Şükrü Andaç

İzmir’de üretim, sanayi denildiğinde akla gelen ilk isimlerden Pınar markasıyla bilinen Yaşar Holding ve İnci Akü ile öne çıkan İnci Grubu, 2012’yi öngördükleri hedeflerin üzerinde bir yıl olarak kapatmaya hazırlanıyor. Üstelik satış yaptıkları en önemli bölge olan Avrupa’da ekonomik krizin, durgunluğun yaşandığı bir dönemde...
İki grubun en tepesindeki isimler olan İdil Yiğitbaşı ile Meral İnci Zaim’in 2013 planları ‘ihracat’ destekli ciddi büyümeye işaret ediyor. Bu yıl 3.4 milyar liralık ciroya koşan “Yaşar” ile 1.1 milyar liralık ciroyu aşmayı planlayan “İnci”, İzmir ekonomisinin 4.5 milyar liralık iş hacminin yükünü, binlerce çalışanın sorumluluğunu sırtlarında taşıyor.
“Geleceğe Yatırım, Türkiye’ye Yatırım” toplantılarımızın İzmir ayağında, güzelliklerin şehrinde belki de salondaki en şanslı sandalyelerden birindeyim... Sol yanımda İdil Yiğitbaşı, sağımda Meral İnci Zaim. Sohbette iki grubun ana ihracat pazarı olan Avrupa’daki kriz öne çıkıyor. Türkiye’nin ihracatta bir numarası olan Avrupa bölgesinin toplam ihracat içindeki payının düşüşünü hatırlattığımda iki farklı senaryo dinliyorum...

Kuzey Irak’la önemli çıkış yaptı
“Avrupa bizim için geçmişten bu yana

İstanbul’da sanat dünyasına hareketlilik katan “Contemporary İstanbul” için verilen davetteyim. Ev sahibi Akbank... Finans dünyasının etkili isimleri, sanat yatırımcısı denildiğinde parmakla gösterilecek işadamları The Marmara otelinin tepesindeki Raika’da.
Uluslararası finansçılar ve bankacılarla sohbette konu ekonomiye geldiğinde geçtiğimiz ay Wall Street Journal’a yansıyan endişenin hala sürdüğü görülüyor: “Ocak 2013’te, Meclis’te bütçe görüşmeleri sonrası öngörülen kabine revizyonunda ekonomi cephesinde (Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek) bir değişiklik olacak mı?”
Türkiye’nin Fitch’ten adeta kopararak aldığı not artışında bütçe performansının yanı sıra bu ikilinin bire bir temaslarının önemli etkisi olduğunu hatırlatan bankacılar, şimdiden böylesine bir revizyonun önlerinde risk olarak durmadığını söylese de, bununla ilgili sisli bir ortam arzu etmiyor.
Şu günlerde neredeyse herkesin adeta “garanti” gözüyle baktığı ikinci not artışı en azından önümüzdeki 6 ay için bankacılar cephesinde beklenmiyor, “sürpriz” olarak görülüyor.

Büyük bir risk var

Ankara’dayım. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’le bakanlıktaki makam odasının arkasındaki özel bölümde öğle yemeğinde... Fitch’in not artışı sonrası, “Notu aldık iş bitti” demek için erken olduğunu, diğer notçuların da bu ivmeyi takip etmesi için hedefleri doğrultusunda ilerlemekten geri adım atmayacaklarını belirten Şimşek, bu yolda yapısal reformların ve ihracatın oldukça önemli rol oynayacağını söyledi. Son 5 yılda Türkiye’nin Avrupa’ya ihracatında dramatik düşüş yaşandı. Bu bölgeye ihracatın payı yüzde 57’den yüzde 38’e geriledi. Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesinin payı ise yüzde 10’lu rakamlardan yüzde 30’un üzerine çıktı. Türkiye’nin sırtını jeopolitik olarak büyük risk taşıyan MENA bölgesine dayamasının risk olup olmadığını sorduğumda Şimşek, “Avrupa’yı ihmal etme lüksümüz yok. Ama MENA’da ise çok hızlı büyüme var. Bu bölgeye yönelmek uzun vadede geri tepmez” diyor.

Şimdi Türkler için ‘marka’ zamanı
Not artışı sonrası uluslararası sermayenin Türkiye’ye ilgisinin artacağını anlatan Şimşek, Türk firmalarının güçlenmesi sonucu, aynen Ülker-Godiva örneğinde olduğu gibi art arda global marka alımlarının görülebileceğini kaydediyor.
Şimşek, “Biz uzun vadede

Konukoğlu, Nakıboğlu, Topçuoğlu... Her biri milyarlarca dolarlık iş hacmini yöneten Gaziantep’in iş dünyasındaki ileri üçlüsü. Şehirdeki deyimle 3 büyükler...
Suriye’deki olaylar nedeniyle sınırların kapanmasına, bu ülkeyle işlerin bıçak gibi kesilmesine rağmen Gaziantepli işadamları pes etmemiş. Önce yeni pazarlar bulmuş, sonra Rusya ve Irak gibi Suriye’nin ihracat yaptığı ülkelerde hızla büyümeyi başarmış.
Milliyet’in “Geleceğe Yatırım, Türkiye’ye Yatırım” buluşmasının Gaziantep durağında bir araya geldiğimiz Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ve iş dünyası temsilcileri şehrin geleceğine olan inançlarını ortaya koyuyor. İş alemindeki hareketliliği yansıtan “Şu an 2 bin kişi Antep’e gelse pazartesi işbaşı yapar” sözü sonrası etkinlik için salona geçiyoruz.

Antep ‘interesting’ şehir
Gaziantep Milletvekili Halil Mazıcıoğlu’nun benzetmesi dikkat çekici: “Antep ‘interesting’ şehir.” Interesting, Türkçe’de ‘ilginç’ demek.
Şehirle ilgili ‘ilginç’ bir yatırım bilgisini paylaşan Mazıcıoğlu, olaylar öncesi ülkesinde gübre fabrikası olan Suriyeli bir işadamının şu an Antep’te yaşadığını ve 2013’te 15-20 milyon dolarlık bir fabrika kuracağını kaydediyor.

“AB süreci istesek de istemesek de devam etmeli, biz Avrupa’nın bir parçasıyız. Bu devirde idamı tartışmak... Yersiz geliyor.”
Önceki gün İstanbul’dan Van’a Koç grubu tepe yönetimiyle birlikte “eğitim-yardım” amaçlı yaptığımız seyahatte düzenlenen yemekte kendisine yöneltilen “Avrupa Birliği (AB) sürecinde sekteye uğramış bir görünüm var. Güncel tarafta ise insani bir durum, ölüm oruçları ve idama uzanan bir tartışma. Bu konuları nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu yanıtlarken yukarıdaki sözleri kaydeden Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç, ölüm oruçlarıyla ilgili, “Kimse böyle olsun istemez, ama içinde bulunduğumuz şartlar da var” diye konuştu.
Koç, Suriye ve yakın coğrafyada gerçekleşen olayları ise “Suriye ortaya çekilince Şam’a doğru, haliyle o boşluğu birileri dolduruyor. Kuzeydeki boşluğu da terör örgütü dolduruyor. Suriye’nin açıktan teröre destek verdiğine inanıyorum, endirekt İran, Rusya maalesef. Tabii bu işin bitmemesini isteyen bir dizi insan var yurtdışında” şeklinde değerlendirdi.

Notun psikolojik etkisi
Van’daki öğretmen evi açılışı için düzenlenen seyahate Mustafa Koç’a grubun CEO’su Turgay Durak, Otomotiv Grup Başkanı Cenk Çimen,

Hattat’ın Çinli Harbin’le 250 milyon dolarlık yatırım ortaklığı anlaşmasında, geceye meşhur yalının alt katındaki eğlence damgasını vurdu

Enerji sektörünün hızlı büyüyen oyuncusu Hattat Holding, Çin’de başta nükleer olmak üzere enerji santralleri konusunda alanının iddialı grubu ‘Harbin Electric’le el sıkıştı. Çerkezköy’de ilk etapta 250 milyon dolarlık yatırımla kurulacak tesiste kömür, hidroelektrik, rüzgar, doğalgaz, ve nükleer elektrik üretim santrallerinin ihtiyacı olan kazan, türbin ve jeneratörler üretilecek. 2 yılda tamamlanması planlanan bu fabrika 2000 kişiye istihdam sağlayacak.
İkinci bölge teşviğinden yararlanacak olan bu yatırımla şu anda yüzde 75 dışa bağımlı olan santral kurulum işinde Türkiye’de yapılacak üretimle yerlilik oranının yüzde 25’lerden yukarı çekilmesi, bunun da cari açığı azaltması planlanıyor. Çin’de alanının en büyük oyuncusu ise burada yaptığı üretimle Avrupa pazarlarında da boy göstermeye hazırlanıyor.
Taraflar arasında yapılan anlaşmanın imza töreni önceki gece işadamı Mehmet Hattat’ın Yeniköy’deki yalısında yapıldı. İmza törenine Çinli Harbin Electric’in grup başkanları ile iki şirketin tepe yöneticileri katıldı. Türkiye’de nükleer

Yunanistan’da bundan 2 yıl önceki Turizm Bakanı Pavlos Geroulanos’un ülkesine turist çekerken “Türkiye’yi unutun, bize gelin” mesajı, kriz döneminde “Birlikte paket yapalım”a döndü. Komşu bu yolla bir yıl öncesine göre yüzde 30’a yakın düşüş gösteren turist sayısını yukarı taşıyarak devletin kasasına nakit girişini sağlamayı planlıyor. Ortak paketle Ortadoğu, Çin ve Hindistan’dan turistlerin Türkiye kanalıyla Atina ve Yunan adalarına çekilmesi öngörülüyor. Hedefte 1 milyon zengin turist var. Bu iş için iki ülke bakanı yakında bir araya geliyor. Türkiye’nin kozu ise Komşu’ya ‘vizesiz’ geçiş hakkı...
Krizde maaşları düşüren, harcamaları kısan, art arda tasarruf tedbirlerine imza atan, diğer taraftan da IMF ve Avrupa Birliği ile ‘borç’ için masaya oturan Yunanistan, Türkiye’nin 10 yıl önce krizin dibinden yukarı doğru çıkışının detaylarını öğrenmek adına verdiği özel davette Türkiye ile önümüzdeki dönemde birlikte iş yapabilme kültürünü geliştirmeyi hedeflediğini açıkça ortaya koydu. Yunanistan Odalar Birliği Başkanı Constantine Michalos’ın daveti, ülkenin ekonomi ve turizm bakanlarının görüşmeleriyle geçen Atina turunda TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Yunan iş dünyasına krizden

İnternet sektörünü incelemek ve olası fırsatları görmek için Türkiye’de bulunan Avrupa merkezli Atomica yatırım firmasının ortakları, Hanzade Doğan Boyner’in boğaz kenarındaki evinde verdiği özel davette Türk iş dünyasının önde gelen isimleriyle buluştu. Finans ve teknoloji dünyasından önemli isimlerin bulunduğu gecenin en önemli isimleri yeni ekonominin iddialı yatırımcısı Niklas Zennström ile Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış idi.
Atomico adlı yatırım grubu oyun dünyasının süperstarı Angry Birds’ün yaratıcısı Rovio olmak üzere yeni ekonominin yıldız şirketlerine yatırım yapan Niklas Zennström’ün başını çektiği isimlerden oluşuyor. Zennström, Microsoft’un 8.5 milyar dolara satın aldığı Skype’ı kuran isim. Grubun sky.fm’in de aralarında bulunduğu 50’ye yakın internet şirketine milyonlarca dolarlık yatırım yaptığını hatırlatalım.

Enerjiden etkilendi
Londra, Japonya, Brezilya ve Çin’den sonra yatırım yapmak amacıyla Türkiye ofislerini açtıklarını ve pazar şartlarını uygun bulduklarını noktada seslerini çıkaracaklarını ifade eden Zennström’ü yaptığı toplantılarda gördügü ilgi oldukça memnun etmiş. Zennström ‘mükemmel bir şehir’ olarak nitelendirdiği