Dr. Demet Erciyes

Malum, kış geldi havalar soğumaya başladı. İnfluenza A başta olmak üzere neredeyse herkes nezle, grip kırılıyor. Virüslerle olan bu hastalıkta antibiyotiklerin yeri yok. Kimi zaman bağışıklığın düşmesiyle birlikte üzerine bakteriyel bir enfeksiyon eklendiğinde yüksek ateş, boğaz ağrısı, tonsillit yani bademcik iltihabı veya bronşit ile birlikte olabilir diyerek antibiyotik başlanabilir. Ancak sıklıkla bu hastalık ilaçla yedi günde, ilaçsız bir haftada yani vücudun bağışıklık gücüne göre kendi kendine de geçebilecek bir rahatsızlık. Kullanılan ilaçlar ise genelde semptomatik yani şikayetleri hafifleten cinsten. Elbette vitaminlerin, takviyelerin, yerine göre de antiviral ilaçların da tedavide yeri var. Ama benim asıl bahsetmek istediğim şikayetleri hafifletmek adına kullanılan fakat iyi bilinmedik yan etkileriyle başımıza umulmadık işler açan ilaçlar.

Psödoefedrin, fenilefrin içeren ilaçlar

Piyasada nezleye iyi gelen ilaç olarak satılan ve sonunda cold, flu, away, hot gibi takıları bulunan ilaçlar, yalancı adrenalin olarak da adlandırılan bu maddeyi

Eskrimde oyuncular “en garde!” (an gard!) diye bağırarak kendilerini koruma pozisyonunu alır sonra da atağa geçerler. Ben eskrimden pek anlamam ama bu oyuncular neden böyle bağırarak başlıyorlar diye merak etmiştim. “En garde” Fransızcada kendini korumak anlamına geliyor. Salon, manto, alyans, abajur gibi gardım düştü, gardını al sözleri de benzer şekilde günlük kullanıma girmiş durumda. Her ne kadar Fransızcayı çok sevsem de ben de öz Türkçemizi savunanlardanım. Sadece bağışıklığın öneminden bahsederken eskrimi örnek vererek esprili bir giriş yapmak istedim. Bu arada espri de Fransızca kökenli bir kelime aslında...

Bağışıklığı yüksek tutmak için

Bağışıklığımız bizi mikrobik hastalıklar, alerjenler hatta kansere karşı bile korumak için çalışır. Bize düşen görev de ona bu çalışmasında yardımcı olmak zarar verecek faktörlerden de uzak durmaktır.

Sağlıklı beslenin

Bağışıklığınızı yükseltmek için yeterli ve sağlıklı beslenmek çok önemli. D, A, C, E ve B vitaminleri, karotenler, demir, çinko ve selenyum başta

1966 yılından bu yana her yıl olduğu gibi geçtiğimiz hafta ‘Ağız ve Diş Sağlığı Haftası’ olarak anıldı. 22 Kasım Diş Hekimleri Günü’nü de içine alan bu haftanın bu şekilde anılmasının amacı ağız ve diş bakımına dikkat çekmek ve önemini hatırlatmak. Gülüşümüzü güzelleştiren, yediklerimizi çiğnememizi ve böylece daha kolay sindirmemizi sağlayan, yediklerimizin lezzetini daha iyi hissetmemize yarayan dişlerimiz kalp sağlığımızı da etkiler. Ben biraz bundan bahsetmek istiyorum.

Bakımsız diş kalpte iltihap yapıyor

“Diş ile kalp hastalıklarının ne ilişkisi olabilir?” diye aklınıza bir soru gelebilir. Oysa çok basit gibi görünen bir diş çürüğü ya da diş eti apsesi kalbi çok zora sokan bir enfeksiyona yol açabilir. Özellikle de kalp kapaklarında bir anormallik ya da geçirilmiş bir ameliyat varsa, kalp kapak protezi ameliyatı uygulanmışsa mikropların bu bölgeye yerleşip kalp içi zarının iltihabına yani endokardit enfeksiyonuna yol açabilir.

Diş ve diş etindeki iltihap kan dolaşımı yoluyla

Akciğerlerimiz soluk alıp, verdiğimiz organlardır. Havadaki oksijeni alıp kanımıza taşır. Bu sayede organlarımız ve tüm vücudumuz oksijene kavuşur. Ayrıca kirli kanı temizleyip, karbondioksiti de dışarı verir. Bu önemli görevi de aynı kalbimiz gibi hiç durmaksızın, dinlenmeksizin devamlı yapar. Ancak bir takım çevresel etkenlerden olumsuz yönde etkilenebilir. Biz bu kıymetli organımızı bile bile veya hiç bilmeden ya da elimizde olmayarak zorlayabiliriz. Akciğerin kronik tıkayıcı hastalığı olan KOAH, ‘Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı’ adının kısaltmasıdır.

Nedenleri:

1. Sigara içimi: KOAH’ın en yaygın nedeni sigara daha doğrusu tütün kullanımıdır. En sık tüketileni sigara olduğu için genelde ondan bahsedilir. Sigara, dumanı akciğerleri tahriş eder ve hasara yol açar.

2. Hava kirliliği: Hava kalitesinin düşük olduğu bölgelerde, özellikle büyük şehirlerdeki kirli hava ile yaşamak, KOAH riskini artırabilir.

3. Mesleki maruziyet: Bazı mesleklerde çalışanlar, endüstriyel toz, kimyasal maddeler veya duman gibi zararlı maddelere sık maruz kalan

Gut hastalığı geçtiğimiz hafta da bahsettiğim gibi kanda ürik asit düzeyi yüksek kişilerde sodyum ürat kristalleri halinde sıklıkla eklem içi ve çevresindeki dokularda birikerek iltihabi bir süreç başlatıp ağrılı ataklar halinde seyreder.  

İltihabi durum daha doğrusu enflamasyon dediğimiz yangı sebebiyle bu atakların olduğu bölgede şişlik, kızarıklık, sıcaklık artışı, hassasiyet ve ağrı olur. Bazen de bu kristaller biriktiği bölgede tofüs adı verilen sert yapılara neden olur. Bu yapılar büyüyerek etrafındaki kıkırdak ve kemiğe baskı yapar ağrıya neden olur. Kimi zaman bu yumrular cilt altından elle hissedilebilir. Bu tür gut hastalığı kronik tofüslü gut olarak adlandırılır. Atakların sayısı ve sıklığı kişiye göre değişir. Kalıtımsal faktörler, beslenme alışkanlığı, aşırı ürik asit yapımına neden olan bazı kan hastalıkları ya da atılımını azaltan aspirin, diüretik, siklosporin gibi ilaçlar, yaşam tarzı tedavideki düzen hastalığın seyrinde rol oynar. 

Korunmak için 

Beslenme ve yaşam tarzı bu hastalıktan korunmak için birincil

Gut Latincede damla anlamına gelen gutta kelimesinden türemiştir. Gut hastalığının diğer adı da damla hastalığıdır. Eklemleri etkiler. Bir veya daha fazla eklemde ürik asit kristallerinin birikmesi ile seyreden bir enflamatuvar yani yangılı eklem hastalığıdır. Çoğunlukla ayak başparmağını etkileyen gut krizi çok ağrılıdır. Zamanında tedavi edilmezse hastalık kronikleşir: Ataklar birbirine yaklaşır ve eklemler deforme olur.

Neden olur?

Gut hastalığının sebebi ürik asit yüksekliğidir. Kanda kolayca ölçülebilen bu değer normalde kadınlarda 1.5-6 mg/dl ve erkeklerde 2.5-7 mg/dl olarak belirlenmiştir. Ürik asit vücutta pürin adı verilen bileşiklerin yıkım ürünü olarak ortaya çıkar. Pürinler tüm canlıların hücre çekirdeğinde bulunan temel yapı taşlarındandır. Vücudumuzda endojen yani içeride yapılan ve eksojen yani dışarıdan alınan iki çeşit pürin kaynağı vardır. Dışarıdan alınan kısmı biz yiyecek ve içeceklerle karşılarız. Yiyecekler arasında en çok pürin içeren et, balık ve deniz ürünleri gibi maliyeti yüksek

Dikkati toplayamamak birçoğumuzun zaman zaman şikayetçi olduğu bir konudur. Elbette bunun birçok sebebi olabilir. Bazen B12 vitamininin eksik olduğunu düşünürüz, hipotiroidi yani tiroid bezinin yavaş çalışması da unutkanlık ve dikkati toplayamamaya sebep olabilir ya da Kovid beyin sisi yaptı diye düşünürüz. Uykusuzluk, yorgunluk vs.., tüm bunlar sağlığımızı da ilgilendiren sebeplerdir. Metabolizmamızın iyi çalışması için sağlıklı yaşamalı, doğru şekilde beslenmeli, iyi uyumalıyız. Eksik vitamin ve mineralleri tamamlamalı, kontrollerimizi zamanında yaptırmalıyız. Biliyoruz ki sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Zihin sağlığımız için beden sağlığımız da önemlidir. Ayrıca psikolojik durumumuzun da bu konuda ne kadar önemli olduğunu unutmayalım. Depresyondaki bir kişinin dikkat dağınıklığı mutlaka vardır. Canımızı sıkan ve üzen konuyu kafamıza takar başka bir şeye ilgi ya da dikkat gösteremeyiz. Dikkatimizi toplayabilmek için önce bu konuyu halletmemiz gerekir. Diyelim ki bunların hiçbirinde bir sorun yok o zaman yine dikkatimizi toplayamıyorsak

Kemik erimesi olarak bilinen ve kelime anlamı gözenekli kemik olan osteoporoz hastalığı en sık kadınlarda ve menopoz sonrası görülüyor. Bu süreçte mineral içeriği azalan kemikler kolayca kırılır hale geliyor, zamanla boy kısalıyor, postür bozuluyor, kamburlaşma ile sırt ağrıları başlıyor. Hatta yüzde bile kemik erimesine bağlı birtakım değişiklikler olup, yüz ifadesi değişebiliyor. Şakak bölgesi ve elmacık kemikleri üzerindeki kemik yapıda azalma ile göz etrafı ve göz kapakları aşağıya düşük gözüküyor. Yüz daha sarkık hal alıyor. Gençleşme amacıyla yapılan dolgular bu boşlukları da doldurarak daha genç bir görünüm verebiliyor. İşte gördüğünüz gibi kemik erimesi sağlığımızı etkileyip kırıklara, ağrılara, kemik zayıflığı ile hareket zorluklarına yol açtığı gibi yaşlanma belirtileri ile güzel ve dinç görünmemize de büyük oranda etkilidir.

Kemik oluşumu için gerekli iki temel mineral, kalsiyum ve fosfattır. Yaşam boyunca kemik dokusu her gün bir miktar yıkılır ve yapılır, yani