanford gibi dünyaca

Dr. Nedret Emiroğlu, Dünya Sağlık Örgütü’nün eylül ayında yapılacak olan Avrupa Bölge Direktörlüğü seçiminde aday olarak gösterildi.

Doktorluk öyle bir meslektir ki hasta ile karşılaşıldığında ülke sınırı, din, dil, ırk farkı ortadan kalkar. Böyle bir zamanda herkes dünya vatandaşıdır. Biz bu fikri mühürlemek üzere tıp fakültesini bitirdiğimizde diploma töreninde doktorluk mesleği için aynı zamanda çalışma belgemiz olan diplomamızı almadan önce Hipokrat Yemini ederiz. Bu yeminde söylediklerimiz mesleğimizin anlamını çok güzel bir şekilde tanımlar.

Hipokrat yemini

“Tıp fakültesinden aldığım bu diplomanın bana kazandırdığı statü, hak ve yetkileri kötüye kullanmayacağıma, hayatımı insanlık hizmetlerine adayacağıma, hastalarımı memnun edeceğime, insan hayatına mutlak surette saygı göstereceğime, mesleğim dolayısıyla öğrendiğim küçük sırları saklayacağıma, hocalarıma ve meslektaşlarıma saygı ve sevgi göstereceğime dil, din, milliyet, cinsiyet, takım, ırk ve parti farklarının görevimle vicdanım arasına girmesine izin vermeyeceğime, mesleğimi dürüstlükle ve onurla yapacağıma namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.” Biz doktorlar acil bir hasta ile karşılaştığımızda önce sağlık durumunu

Kalp damar hastalıklarında damarın tıkanmasına yol açan plakların oluşması tam anlamıyla bir kronik inflamasyon sürecidir. Yani inflamasyon diye adlandırdığımız yangı bu sefer damarın içinde gerçekleşir.

Yaşamamız için kalbin ne kadar önemli bir organ olduğunu hepimiz biliyoruz. Kalp atışı hayatta olmanın bir göstergesidir. Bu olay kalbin kasılmasıyla gerçekleşir. Kalp kasının kasılması için daha doğrusu hücrelerinin hayatta kalması için kan damarlarıyla beslenmesi, oksijen alması gerekir. Eğer herhangi bir sebepten ötürü kalp damarlarında bir tıkanıklık meydana gelir ise o bölgeye kan götüremez. Böyle bir durumda kalpte o bölgede bulunan hücreler ölür ve vazifesini yerine getiremez. Bu olay klinik olarak infarktüs veya kalp krizi diye adlandırılır. Ölen hücrelerin sayısına ve etkilenen bölgenin büyüklüğüne göre klinik bulgular da değişiklik gösterir. Eğer geniş bir bölge etkilendiyse kalp kasındaki zayıflama da o kadar fazladır. Bu durumda kasılmadaki yetersizlik de o kadar fazla hissedilir. Olayın neticesinde kalp yetersizliği bulguları başlar. Yaşam kalitesi son derece olumsuz yönde etkilenir. Bazen de bu kalp krizi o kadar ağır bir şekilde gerçekleşir ki kriz anında ani kalp

Vücudun bir çeşit savunma tepkisi olan yangı, uzun süre maruz kalındığında kronikleşerek birçok hastalığa davetiye çıkarır.

Latincede “inflamasyon” diye adlandırılan yangı, vücudun zararlı etkenlere karşı verdiği bir çeşit savunma tepkisidir. Zaman zaman iltihap adı geçse de buradaki etken abse ya da iltihaptaki gibi bir mikrop olmayabilir. Vücutta oluşan bu savunma tepkisi görünüşte vücut için faydalı bir olay gibi gözükse de özellikle bu zararlı etkene uzun süre maruz kaldığında kronikleşen yangı birçok hastalığa da davetiye çıkarır. Bağışıklık sistemimiz zararlı olarak gördüğü bu etkene karşı savunma sistemini harekete geçirip onu yok etmek üzere kandaki lökosit, lenfosit gibi askerlerini görevlendirir. Ancak burada mikrop sandığı bu etmeni yok edeyim derken vücudun kendi hücrelerine de zarar verir.

Vücutta kanda dolaşan bu askerler zararlı gördükleri bu etmeni yok etmek için silah olarak bir takım enzim ve maddeleri salgılamaya başlar. Bu salgılanan maddeler ve ortaya çıkan savaş alanı özellikle o bölgede yoğun olmak üzere vücudun tamamını da olumsuz etkileyecek bir hale dönüşür. Bunu tıpkı ülkelerin sınır bölgesinde olan, küçük gibi gözüken bir çatışma veya herhangi bir yerinde

“İşleyen demir ışıldar” atasözünde de belirtildiği gibi, hareket ettikçe daha enerji dolu hissederiz. Bütün mesele ilk adımı atmakta.

Sağlıklı yaşamak için hareket etmenin ne kadar önemli olduğundan daha önceki yazılarımda da birçok kez bahsettim. “İşleyen demir ışıldar” diye çok yaygın bilinen bir atasözü vardır. Gerçekten de hareket ettikçe kendimizi daha enerji dolu hissederiz. Hele bir de bu esnada bir işi halletmeye koyulmuşsak devamını getirmek, tamamlamak bize ayrı bir keyif verir. Ama işte bütün mesele ilk adımı atmaktır. İşe başlamak için gerekli ilk hareketi yapmaktır. Bunu yapmadan miskin miskin oturduğumuzda iyice tembelliğe kapılıp bir türlü başlayamayız. Fakat bir yandan da bu durum bizi mutsuz eder. Harekete geçemediğimiz için içimiz rahat etmez. Tamam da nedir bizi alıkoyan? Sadece tembellik mi? Yoksa hayatımızı kolaylaştırdığına inandığımız teknolojik ilerlemeler mi? Yakın mesafelere bile kullandığımız arabalar mı? Bir kat çıkmak hatta inmek için bile kullandığımız asansörler mi? Televizyonu oturduğumuz yerden kalkmadan uzaktan kumanda ile izlememiz mi? Evdeki perdeleri, ışığı bile kumanda ile açıp kapamamız mı? Markete gitmek yerine internetten sipariş vermek mi?

Anneler Günü vesilesiyle hamilelik sürecinde anne kalbinin maruz kaldığı tehlikelere göz atalım.

Bugün Anneler Günü! Bizi dokuz ay karnında taşıyan, hayat veren, ondan sonra da hayatımız boyunca bizi hem kalbinde hem de aklında taşıyan annelerimizin, bizi dünyaya getirene kadar kalpleri ve bünyeleri hangi risklere ve tehlikelere maruz kalıyor, ne gibi değişikliklerden geçiyor biraz bundan bahsedelim.

Geçtiğimiz hafta Demiroğlu Tıp Fakültesi dördüncü sınıf öğrencilerine gebelikte kalp ve hipertansiyon dersini anlatmıştım. Daha sonra bu haftaki yazımın tam da Anneler Günü’ne denk geldiğini fark ettim ve annelerimizin bizi dünyaya getirirken gerçekten ne kadar cesurca bir maceraya atıldıklarının altını çizmek gerektiğini düşündüm. Hamilelik, genel anlamda alınan kilolar ve beraberinde bebeğin ağırlığı gibi görünse de asıl yükü kalp taşır.

Kalp ve dolaşımla ilgili değişiklikler

Gebelikte kan hacmi hormonal değişiklikler sebebiyle neredeyse yarı yarıya artar. Bu artış ilk üç ayda başlar, 20-24. haftalarda en üst düzeyine ulaşır, doğuma kadar ise bu düzeyini korur veya hafif azalır. Ancak bu artışın hızına kırmızı kan hücrelerinin sayısı yetişemediğinden annede kansızlık baş gösterir.

Oruç tutmaya niyetlenmeden önce ciddi bir sağlık kontrolünden geçmeniz gerekir. Üstelik bunu her yıl tekrarlamalısınız.

Daha önceki yazılarımda orucun faydalarından detaylı olarak bahsetmiştim. Gerçekten de oruç hele bir de hakkıyla tutulduğu zaman faydaları saymakla bitmez. İnançla ve doğru duyguları taşıyarak tutulan oruç ruhsal ve zihinsel olarak arınmayı sağlar. Sadece belirli bir süre aç, susuz kalıp saati gelince karın doyurmak değildir. Nasıl olsa bütün gün aç kaldım, şimdi istediğim her şeyi tüketebilirim diyerek iftarda kıtlıktan çıkmış gibi yemek de değildir. Zaten böyle davranıldığı takdirde başta midemiz olmak üzere vücudumuz bize gereken tepkiyi verecektir. Bu nedenden ötürü ramazan ayı boyunca hastanelerin acillerine bir iftar bir de sahur sonrası mide ve kalp şikayetleriyle gelen çok olur. Buraya kadar bahsettiklerimden ramazanda iftar ve sahurlarda ağır, sindirimi zor, şeker, tuz oranı yüksek sağlıksız yiyecekleri tüketmemiz, gözümüz değil sadece midemiz doyacak kadar yememiz gerektiğini anlamışsınızdır. Aksi halde son derece sağlıklı kimselerde bile ufak tefek mide şikayetlerinden başlayıp acile götürecek kadar ileri şikayetlere rastlamak mümkündür.

Sürekli ilaç

Şifa insanın hayatı boyunca hiçbir zaman gündeminden düşürmemesi gereken bir kavramdır.

Tıptaki teknolojik ilerlemelerin yanında geleneksel tıp da giderek önem kazanmakta. Bu alandaki çalışmaları Sağlık Bakanlığı’mız tarafından davetli olarak katıldığım 24-27 Nisan tarihleri arasındaki “Kronik Hastalıklarda Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları” konulu 2. Uluslararası Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongresi’nde etraflıca gözlemledim. Bu yıl ikincisi düzenlenen kongre T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, T.C. Sağlık Bakanlığı ev sahipliğinde ve Dünya Sağlık Örgütü işbirliğinde gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın Onursal Başkan olarak katıldığı kongre, Sağlık Bakanımız Dr. Fahrettin Koca, Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Bakan yardımcımız Prof. Dr. Emine Alp Meşe ve diğer değerli katılımcıların verdiği önemli mesajlarla başladı. Toplantıda dünyanın birçok ülkesinden bakan ve üst düzey sağlık çalışanlarından oluşan bir katılım mevcuttu.

15 başlık altında toplanıyor

Geleneksel ve tamamlayıcı tıp adından da anlayacağımız gibi uzun yıllardır süregelen gelenekselleşmiş ve modern tıbba ek, tamamlayıcı olarak