Milliyet ve sahayı okumak…
- Puslu zamanlarda Milliyet olarak her konuda tüm solungaçlarımızı açarak ilerlemeyi tercih ediyoruz. Geçen hafta gündem belirleyen iki manşetimiz de bu şekilde ortaya çıktı. Birinci manşetimiz İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı’nın Süleymaniye’de, Bafıl Talabani’nin konutunda PKK’nın Suriye kolunun başındaki Mazlum Abdi’yle buluşması oldu. İran’ın Türkiye’nin terörle mücadelesindeki köstek hali ve Ankara’nın Bağdat ile geliştirdiği iyi ilişkileri gölgeleme çabası uzun zamandır radarımızda. Bölgedeki haber kaynaklarımız, izleme servisimizin Farsça ve Kürtçe yayın yapan haber ve propaganda sitelerini ısrarlı takibi, görüşlerine başvurduğumuz uzmanlarımız, bize bu konuda büyük avantaj sağlıyor. İkinci manşetimiz veda turlarında olan ABD Savunma Bakanı Austin’in Brüksel’de yaptığı bir açıklama oldu. ABD’nin, YPG’nin Suriye Ordusu’nun bir parçası olabileceği açıklamasını AP’den yakaladık. Her iki manşet öncesinde de resmi kurumlardan sahaya dair bilgileri aldık ve ardından yürüdük.
- Bu detayları size yazmamın sebebi Türkiye’de yüklem gazeteciliği yapanlarla özne gazeteciliği yapanlar arasındaki çaba farkını anlatmaktı. Özne gazeteciliği dünyada da zaman zaman yapılan ve okuru konsolide etmeyi amaçlayan bir gazetecilik türü. Türkiye’de siyaseten tamamen zıt kutuplarda duruyor gözükseler bile aslında yaptıkları aynı. Biri özne seçtiğini göklere çıkarırken diğeri özne seçtiğini yerden yere vuruyor. Milliyet, 2025’te 75’inci yaşını kutlayacak ve biz özne değil yüklem gazeteciliği yapmaya, çok emek vermeye, çok araştırmaya devam edeceğiz. Bu sadece Suriye’de olan bitenlerle ilgili izlediğimiz bir yol değil.
- Dünya ve haliyle Türkiye ilginç bir zaman diliminden geçiyor. Avrupa’da yükselen aşırı sağ önce İtalya ardından Avusturya’da iktidara geldi. Hollanda’da Widers’in sandıktan birinci çıkması, İsveç’te aşırı sağın ikinci parti olmasından sonra Milliyet olarak aşırı sağı çok yakından takip etmeye başladık. Ukrayna’dan toprak isteyen Bulgaristan’ın aşırı sağcı lideri, AfD’nin Almanya’da iktidara gelirse rüzgâr enerjisinden elektrik üretiminden vazgeçeceği açıklaması sadece bugüne yansıyan haberler. Farklı programları olsa da ortak paydası göçmen karşıtlığı olan bu partiler konusunda bilgi biriktirmeye devam ediyoruz. Şubattaki Almanya seçimlerinden sonra aylardır harcadığımız çaba, okurumuza, kimsede olmayan haber ve yorumlar olarak dönecek. Dedim ya, yüklem gazeteciliği bilgiyi araştırır bulur, uzmanlaşır, özne gazeteciliği yapanlar, destekledikleri ya da karşı oldukları kişinin aşırı sağa bakışına göre pozisyon alırlar.
- Kısa bir örnek daha vereyim: 20 Ocak’tan sonra dünya Grönland’ı çok daha fazla konuşacak ya, Milliyet Pazar dün Grönland’ın röntgenini çekti, Türkiye’de bu devasa adayı en iyi bilen isimlerle konuştu. Milliyet özne gazeteciliği yapmaz ama tartışmaların öznelerini tüm detaylarıyla okurlarına sunar...
- Bu noktada daha büyük bir tehlikeden bir kez daha söz etmem gerekiyor. Trump, ABD Başkanı olunca, META; yalan haberleri engellemek için kurduğu denetim servisini kaldıracağını ilan etti. META’nın iki yüzlü tavrına dair en son bilgi, kullandıkları bir kodla, 7 Ekim’den sonra sadece Hamas değil, tüm Filistin medyasının erişimini kısıtlarken, İsrail medyasının erişimini yüzde 100 arttırdıkları olmuştu. Kendi tercihlerini dünyaya dayatan bu sistem şimdi yalan haber barajının kapaklarını sonuna kadar açtı. Peki, Netanyahu’nun soykırım suçunun propagandacısı bu platforma reklam olarak Türkiye’den yılda kaç milyar akıyor bilen var mı? Türkiye’de, Türk işçisinin ürettiği ya da şişelediği ürünleri boykot edip, soykırımın propaganda merkezine milyar dolarlar akıtanlar tarihin en çelişkili işlerinden birine imza atıyorlar. Ulaştırma Bakanlığı’nın yaş sınırlaması çalışmasının yanına bu para musluğunu kesecek tedbirler de koyması kaçınılmaz bir gerçek. Ne kadar geç yaparsak, Türkiye o kadar çok zarar görmüş olacak...
- Türkiye’de özne gazeteciliğinin medyaya bir maliyeti olduğunu biliyoruz ama medya tüm dünyada sıkıntılı bir dönemden geçiyor.
META başta olmak üzere kullanılan reklam algoritmalarına karşı Avrupa’da üst üste davalar açılıyor. META ve benzerleri dünyanın haber kaynağı haline geldiğinde olacakları bir düşünün isterseniz. Daha kolayı Meta’nın aleyhine iç savaşlarda şiddeti körüklediği için açılan tazminat davalarını kısa bir aramayla bulmak çok kolay. Bu gidişle META, Türkiye’nin yürüttüğü kardeşlik projesini de provoke edebilecek güce sahip.
Garip olan bu gücü bizim ilgimiz ve paramızla kazanıyor olmaları.
- Milliyet yüklem gazeteciliği yapmaya ve puslu havada gözünüz ve kulağınız olma çabasına devam edecek. Herkese mutlu bir hafta ve iyi okumalar diliyorum…
