Özay Şendir

Gazze’de 4 gün önce doğmuş ikiz bebekler, anneleri ve büyük anneleri İsrail saldırısında öldü. 

Bebeklerin babası, eve top mermisi düştüğünde çocuklarının doğum belgelerini almaya gitmişti. 

Belgeler çıktığında bebekler ölmüş, bu dünyada sadece 4 gün süren yolculukları sona ermişti. 

Kelebeklerin ömürlerinin 24 saat sürdüğü yalandır, 20 gün yaşayan kelebek de vardır, aylarca yaşayan, kış uykusuna yatan da. 

Ömrü kelebeklerden kısa olan bebekler çağında yaşıyoruz artık. 

Sosyal medyada “Ben Hamas’ı savunmuyorum ki” diye cümleler kuranlar unutmamalı ki, savunma hattı bebeklerin 4 günlük ömrüdür artık. 

Kelebeklerden daha az yaşayan bebekler için ayağa kalktığınızda şucu ya da bucu olmazsınız. 

Sabriye Hanım, öğretmenlik mesleğine 1936’da başladı, aralıksız 33 yıl çalıştı.

Cumhuriyet’in yetiştirdiği ilk kuşağın temsilcisiydi, tüm hayatı boyunca Atatürk devrimlerinin izinden gitti.

Türkiye’nin birçok ilinde görev yapmıştı, Antalya’da çalıştığı ilkokulda okuyan talebelerden birisi de Deniz Baykal’dı.

Torunu, yıllar sonra her seçim yenilgisini “ama oylarımız artıyor” diye sunan Baykal’ın istifa edemeyen halini hatırlatıp, “Nasıl bir öğrenci yetiştirmişsiniz?” diye takıldığında kızardı: “Atatürk’ün partisinin başında olana laf söyletmem ama böyle de olmuyor” derdi.

Sabriye Hanım, öldüğünde 96 yaşındaydı, kanserin son evresi hariç, her gün gazetesini okudu, gözünü haber kanallarından hiç ayırmadı.

Pazar gecesi televizyonda Kemal Kılıçdaroğlu yayını bittiğinde ilk duygum “İyi ki ananem bugünleri görmemiş, çok üzülürdü” oldu.

■Önce Avrupa Futbol Şampiyonası, ardından Paris 2024 Olimpiyatları ve şimdi başlayan Süper Lig... Bu üç konunun Milliyet’in geleceğiyle ne alakası var diyeceksiniz haklı olarak. Türkiye’de bugün İtalyan televizyonu Rai’ye İtalyanca röportaj verebilecek kadar iyi İtalyanca konuşan, futbolun ana merkezi haline gelen İspanya’yı doğru takip edebilmek adına İspanyolca da öğrenmiş spor muhabiri olan bir başka gazete daha yoktur. Bir gazete düşünün, Türkiye’de en fazla olimpiyatı yerinde izlemiş Atilla Gökçe gibi bir duayen ve gelecekte Milliyet’e daha büyük katkılar sağlayacak olan genç bir kadro. Türkiye’de spor haberciliğini başlatan Milliyet, Namık Sevik, Nezih Alkış, Şansal Büyüka, İhsan Topaloğlu, Zeki Çol, Necil Ülgen, Cem Şengül’ün ardından Tayfun Bayındır yönetiminde bayrağı daha da yukarılara taşıyor. Bu yazın en yorulan servisi hiç şüphesiz spor servisimiz ve büyük bir alkışı hak ettiler...

■Milliyet’in tek ilki spor haberciliği değil, dünya haberlerini bir sayfada

- Almanya’nın önde gelen silah üreticisi Rheinmetall, 2024’ün ilk yarısında satışlarının yüzde 30’dan fazla arttığını, şu an teslim edilmek üzere 48,6 milyar Avro’luk siparişin beklediğini açıkladı. Şirket açıklamasında Ukrayna ihtilafının iş performanslarını önemli ölçüde iyileştirdiği vurgulandı. “İhtilaf” dedikleri şey, resmi rakamlara göre on binlerce, tahmin edilen rakamlara göre yüz binlerce ölü demek.

- ABD, Ukrayna savaşının finansmanını sağlayan ülke gibi gözüküyor ama savaştan onlar da inanılmaz paralar kazanıyorlar. Rus gazına gelen yaptırımdan sonra Avrupa’ya ABD’den kaya gazı ihraç edilmeye başlandı ya, üreticilerde Pioneer Natural Resources, ilk çeyrekte kârını 5 kat arttırdı. Continental Resources’ün kazançları 3 katına çıktı. Chesapeake Energy, nakit akış görünümünü düzelttikten sonra 1 milyar dolarlık hisse geri alım programı başlattı.

- Sadece kaya gazı ihracatıyla sınırlı değil ABD’nin kazanımları. 2023 yılı Ekim Ayı’na

Gazze’de ve Ukrayna’da çocuklar ölürken, savaşların uzağındaki coğrafyalarda çocuklar için bir başka savaş veriliyor.

Bu Türkiye’nin de çok kısa süre içerisinde katılması ve hızla ilerlemesi gereken bir savaş üstelik.

Sözünü ettiğim savaşın ateşleyicilerinden birisi ABD’nin en önemli sosyal psikoloji uzmanı Jonathan Haidt’in Kaygılı Nesil kitabı oldu.

Haidt kitabında çocukluk çağı ruh sağlığı krizini, vakalar üzerinden ele aldı ve ebeveynlerin çocuklarının akıllı telefon kullanımını sınırlamaları gerektiğini sonucuna vardı.

Herkesin bildiği beylik cümleler yerine vakalar üzerinden yapılan çalışma çok ses getirdi.

ABD’de çocukların sosyal medya kullanım yaşını 13’ten 16’ya çıkaracak yasa tasarısı, Haidt’in kitabının ardından başka tartışmalar başlattı.

Mesela, Tennesse, Utah, Ohio, Florida, Teksas gibi eyaletlerde kullanıcılara kısıtlama getiren yasal düzenlemeler yapılırken, New York ve Colorado gibi eyaletlerde, kullanıcılar yerine şirketleri düzenleme yapmaya zorlayan yasalar

Meta, Haniye’nin ölümüyle ilgili mesajlara sansür uygulamasa sıkıntıların farkına varmayacaktık. Meta gibi yapılar sizi daha fazla ekranda tutup, daha fazla reklam göstermek adına algoritmalar için inanılmaz paralar ödüyorlar.

■Aralık 2021’de Arakan Müslümanları, Myanmar Ordusu’nun yaptığı etnik temizliğe katkıda bulunan nefret söylemini engellemediği gerekçesiyle Kaliforniya’da Instagram, Facebook ve Whatsapp’ın sahibi olan Meta platformu aleyhine 150 milyar dolarlık tazminat davası açtılar.

■Eş zamanlı olarak İngiltere’de de Arakan Müslümanları, Meta’nın Londra Ofisi’ne sundukları mektupta, platformun kullandığı algoritmaların Arakan halkına dair nefret söylemini artırdığı, Facebook’un bu 4 yıllık zaman diliminde Burma dilini bilen sadece iki kişiyi istihdam ettiği ve içeriği denetlemediği bilgileri vardı. Meta’nın denetlemediği ve algoritmalarla daha çok yayılmasına izin verdiği içerikte Arakan Müslümanlarından köpekler, kurtçuklar diye bahsediyor veya öldürülmeleri ya da

Ekrem İmamoğlu’nun çok istediği 2028 cumhurbaşkanı adaylığı projesinde en büyük rakibi kim?

Bu soruya kimi Mansur Yavaş, kimi Özgür Özel diye cevap verebilir ama İmamoğlu’nun en büyük rakibi kendisi olmaya başladı.

Böyle bir şey nasıl olur diyecekler için açayım:

Ekrem İmamoğlu, Nisan sonunda CNN International’a verdiği röportajda Hamas için “terör örgütü” ifadesini kullanmıştı.

Türkiye’de ve dünyada, en soldan en sağa, tüm halkların İsrail’in uyguladığı devlet terörünü kınadığı bir noktada gereksiz bir çıkıştı.

Daha kötüsü bu çıkışın bazı başkentlere “selam” olarak algılanmasıydı.

O röportajın üzerinden 4 ay geçti, İmamoğlu, Ukrayna’ya yollanacak otobüslerin teslim töreninde konuyu yine dış politikaya getirdi ve “Biz sadece savaşlara hayır demiyoruz, terörist eylemlere de hayır diyoruz” cümlesini kurdu.

Cümle bu ama paragrafın devamında hiç isim vermeden İsrail’in Gazze’de uyguladığı açık hava hapisha

İstanbul Havalimanı’ndan Paris Charles De Gaulle’e inince, Türk Hava Yolları’nın hizmet ve personel kalitesini, Air France ile mukayese edince önce coşuyor insan.

Fakat pasaporttan çıktığınız an Fransa’nın yarattığı global markaların reklamları bile ayaklarınızın yere basmanı sağlıyor.

Niye böyle bir giriş yapmayı tercih ettiğimi anlatarak başlamak en iyisi sanırım.

Dünyada en fazla satılan tişört, Türkiye’de, Denizli’de yapılmış. Messi’nin Paris St. Germain’e transferinin ardından piyasaya sunulan bu ürünün kalitesini herkes biliyor ama Türk Malı olduğunu bilen yok denecek kadar az.

Fason üretim yerine marka yaratmayı öğrenmemiz gerekiyor artık.

Fransa, Macron gibi vasat bir Cumhurbaşkanı’na rağmen, geçmişten gelen kültür mirası ve global markalarıyla halen büyük kalabilen bir ülke.

Markaların ülkenin elçileri olduğunu artık kavramamız lazım...