Abbas Güçlü

Gazetelere göz attığınızda, ana haber bültenlerini izlediğinizde, sosyal medyada sörf yaptığınızda ya da siyasi tartışmaları izlediğinizde eğitimle, çocuklarla, gençlerle ya da öğretmenlerle ilgili olan bir habere, arada bir de olsa denk geldiğiniz oluyor mu? Oysa “Her şeyin başı eğitim” demeyenimiz yok gibi.

Her sorunun kökeninde eğitimsizliğin ya da eksik veya yanlış eğitim olduğunu da herkes dile getiriyor ama arkası gelmiyor.

Eğitim Ailesi, 50 milyonluk devasa bir aile.

Evinde ya da yakınında öğrenci olmayan yok gibi. Çok daha enteresanı, evinde öğrenci olup da mutlu olanı bulmak hiç de kolay değil!

Yani halkımızın en önemli üç sorunundan birisi, dünden bugüne mutlaka eğitim olmuştur.

Peki o zaman halkımız için bu denli önemli olan eğitim nereden siyasetin, medyanın, üniversitelerin ya sivil toplum örgütlerinin gündeminde değil?

Güncel tartışmalara göz attığınızda eğitimin iyileştirilmesine yönelik herhangi bir tartışmaya şahit oldunuz mu?

Muhalefetle iktidar sabah akşam erken seçim, anayasa, kabahatli arama ya da beceriksizlik tar

Katılırsınız, katılmazsınız “Yaşadığınız coğrafya kaderinizdir” diye bir söz var. Genellikle negatif anlamda kullanılır ve tüm felaketler doğaya yüklenir. Oysa bizleri asıl üzen yaşanan doğal felaketlerden daha çok ihmallerden, denetimsizlikten ve açgözlülükten kaynaklanan acılar. Onlar da yaşadığımız coğrafyadan daha çok bizlerle ilintili!

Uzmanlar, içinde bulunduğumuz yüzyılın “Felaketler Yüzyılı” olacağını ısrarla hatırlatıyor. Hem de çok uzun zamandır!

Bu yüzden başta depremler olmak üzere felaketlerle yaşamayı öğrenmek zorundayız.

Rahmetli Ahmet Mete Işıkara’nın sık sık altını çizdiği bir söz vardı:

”Depremler değil, ihmaller öldürür!..”

Deprem ve diğer felaketler, dünyanın her yerinde yaşanıyor. Yaşanmaya da devam edecek.

Felaketlerin boyutları aynı olmasına rağmen, yaşattığı yıkım ve acılar onlarda daha az, bizde çok daha fazla ise bir değil bin defa düşünmek zorundayız…

Felaketler Anayasası!

Her çağın, o çağa damgasını vuran  sihirli kelimeleri vardır. Örneğin inovasyon, örneğin, bilişim, örneğin yapay zeka! Bir de hemen her çağın olmazsa olmazı olan kavramlar ve kelimeler var ki onlar hiç eskimezler, her daim güncelliklerini korurlar. Örneğin planlama, örneğin, farkındalık, örneğin kalite, örneğin üretim… 

İşte o önemini hiç kaybetmeyen ve rekabetin kaderini belirleyen sihirli kelimelerden birisi de “verimlilik”tir. 

Verimliliğiniz ne denli yüksekse, ne kadar hızlıysa, ne kadar kaliteliyse, ne kadar ekonomikse ve en önemlisi de ilgili tüm tarafları ne kadar memnun edici ise verilen hizmet, yapılan iş ya da üretim o denli başarılı oluyor. 

Eğitimin altın kurallarından birisi de yine verimliliğe dayanıyor: Başarıya giden yol çok çalışmaktan değil, verimli çalışmaktan geçer!.. 

İşte bu yüzdendir ki, herhangi bir alanda zirveye tırmanan herhangi birine başarısının sırrını sorduğunuzda, azim, sevgi ve disiplin gibi kelimeden sonra size söyleyeceği ilk birkaç kelimeden birisi de mutlaka

Esen rüzgara göre şakşakçılık en kolayı.

Geleni alkışlarsın, gideni eleştirirsin.

Takdir etmek için gerekçeye gerek yoktur.

İçimden geldi, boyunu posunu, konuşmasını, duruşunu seviyorum deyip alkışlarsın, kimse de bir şey demez.

En fazla “yalaka”, “yandaş”, “şakşakçı” deniliyor ki, onu da artık takan kalmadı. Hatta bununla şeref nişanesi gibi böbürlenenler bile var…

Eleştiri öyle mi?

Donanımlı olmanız ve elinizde ciddi argümanlar olması şart. Yoksa canınıza okumak için fırsat kollayanlar, sizi bir anda eleştiren konumundan eleştirilen noktasına getiriverirler. Eleştiri konusu unutulur ya da unutturulur farklı konular tartışılmaya başlar. Yaşadığımız son olaylara bir de bu gözle bakın, eminim ki bir çırpıda onlarca örnek göreceksiniz!..

Eğitimde eleştiri?

Okumuşları, okuduklarına bin pişman ettik. Oysa mutlu olmaları gerekiyordu!

Eğitime, bilime, öğretmene, bilim insanlarına ve hayata olan bakış açımız artık değişmeli! Niye mi? Çünkü bu böyle gitmiyor ve günümüzde en büyük güç hâlâ onlar!..

Dünya bilimine en fazla katkıda bulunan ülkeler, en güçlü ve refah düzeyi en yüksek ülkeler.

Ve son gelişmeler gösterdi ki gün geliyor onlar da kıvranıyor! Yani ortada yanlış giden bir şeyler var.

Ne olur artık tüm bu sıcak gelişmeleri çok yakından izleyelim ve gelecek planlarımızı bu çerçevede gerçekleştirelim.. Gelecek bugünden çok farklı olacak, bu kesin!

İşte bu yüzden, kafamızı kumdan çıkartıp, güncel didişmelerin yanı sıra biraz da bu konulara kafa yoralım…

Eğitimin, bilimin, hayatın, geleceğin hedefleri, gerekçeleri, sonuçları, yöntemleri ve analizlerini bir kez daha yapıp, genel ve bireysel hedefler koymalıyız.

Ülke olarak, bireysel olarak, insanlık olarak eğitimden, bilimden, hayattan, gelecekten beklentilerimiz neler?

Sorumluluk duygusu, bireye kazandırılması gereken en temel yurttaşlık haklarından birisi. Bireysel olduğu kadar kamusal bir zorunluluk…

Bizim gibi imparatorluk geleneği olan pek çok ülke, bireylere de önemli görevler yükleyerek “Devletin asıl sahibi, koruyanı, geliştireni sizlersiniz” diyerek sorumluluklarını vatandaşlarıyla paylaştı. Bazı ülkeler ise “Birileri bizim yerimize karar versin” diyerek en temel sorumluluklarını üzerinden silkeleyip, hatırlayamaz noktaya geldi.

Aklımız, vicdanımız, refahımız, geleceğimiz bir yana, can güvenliğimiz konusunda bile her türlü sorumluluktan kaçtık, kaçmaya devam ediyoruz!..

Afetlerin, felaketlerin, faciaların, acıların en büyüğünü biz yaşadık, sorumluluğu olanlar her defasında bir istifayı bile kendilerine çok gördüler.

Sorumluluk bilinci, eğitimle kazandırması gereken en temel değerlerden birisidir. Türkçe, Matematik ve diğer dersler kadar hatta onlardan da daha önemli. Öğrencilere ahlaki, vicdani, mesleki, bireysel ve kamusal sorumluluk duygusu kazandırılmadıysa gerisi teferruattır!..

Her

Altan Öymen ve Onur Öymen, babaları Hıfzırrahman Raşit Öymen ve Münir Raşit Öymen’in yaşam öyküsünü kaleme aldı:

“Başöğretmenin Yolunda Atatürkçü İki Eğitim Gönüllüsü”

Aslında onların bu hikayesi Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne dönüşümün bir hikayesi. Osmanlı vatandaşı olarak doğdular, Türkiye Cumhuriyet’iyle benliklerini buldular, eğitim sevdalarıyla da hani o Mustafa Kemal’in her fırsatta dile getirdiği “geleceğin mimarları” arasında yerlerini aldılar. İşgallerin, savaşların, ayaklanmaların yaşattığı acıları, yoksulluğu, saltanattan cumhuriyete dönüşümünün tüm sancılarını iliklerine kadar yaşadılar. Devlet bursluluk sınavlarını kazanarak Almanya’ya kıvılcım olarak gittiler, meşale olarak dönüp ülkemizi aydınlattılar. Öğretmen olarak ülkeyi baştan başa gezip öğretmenlik yaptılar, bürokraside, siyasette görev aldılar, çağdaş eğitim sisteminin oluşmasına büyük katkılarda bulundular. Mustafa Kemal, Milli

Dünyanın her yerinde doğan her çocuk masumdur. Onları canavara ya da meleğe dönüştüren içinde yaşadıkları ortamdır.

Her felaketten sonra hep sonuçları tartışıyoruz ama o noktaya nasıl gelindiği hiç sorgulanmıyor…

Günde 500 test çözdürerek sınav köleleri haline getirdiğimiz çocuklarımıza görev aşkı, iş disiplini, liyakat, sorumluluk bilinci ve en önemlisi de insani değerlerle birlikte ülke ve millet sevgisi, aidiyet duygusu kazandırsaydık, vicdan sahibi olmalarını sağlayabilseydik böyle mi olurdu?

“Her şeyin başı eğitim” derler, gerçekten de öyle!

Ama nasıl bir eğitim?

İdeolojik değil, pedagojik olmalı. Referans olarak da aklı, bilimi, çağdaşlığı esas almalı. Milli ve manevi, değerlerle donanmış olmalı. Her şeyden önce de her yönüyle iyi bir insan yetiştirmeli…

Peki bu, felaketleri, faciaları, savaşları, yoksulluğu, doğa tahribatını, vicdansızlığı, aç gözlülüğü, suç işlemeyi, para ve güç hırsını önlemeye yeter mi?

Tüm bu olumsuzlukları belki tümüyle önleyemez a