Şükrü Andaç

Ülkemiz 2000’li yıllarla birlikte başlayan reform hamlesinin ardından ciddi sermaye hareketlerine sahne oldu. Bir yandan Türk şirketler dev yatırımlar yaparak cirolarını katladı; diğer taraftan Avrupalı, Amerikalı, Uzakdoğulu gruplar adeta ülkemize akın etti. Dünya piyasalarında Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ligindeki ülkeler lehine esen güçlü rüzgâr da etkiliydi, para bolluğunun yaşandığı bir dönemi hep birlikte yaşadık.

Tam 2014’e girmeye hazırlanırken olanlar oldu!..

Önce 17-25 Aralık’ta yaşanan olaylar, sonrasında içeride art arda gerçekleşen sosyal - siyasal hareketlenmeler; çevre ülkelerle (Suriye, Irak, Rusya, İsrail, Mısır, İran) yaşadığımız sorunlar ve krizler derken, işler bir anda tersine döndü.

Doktoru, CEO’su!

İşin ekonomi cephesine bakıldığında yaşadığımız son yıllar ilginç bir sermaye hareketine de yol açtı.

Türkler özellikle 2016 yılıyla birlikte yurtdışında adeta gayrimenkul avı başlattı. Geçmişte yurtiçindeki varlıkların alımı için kullandıkları paralarını bu kez yurtdışında değerlendirir oldular.

Türkiye’de kazandıkları parayı doktorundan müdürüne, patronundan bankacısına, siyasetçisinden CEO’suna binlercesi dolara, euro’ya, sterlin’e çevirdi ve yurtdışında

Hayatımıza 2000’li yıllarla birlikte hızla giren teknolojinin başlangıçtan bu yana bizi getirdiği noktayı basit dille ifade etmek gerekirse sanırım şu beşli yeterli olacaktır.

Gelecek internette...

Gelecek mobilde...

Gelecek sosyal medyada...

Gelecek yapay zekada...

Gelecek robotların elinde!..

Analistlerin ve geleceği okuyan dahi işadamlarının “2050’ye kadar üretimde neredeyse hiçbir insan kalmayacak, tüm işi robotlar üstlenecek. Herkes şimdiden önlemini alsın” söylemi sonrası, belli etmeseler de herkeste bir korku var ancak bununla ilgili ne yapılacağından henüz pek kimsenin haberi yok.

“Dijital dönüşüm” adı altında uluslararası danışmanlık şirketlerine ve teknoloji devlerine bol bol para harcamak acaba yeterli olacak mı? Yoksa kendimiz de teknoloji anlamında bir şeyler yapıp, bu işten bir çıkış yolu bulabilecek miyiz?

İş aleminde “başkanlık” önemli konu. Öyle ki bu koltuk Türkiye’de birçok güzel hikâyede ana aktör olmuştur.

Geçmiş zamanın birinde bir şehrimizde üç yakın arkadaş yolda yan yana yürürken arkalarından bir ses duyarlar: “Başkanım!..”

Göz göze gelirler. Biri belediye başkanı, bir diğeri ticaret odası başkanı, üçüncü isim şehrin köklü kulüplerinden birinin eski başkanıdır.

O an konuşmasalar da her birinin aklından şunlar geçer;

-Acaba bana mı seslendi!

-Yok canım Başkan’a seslenmiştir!

-Ama ben de Başkanım, bana seslenmiş olabilir!

“Dur bakalım” der, her biri göğüslerini de kabartarak arkalarından gelen sesin yaklaşmasını bekler.

Son dönemde yabancılara art arda yaptığı hisse satışlarıyla dikkat çeken, buradan gelen kaynağı da gelecek gördüğü yeni iş alanlarındaki büyük çaplı yatırımlara aktaran Akfen Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, şehir hastaneleri ve enerjide iddialı. Karaköy’de Fransız Accor grubuyla açtığı Novotel’in terasındaki Mehmet Gürs imzalı Mürver’de bir grup gazeteciyle akşam yemeğinde bir araya gelen Akın, hisse satışlarıyla ilgili olarak, “Bizler şirketi kurup, büyütüyoruz, bu yapıda ortağız. Zamanla bu yapı değişmeli. Değişmezse şirket kendini yenileyemez. Yenilenme şirketin ömrünü uzatır. Biz şirketleri satarak aslında ölümsüzleştiriyoruz. Satmazsak şirket benimle birlikte ölecek çünkü” diyor.

‘Vatana ihanettir’

“TAV’ı satmasaydım, TAV benimle beraber ölürdü. Ama şimdi sıkıysa ölsün” ifadelerini kullanan Akın, şöyle devam ediyor:
“Hisseleri alanlar (Fransız ADP) 1 milyar dolardan fazla para koydu içine. Onu yaşatmak için çok daha fazla çaba sarf edecekler. General Electric’i (GE) 1890’da Thomas Edison kurmuş. Edison mu var şimdi, 50 defa değişmiş. Satmazsan sahibiyle birlikte gider. Şirketleri belli bir noktaya getirdikten sonra satmamak vatana ihanettir. Kime sattığın önemli

Günümüzün dahi girişimcisi Elon Musk yine bir ilki başardı. Şirketi SpaceX, geliştirdiği Falcon Heavy roketini uzaya gönderirken, grubun elektrikli otomobili Tesla’yı da yanına alarak roketle birlikte uzaya çıkardı.

Kırmızı spor otomobilin sürücü koltuğuna oturan astronot giysili manken, şimdilik halinden gayet memnun görünüyor. Yukarıdan bize bakarak sürekli poz atmasından belli! Bu tarihi fırlatma için Amerika’da “hummalı” çalışmalar yürütülürken, bilgisayar sistemleri bırakın salise, milisaniye hesapları yaparken elbette Türkiye de boş durmadı. Amerika’dan uzaya çıkmayı düşünen mankeni tahtından etmek için sahneye bir robot çıktı.

Şirin ve zeki robot “Sanbot” kısa süre sonra da hedefine ulaştı. Resmi bir toplantıda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’ın lafa, söze karışıyor diye espriyle karışık sahneden indirmesiyle bir anda ülke çapında ün kazandı.

İşte o andan itibaren “hummalı” bir çalışma Türkiye’de de yürütülmeye başladı.
Türk bürokrasisi robota özür diletmeliydi. Aradan çok geçmedi, “makina” dize getirildi ve TV yıldızı robot özür diledi. Olaylar tüm heyecanıyla yaşanırken, gazetedeki masama bir zarf geldi. Robot veya manken çıkmadı içinden ama

İşadamıyla locada maç izlemek, bir yıldızla dizide rol almak, bir CEO’yla yemek, bir moda ikonuyla mağazada alışveriş yapmak... SensinO “satın alınamayacak” listesini yok edebilir

İçimizdeki birçok kişi tarafından “satın alınamayacak”ları açık artırmayla pazarlayan, üstelik satıştan elde edilen gelirin yüzde 80’ini hayır kurumlarına bağışlamayı vaat eden bir platform, son olarak restoran (Serafina) girişimiyle adını duyuran Metin Şen’in başını çektiği oluşumla hayat buldu.

Basit anlatımla, SensinO adlı platformda açık artırmaya en yüksek teklifi veren kişi hayalindeki deneyimin sahibi oluyor. Birkaç açık artırmayı sonlandıran site, 1.800 üyeye ulaştı.

İş dünyasının önde gelen isimleri, ünlüler, spor ve sanat dünyasından yıldızlar, ünlü şeflerle tanışmak isteyenlerin, SensinO internet sitesi veya app’i üzerinden üye olarak açık artırmayla satın alabildikleri örnekler oldukça ilgi çekici.

İşadamı Hüsnü Özyeğin ile bugün oynanacak olan Beşiktaş-Karabükspor maçını locada izleme hakkını 7.050 TL’ye alan şanslı isim akşamki maçta bunun keyfini çıkaracak.

Özcan Deniz ve Aslı Enver’in başrolünü paylaştığı İstanbullu Gelin dizisinin set ziyareti için 1.000 TL’den başlayan açık artırma 7.500

Yerli otomobil, yerli uçak, yerli tank, yeri ödeme sistemi, yerli güneş paneli, yerli arama motoru... “Yerli ve milli” başlığı altında, üzerinde çalışılan daha pek çok ürün ve servisi sıralamak mümkün.

Milyarlarca dolarlık baş belası cari açığı kapatmak ve yurtdışı arenada ses getirmek için stratejik hamle olarak belirlediğimiz ‘yerlilik’ rotasında birçok girişimin altına imza atıyoruz. Elbette bu yatırımlar sadece günümüze özel değil, ülkemiz geçmişte de, dönemin şartlarında ‘yerli’ ürün geliştirmek için farklı projelere imza atmıştı. Mesela yerli oto Anadol...
İçimizde bu kadar çok ‘yerli’ ürün hevesi olunca elbette kimi ürünler fikir ve söylem aşamasından öteye geçemiyor, daha ortaya çıkmadan yok oluyor. Rakipler Mercedes, Boeing, Leopard, Google, Mastercard gibi devler olunca başarısızlıklar pek sürpriz sayılmıyor. Geçip gidiyor, unutuluyor.
Elbette işimiz kolay değil ancak sağlam stratejilerle hazırlanan ve ekonomik olarak ‘intihar’ olmayacak yerli ve milli ürünler de hayatımıza girmeye başladı. Mesela milli tank Altay...

Altını transfer etti

İşte bu ortamda Türkiye’nin resmi kurumlarından biri daha sessiz sedasız “yerli ve milli altın transfer sistemi” kurmaya

Türkiye’de 6.600 dönüm arazide üretim yapan Kavaklıdere, ülkemizde son yılların yükselen değeri Türk şarapçılığının adını dünyada duyurmak adına yurtdışı hamlesini başlattı. Dünya şarapçılığının kalelerine adım adım girme niyetinde olan şirket, bu yolla, şimdilerde sadece etnik market ve restoranlarda yer alan Türk şarabını uluslararası zincir ve restoranlarda da listelemeyi hedefliyor.

Bir grup gazeteciyle öğle yemeğinde bir araya gelen Kavaklıdere’nin Yönetim Kurulu Üyesi Ali Başman, oldukça iddialı bir hedefle yola çıkmış olsalar da Bordo’da (Bordeaux) satın aldıkları şatonun kendilerine verdiği enerjinin, doğru yolda olduklarının göstergesi olduğuna inanıyor.

‘İkinci yeri aldık’

Fransa’da Merlot ve Cabernet Franc üzümleriyle adı öne çıkan Bordo’nun en ünlü bölgelerinden Saint-Emilion’a komşu Côtes de Castillon’daki La Croix Lartigue şatosunu satın alan Kavaklıdere, buradaki 80 dönümlük bağ ile uluslararası pazarlarda kendisine yer arayacak.

Fransa’daki ataklarının bununla sınırlı kalmadığını ifade eden Başman, yine 80 dönüm arazisi olan komşu şatoyu da kısa süre önce satın aldıklarını, böylece 8 odalı bir butik ağırlama tesisine sahip olduklarını söylüyor.

Kavaklıdere uzmanları ve