Mehmet Tez

İngiltere’de iki rap grubu şu ara fikirlerinden dolayı zor günler yaşıyor. Bob Vylan ve Kneecap. Bu isimlerin geçen hafta sonu gerçekleşen Glastonbury Festivali performansları bayağı büyük mesele oldu. New York Times’tan The Guardian’a, Times’dan Liberation’a, Corriere della Sera’ya hem Anglosakson basını hem de Kıta Avrupası’nın ileri gelen medya kuruluşları bu iki grubun Glastonbury’de sahneden verdikleri mesajları konuşuyor. Yazılan çizilenlerin çoğu bu iki grubun ne kadar terbiyesiz oldukları, Yahudilerden ne kadar nefret ettikleri gibi bana sorarsanız gerçeklikle alakası olmayan şeyler. 

Detaylarda kaybolmamak için bu iki grubun da hayli sert ve provokatif mesajlarla İsrail’in Filistin’de sürdürdüğü sivillere yönelik katliamları eleştirdiğini söyleyebilirim. Bu mesajların sertliği eleştirilebilir ama insanlar Filistin’de olan biten konusunda kendini ifade etme konusunda o kadar büyük baskı altında ki bastırılan mesaj da işte yolunu bulunca böyle sert çıkıyor. 

Her iki grup da İsrail’in

Hâlâ bende ufak da olsa bir endişe var. Son anda kavga edip sahneye çıkmayabilirler mi acaba diye düşünmüyor değilim. Ya da konser başladıktan 15 dakika sonra birbirlerine girerler mi acaba? Bu iki kardeşin, grubun dağılma sürecinde ve 2009’daki dağılmasının ardından birbirlerine söyledikleri lafları toplasak alt alta yazsak, İngilizce ağıza alınmayacak hakaretler ve aşağılamalar sözlüğü diye bir sözlük bile oluşturabiliriz. 

Ama işte gelin görün ki endüstri devriminin başladığı, tekstil sektörünün bir dönem tek adresi olmuş, dünyanın neredeyse bütün pamuğunun limanlarına aktığı, fabrikaların, makinelerin ve bunların kaçınılmaz sonucu olarak sendikaların, işçilerin ve işçi kültürünün şehri Manchester’dan çıkıp 1990’ların alternatif müzik kültürüne damgasını vurmuş Liam ve Noel Gallagher kardeşler (Oasis), aralarındaki husumeti bitirdi, savaş baltalarını gömdü, muhtemelen duygusal (!) nedenlerden yıllar sonra bir araya geldiler. 

İlki bugün yani 4

Sezen Aksu’nun son yıllarda ne yaptığını, neler düşündüğünü, neler yaşadığını pek bilmiyoruz. Kendisini o kadar çok sakladı ki neredeyse unutuldu. Ne bir güncel görüntüsü var, ne de neler yaşadığını, neler yaptığını, nelerle uğraştığını biliyoruz. 

Bunun nedeni, kendisine muhtelif çevreler tarafından burada hiç girmek istemediğim nedenlerden duyulan tepkiler ve yürütülen ‘cancel’ kampanyaları olabilir. Veya tamamen kişisel nedenlerden göz önünde olmaktan imtina ediyor olabilir Aksu. Bunu bilemiyoruz. Kesin olan şu ki son yıllarda kimseye yaranamadı Sezen Aksu. Ve sanırım bu sebepten inzivaya çekildi. Kendini âdeta gönüllü bir sürgüne gönderdi. Sadece şarkılarıyla konuşuyor. Bu bakımdan Sezen Aksu’nun yeni albümünü herhangi bir bağlama oturtmak çok kolay değil. 

“Paşa Gönül Şarkıları”nda yer alan 16 şarkının bir kısmı önceden başka sanatçılara verilmiş besteler. Aralarında yeni şarkılar da mevcut. Kimi yerde albüm hip hop tarzı altyapılarla sanırım

Spotify’ın düzenli olarak yayınladığı ve genel anlamda stream trendleri hakkında bilgiler veren Loud & Clear raporları bir süredir ülkeler bazında yayınlanmaya başlandı. Bir süre önce İtalya, Fransa, İspanya gibi ülkelerde neler olup bittiğini bir nebze de olsa bu şekilde anlayabildik. Geçenlerde Türkiye raporu da bu serinin bir parçası olarak basınla paylaşıldı. Spotify, Türkiye’ye dair yıl sonu en çok dinlenenler listeleri dışında daha önce yanılmıyorsam istatistik yayınlamadı. Şimdi ilk kez bir raporun büyük bir heyecanla paylaşılması geç de olsa müzik pazarımızı anlamak açısından önemli olduğundan sunulan bilgilere yakından bakmaya çalışacağım. 

Rapordan öğrendiğimize göre 2024 yılında Türk sanatçılar 2 milyar TL gelir elde etmişler. Kabaca 50 milyon dolar ediyor. Bir fikir vermesi açısından mesela bu rakam Birleşik Krallık’ta aynı dönemde 810 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya’da 520 milyon dolar. Güney Koreli sanatçılara ödenen telifin de 150 milyon dolar kadar olduğunu

Z Pop’un yani yeni nesil pop müziğin kadın starlar tarafından ele geçirildiğini biliyoruz. Sabrina Carpenter, Chappell Roan, onlardan birkaç yıl önce Billie Eilish, Olivia Rodrigo, yakın tarihte albümler yayınlayan Addison Rae, Tate McRae, K-Pop starları BLACKPINK ve üyelerinin ayrı ayrı albümleri ve şarkıları derken Z kadınlarının pop âlemini ele geçirmesi hakkında çok yazılıp çizildi bu ara. 22 yaşındaki Benson Boone bu ekolün erkek üyesi.

Amerikalı yeni nesil starlar arasında son iki yılda tıpkı Chappell Roan gibi bir anda sivrildi ve kendini gösterdi Boone. 2021 yılında American İdol yarışmasında yer alarak ilk kez tanındı. Ancak asıl başarısını, her yeni nesil starın yaptığı gibi TikTok’ta elde etti.

Müzikal yaklaşım açısından tıpkı Chappel Roan gibi 1980’lere sırtını dayamış akılda kalan, sektörün sevdiği tabirle ‘catchy’ pop şarkılar yapan biri. Kapağında bir ABD bayrağıyla gördüğümüz “American Heart” albümü ikinci uzunçaları. 10 parçalık albüm 30 dakika sürüyor. Benson Boone

Çocuk Kitapları. Tam adı şöyle Milliyet Yayınları Çocuk Kitapları Dizisi. Ben Milliyet adını ilk böyle duydum. Çocukken yani. Rudyard Kipling’i ve Orman Çocuğu’nu, Ömer Seyfettin’i ve Kaşağı’yı, Alexander Dumas’yı ve Üç Silahşörleri, Tarzan’ı, Robinson’u, Define Adası’nı, Pal Sokağı Çocuklarını, Gülten Dayıoğlu’nun adını telaffuz edince bile insanı duygulandıran romanlarını, mesela “Dört Kardeştiler”i, ve daha nicesini de ilk böyle duydum, öğrendim. Mavi ciltli, üzeri parlak kuşe kâğıda basılı rengarenk resimlerle dolu şömizle kaplı kitaplar hâlâ baba evimde televizyonun arkasındaki rafta yan yana dizili duruyorlar. Milliyet benim için bu kitaplardı. 

Milliyet Çocuk dergisi. Kitaplar bir yana bir de her hafta sabırsızlıkla çıkmasını beklediğimiz Milliyet Çocuk dergisi vardı. Romanların, hikâyelerin çizgi roman uyarlamalarını soluksuz okurduk. Ülkü Tamer, Tarık Dursun K., Yalvaç Ural hepsi rahmetli oldu. Yüzlerini görsek tanımazdık

Service95 adlı kültür ve lifestyle sitesini ve bültenini Dua Lipa ve ekibi hazırlıyor. Site bir yana newsletter yani bültenler yeni nesil dergiler aslında. Çoğu haftalık yayınlanıyor, kendi temaları çerçevesinde size haberler, öneriler, ilginç hikâyeler sunuyorlar. 2021’de Dua Lipa tarafından kurulan Service95 son aylarda kitap tanıtımlarıyla öne çıktı. Bu bültenin içinde bir bölüm olan kitap kulübünü Dua Lipa bizzat hazırlıyor. Okuduğu kitapların yazarlarıyla söyleşiler yapıyor. Bunlar hem video hem podcast formatında yayınlanıyor. İşini ciddiye alıyor Dua Lipa, popülerliğini kitap dünyasına aktararak oldukça etkili bir kitap mecrası yaratıyor. Edebiyat dünyasının kafası karışık. Kimi yeriyor. Mesela geçenlerde kültür dünyasının ağır abilerinden biri (James Marriott) The Times’ta bu bloğu ve Dua Lipa’nın röportajlarını banallik olarak tanımladı. Aslında yazıya güzel başlamış. Dua Lipa gibi birinin edebiyat dünyasıyla ilgilenmesini Ortaçağ kasabasına ışıl ışıl bir uçan dairenin

Çin rock’ına Yaogun deniyor. Müzikal bir tanım gibi dursa da aslında daha geniş anlamda kökleri 1970’lerde olan, 1989 Tiananmen protestolarıyla kendine alan açmış bir alternatif kültürel akımı anlatmak için kullanıyor. 

Çin’le ilgili bir konu açıldığında ben hep Anthony Bourdain’in bu ülkeye dair düşüncelerini hatırlarım. Çin’i anlamanın mümkün olmadığını, çünkü çok büyük, çok kalabalık, kendi içinde çok çeşitli, çok derin ve farklılıklarla dolu olduğunu söyler. O yüzden Çin’i anlayamayacağını baştan kabul eder, sadece gezer ve gözlemler. Benim de bu ülke hakkındaki düşüncem benzer. Çin’i anlamak benim için çok iddialı ama dünyanın en önemli ekonomik, siyasi ve kültürel güçlerinden biri hakkında turistik klişeler dışında hiçbir şey bilmemek de insanın gücüne gidiyor. 

Corriere Della Sera’nın hafta sonu kültür sanat ekinde karşıma çıkan bir haber bu