Dr. Demet Erciyes

Geçen haftaki yazımda halen dünyada konuşulan gizemli hepatit hastalığından bahsetmiştim. 16 yaş altı çocuklarda görülen bu hastalık giderek artan şekilde devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklaması göre sebebi hala büyük ihtimalle bir adenovirüs ancak hala kesin nedeni tam olarak belirlenemedi. Sarılık, ishal, kusma ve karın ağrısı ile seyreden ancak ölüme de yol açabilen bu hastalık dilerim başımıza covid-19 salgını gibi bir dert açmadan çabuk bir şekilde ortadan kaybolur.

Karaciğeri tehlike altına alan bu hepatit türünün yanı sıra gelin nedeni belirlenmiş ve farklı hepatit virüsleri tarafından ortaya çıkan, kronikleşerek karaciğeri bozabilen diğer hepatitlerden biraz bahsedelim.

Kronik hepatit 6 aydan uzun süren karaciğer iltihabıdır. En büyük sebebi hepatit B, hepatit C ve hepatit D‘dir. Uzun süre sinsi ve bariz bir belirti vermeden seyredebilir. Karaciğer yetmezliğiyle, sirozla ve karaciğer kanseri ile sonuçlanabilir. Çoğu zaman hepatit ancak bu aşamada klinik bulgular verebilir. Esas teşhis

İlk olarak 5 Nisan’da İskoçya’dan bildirilen 10 vakayla başlayan gizemli hepatit vakalarının sayısının hızla artması, Kovid-19 salgınının da başlangıçta akciğeri tutan ve başlangıçta anlaşılması zor bir şekilde ilerleyen tehlikeli bir akciğer hastalığı olarak başladığını hatırlatıp ister istemez insanı biraz ürkütüyor.

Şimdiye kadar yaklaşık 20 ülkede en az 228 hepatit vakası tespit edildi. Daha çok 10 yaş altı çocuklarda görülen ve kaynağı bilinmeyen hepatit vakaları sarılık, ishal, kusma ve karın ağrısı gibi belirtilerle başlayan masum bir hepatit gibi görülse de bazı vakaların ağır karaciğer iltihabı geçirmeleri nedeniyle karaciğer nakli yapılarak tedavi edildiği bildirilmiş. Hatta hasta olan çocuklardan bazıları da maalesef ağır hepatit vakası olarak kaybedilmiş. Bu hepatit vakalarında bizim bildiğimiz klasik hepatit virüslerine rastlanılmamış. Sebebi tam tespit edilemeyen bu hastalığa basit solunum yolu enfeksiyonuna yol açan adenovirüslerin sebep olma ihtimali üzerinde duruluyor. Ancak çevresel nedenler gibi diğer olası faktörler de

Ramazan ayını geride bırakıp bayrama girdik. Her kutlamada olduğu gibi Ramazan Bayramı’nda da şeker tüketiminin arttığını biliyoruz. Şeker Bayramı olarak da adlandırdığımız bu bayramımızda herkese iyi bayramlar dilerken azı karar çoğu zarar diye düşünerek şeker konusunda biraz dikkatli olalım derim.

Bayramda şeker ikramından önce bilmeniz gerekenler:

Bağımlılık yapar

Çocukken bize ödül gibi, hediye gibi verilen şekerler, çikolatalar zamanla bağımlılık yaratıyor. Çoğumuz bu tada çocuklukta alışıyoruz, daha doğrusu bizi alıştırıyorlar. Hep televizyon reklamlarında da çikolatalar, dondurmalar keyifli mutlu anları ima eder ya. Sanki onu yediğinizde çok mutlu olacakmışsınız gibi. Üzüldüğümüzde sevindiğimizde biz de kendimizi şekerle avutmak veya ödüllendirmek istiyoruz. Üstelik bu öyle bir zehir ki yedikçe yemek istiyoruz. Kanımızda düştüğü zaman yoksunluğunu hissedip onu arıyoruz, hemen bulup tüketmek istiyoruz.

İnsülin direnci yapıyor

Şekerin aslında tüm dengeyi bozup da vücudu harap ettiği nokta insülini alet

Burun akıntısı, hapşırık, öksürük gibi bulgular ilk planda bize sanki bir soğuk algınlığı varmış da o yüzden bu belirtileri gösteriyoruz gibi bir izlenim bırakabilir. Pandemiden önceki dönemde alerji mi nezle mi diye bizi ikileme düşüren bu belirtiler, şimdi bir de acaba kovid mi geçiriyorum sorusunu da sorduruyor. Neyse ki artık bu koronavirüs mü uslandı, ya da aşılanarak veya geçirerek artık ona karşı bir bağışıklık mı kazandık. Görünüşte hastalık azaldı, ağır geçirenlerin oranı düştü, vefat sayıları azaldı. Fakat bu sevindirici haber bizi sakın rehavete düşürmesin, zira şimdiye kadar her sene gördüğümüz bahar ve yaza doğru azalan sayılar sonbaharda tekrar artış gösteriyordu. Dilerim bu sene de aynısı olmaz ve artık virüs de bizden bıkmıştır. Çünkü biz ondan fazlasıyla bıktık.

Bugünlerde burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğazda kaşınma, hapşırma, öksürme gibi şikâyetler bizde bir kafa karışıklığı yaratıyor. Böyle bir durumda koronavirüsten şüphelenip test yaptırmaya koşuyoruz. Bir

Kolay ve çabuk yoruluyorsanız, enerji kaybı hissediyorsanız, ufak hareketlerde bile çarpıntı hatta nefes darlığı gibi şikayetleriniz oluyorsa, baş dönmesi varsa, kendinizi sersem gibi hissediyorsanız kan sayımınıza da bir baktırmanızda fayda vardır. Kemik iliği sürekli olarak yeni kırmızı kan hücreleri üretir çünkü bu hücreler normal şartlar altında 120 günde yaşlanır ve ölürler. Sürekli olan bu döngüde vücutta kan üretiminde rol alan her faktörün ayrı bir değeri vardır. Eğer bir veya birkaçında eksiklik ya da aksaklık gözlenirse kırmızı kan hücresinin üretiminde de aksaklık ve eksiklik olur. Kansızlık ortaya çıkar.

Kan sayımındaki düşüklük yani aneminin birçok farklı belirtileri ve nedenleri olabilir. Anemiyi düzeltmenin yolu önce nedenlerini bilip onları düzeltmekten geçer. Kansızlığın en sık sebeplerinden biri demir eksikliğidir. Bu önemli mineralimizin eksikliğinden başka bazı vitamin eksiklikleri de kansızlıkta önem kazanır gelin hem demire hem de bu vitaminler nelermiş bir bakalım

Demir

Homosistein vücudumuzda et, yumurta, balık ya da bitkisel protein içeren tahıl gibi besinlerle alınan metiyoninden adındaki aminoasitten yapılan bir maddedir. Yani vücudumuzda üretilir ancak yapımı için bu aminoasidi içeren besinleri dışarıdan almamız gerekir. Azı karar çoğu zarar türünde olan bu madde normal şartlarda vücuttaki birçok biyokimyasal olaylarda işimize yarar. Metiyoninin glutatyon denilen çok önemli bir antioksidana dönüştüğü yolun bir ara parçasıdır.

Homosistein yüksekliği damar tıkanıklığı riskini artırır

Homosistein vücudumuzda işe yarar dedik buraya kadar bir sorun yok. Ancak homosistein kanda yüksek bulunduğunda kalp damar sağlığı açısından bir tehdit oluşturur. Damar tıkanıklığı riskini artırır. Bunu hem damar iç yüzeyini döşeyen endotel tabakasının işlevini bozarak hem de kanın pıhtılaşmasını artırarak yapar. Zaten bu iki etki de maalesef damar tıkanıklığının baş sorumluları oluyor. Eğer damar tıkanıklığı kalp damarları yani koronerlerde olunca kalp krizine, beyinde olunca inmeye yol açar. Bacak damarlarında derin

Oruç tutmak önemli ibadetlerimizden biri olduğu kadar hem beden hem de ruh sağlığına birçok faydası da vardır.

- Oruç tutmak manevi değerlerimize sahip çıkmayı öğretir

Beden ve ruh sağlığını her zaman bir bütün olarak değerlendirmeliyiz. Tüm ibadetlerde olduğu gibi, oruç tutmak da Allah’a yakınlaşmayı, ruhu arındırmayı, vicdan açısından rahatlamayı sağlar. Aslında her zaman iyi bir insan olarak dikkat etmemiz gereken özelliklere Ramazan ayında daha da çok dikkat ederiz. Güçsüz ve muhtaç kişilere yardım edip, dedikodu, fitne ve fesattan uzak kalırız. Ramazan ayı oruç ibadeti ile beraber dostluğu, kardeşliği, dayanışmayı, birlik ve beraberlik içinde olmayı çağrıştırır. “Tok açın halinden anlamaz” atasözünde olduğu gibi oruç tutan kişi açlığın ne demek olduğunu yaşayarak görür, yiyecek alamayan insanın halini çok iyi anlar. Sabretmeyi, saygı duymayı hatırlatır.

- Sağlıklı beslenmeyi öğrenmeyi kolaylaştırır

Bizi yoldan çıkaran zararlı yiyecekler maalesef ki aynı zamanda tadı da güzel

Kolajen kökeni yunanca olan ve yapıştırıcı bağlayıcı anlamına gelen kolla kelimesinden türemiştir. Kolajenin ilk aklımıza gelen özelliği cildimizin gergin ve genç görünmesini sağlamasıdır. Oysa kolajen vücudumuzda ciltte olduğu kadar eklem, kemik, kas, kornea, damar, tırnak saç ve dişlerde de bulunur. Vücudun yapısal iskeletini oluşturan önemli bir proteindir. Aslında kolajeni, dokuları bir arada tutan ve destek sağlayan güçlü bir yapıştırıcı gibi de düşünebilirsiniz.

Kolajenin yapısı

Kolajen vücudumuzdaki bağ dokusunun ana hücreleri olan fibroblastlar tarafından üretilir. Esas olarak glisin, prolin ve hidroksiprolin gibi amino asitlerden oluşur. Aminoasitler proteinlerin yapı taşıdır. Bu saydığım aminoasitler aynı zamanda kas ve tendonlar, saç, deri, kemik başta olmak üzere kolajenin mevcut olduğu vücut parçalarının güçlü ve esnek olmasını sağlayan yapı taşlarıdır. Kolajeninizin yeterli miktarda olması cildinizin diri ve genç görünmesine, damarlarınızın esnek, saçlarınız parlak ve kırılmaya dayanıklı, tırnaklarınızın, kemik