Cem Kılıç

2014’ün haziran ayından beri çift hanede seyreden işsizliğin son verilerin alındığı Kasım 2014’te de yatay seyrettiğini, yani çift hanede kaldığını ortaya koyuyor. Her ne kadar 2015 yılında Türkiye ekonomisinin daha iyi durumda olacağı düşünülse de, yakın zamanda işsizlikte önemli bir iyileşme beklemek mümkün görünmüyor.
Küresel ekonomik krizin de etkisiyle Ocak 2011’de Türkiye işgücü piyasasında işsizlikte yüzde 11.1 seviyesi görülmüştü. Söz konusu tarihten bu yana, en yüksek işsizlik oranı 2014 yılı Kasım ayı itibariyle kaydedildi. TÜİK verilerine göre; Kasım ayında 15 yaş üzeri nüfusta 3 milyon 96 bin kişi iş aradığı halde bulamadı. Üstelik işsizlik baskısı, kadınlar ve gençler gibi bazı gruplar için çok daha büyük bir tehdit oluşturmakta.
Genç işsizlik artışı
Ekonomik durgunluk dönemlerinde işgücü piyasasında artan işsizlik baskısından ilk etkilenenler arasında gençler var. Gerek iş tecrübelerinin yetersiz oluşu, gerekse nasıl iş arayacaklarını tam olarak bilememeleri gibi nedenlerle gençler, işgücü piyasasında dezavantajlı gruplar arasında yer alıyorlar. Öyle ki, Türkiye’de genç işsizliği oranı, yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, genel işsizlik oranlarının

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile diğer kanunlarda değişiklik öngören torba yasa tasarısı komisyonda kabul edildi, yakında Meclis gündemine gelmesi bekleniyor. Torba yasanın amacı iş sağlığı ve güvenliği konusuna işverenlerin daha fazla özen göstermesini sağlayacak düzenlemelerin hayata geçirilmesiydi. Fakat torba yasaların kaderi bu yasa için de geçerli oldu ve tasarının ilk hali ile komisyonda kabul edilen hali arasında işçiler açısından kayıplar yaşandı. Bu eksiklikler Genel Kurul’da giderilirse, yasa amacına ulaşmış olur. Aksi halde ne yazık ki, torba yasanın beklentileri karşılayamayacağını bugünden söyleyebiliriz.

İdari para cezası yok
İş güvenliğine ilişkin yasa hazırlanırken, Çalışma Bakanlığı’nın önem verdiği konu, denetim sonucuna göre faaliyeti durdurulan işyerlerinin kanunsuz şekilde tekrar açılması ve ölümlü kazaların yaşanmasıydı.
Üzerinden 3 ay geçti, tasarı Meclis’e geldi ve yasalaşmayı bekliyor. Ne var ki, Çalışma Bakanı’nın hassasiyetle üzerinde durduğu “işyerinde faaliyetin durdurulması” konusunda beklenmedik bir öneri tasarının içine girdi. Yeni öneriyle beraber, faaliyeti durdurulan işyerlerine bugüne kadar uygulanan idari para cezalarından

Soru: “Evde tek başıma yaşıyorum, eşim vefat etti, bana bakacak, günlük işlerde yardımcı olacak yabancı veya Türk çalışan çalıştırsam en az kaç TL sigorta öderim? Bir de yabancı için izin almam şart mı?”
CEVAP: İster yabancı isterse Türk çalışan olsun, evde çalışan birisi için ödemeniz gereken en düşük ücret doğal olarak asgari ücret olacaktır. Asgari ücret sene başında zamlandı ve brüt olarak 1.201 TL oldu. Evinizde çalıştıracağınız kişi için bu rakam üzerinden SGK’ya prim yatırmanız gerekiyor. Ancak bu noktada önemli bir ayrıntı, evde çalışanlar için ücretleri üzerinden gelir ve damga vergisi kesintisinin yapılmamasıdır. Bu önemli bir avantaj olmakla beraber, bu kesintilerin yapılmaması sebebiyle çalışana asgari geçim indirimi de ödenmemektedir.
2015 yılının ilk altı aylık dönemi için brüt asgari ücret olan 1.201 TL üzerinden yüzde 14 (168 TL) sigorta primi ve yüzde 1 (12 TL) işsizlik sigortası primi kesilerek evde çalışana net olarak 1.021 TL ödeme yapılması gerekir. Diğer yandan çalışana bu kadar ödeme yapılmakla beraber, işveren olan ev sahibinin ödeyeceği prim payı da yüzde 20.5 olacağı için, işsizlik sigortası işveren payıyla (yüzde 2) beraber toplamda işçi ve

Hükümet bugünlerde Meclis gündemine gelecek Yabancı İstihdamı Kanun Tasarısı hazırlandı. Tasarı ile çalışma izni konusunda yeni bir yapılanma öngörülüyor. Tasarı uyarınca yabancı çalışma izni konusunda genel değerlendirmelerin yapılabilmesi ve kararların alınabilmesi için öncelikle yabancı istihdamı politikası oluşturulacak.
Yabancı istihdamı için de Yabancı İstihdamı Danışma Kurulu mekanizması hayata geçirilecek ve bu kurulun yabancı istihdamı konusunda genel esasları ve ihtiyaçları belirlemesi sağlanacak. Bu sayede Türkiye’de hangi meslek gruplarında yabancıların çalıştırılabileceği, açık işlerden hangilerinin yabancılar tarafından doldurulabileceği belirlenecek.

Hocaları da kapsıyor
Sağlık ve eğitim sektöründe çalışacak yabancılar için Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı’ndan ön izin alınması gerekecek. Çalışma Bakanlığı bu sektörlerde çalışacak yabancılara ilgili bakanlıktan ön izin gelmeden çalışma izni vermeyecek. Bu şekilde yabancı doktor ve hoca istihdamında izin ilgili bakanlıkların kontrolünde verilmiş olacak ve Türk doktorlarının ve öğretmenlerinin önü kesilmeyecek.
Bazı yabancılara sınırsız çalışma izni verilebilecek. İzin verilirken yabancının

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) son istatistiklerine göre malullük aylığı alan kişi sayısı 115 Bin 898’e ulaştı. Maluliyet tespit yönetmeliğinde yapılan değişiklik sonrası 2013 yılı verileri ile karşılaştırıldığında malul sayısı 3.578 kişi artmış.
İş kazası veya meslek hastalığı meslekte kazanma gücünün veya başka bir sebeple çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybeden kişiler malul sayılıyor. Bu oranın belirlenmesinde yetkili kurum SGK’nın sağlık kuruludur. Bu kurul SGK’nın yetkilendirdiği sağlık hizmet sunucularının konuyla ilgili verdiği raporu değerlendirir ve malullüğe ilişkin kesin kararı verir.
Malul sayılmak için sağlık kurulu raporu tek başına yeterli değil. Bir kişinin malul sayılabilmesi için en az 1.800 gün prim ödemiş olması gerekir. Malul sayılmak için SGK’ya başvuran kişi eğer adına 1.800 gün prim ödenmemiş ise sağlık kuruluşuna sevk edilmez. Eğer 1.800 gün prim ödemesi var ise SGK kişiyi rapor alması için sağlık kuruluşuna sevk eder ve raporun sonucu beklenir. Sağlık kuruluşundan gelen raporda çalışma gücü kaybı yanında kişinin başka birisinin sürekli bakımına muhtaç olduğu da tespit edilirse başka bir koşul aranmaksızın malullük aylığı bağlanır. Fakat

Soru: Memuriyete 8.9.1999 tarihinden önce başladım ve 10 yıllık memuriyet süremi doldurdum. 61 yaşımı da önümüzdeki ay tamamlayacağım. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrası emeklilik hakkına kavuşabilecek miyim?

CEVAP: Anayasa Mahkemesi 18 Ocak 2014 tarihli kararı ile 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun geçici 206. maddesinde yer alan “8.9.1999 tarihinde Sandık iştirakçisi olanlardan...” ibaresini iptal etmişti. Mahkeme bu kararı ile birlikte hükümete 1 yıllık süre tanıyarak 18 Ocak 2015 tarihine kadar konuyla ilgili herhangi bir düzenleme yapılmaz ise iptal kararının yürürlüğe gireceğini duyurmuştu. Hükümet bu tarihe kadar herhangi bir işlem yapmayınca iptal kararı yürürlüğe girmiş oldu.
Bunun yanında iptal kararı yürürlüğe girdiğinde SGK’da konuyla ilgili bir basın duyurusu yayımlayarak iptal kararı sonrası uygulamanın nasıl yürütüleceğini ifade etti.
SGK’nın duyurusunda, “Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrasında 10 yıl memuriyet ve 61 yaş şartlarını tamamlayarak emekli olunabilmesi için 8.9.1999 tarihinde 50 ve daha yukarı yaşlarda bulunma şartı söz konusudur” ibareleri yer alıyordu. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı sonrası geçici 206. madde “50 ve daha

İlgili yasal yönetmelikler çıktı, kamuda artık kanuna aykırı taşeron işçi çalıştırılması en baştan engellenecek ve kamuda çalışan taşeron işçisinin kıdem tazminatı doğrudan kamu kurumları tarafından ödenecek. 27 Nisan 2014 tarihli Milliyet’te “Taşeronun kıdemine devlet kuşu kondu” başlıklı yazımızda konuyu ilk kez duyurmuştuk.
Bu düzenlemeler yapılmakla beraber, taşeron konusunda geçmişin hesabı kapatılmadan, yani mahkeme kararıyla kadro hakkını elde etmiş işçilere kadroları verilmeden sorunun çözüldüğünü söylemek doğru olmaz. Bu nedenle taşeron işçilerine mahkeme kararı ile elde ettikleri haklar verilmeli, taşeron kullanımı sınırlanmalı ve taşeron sorununu kalıcı olarak çözecek adımlar atılmalıdır.

İhaleye nasıl çıkılacak?
Kamu kurum ve kuruluşlarında yardımcı bir işin veya teknolojik nedenle uzmanlık gerektiren işlerin taşerona verilebilmesi için ihaleye çıkılması gerekiyor. Kamu İhale Kanunu uyarınca gerçekleştirilen bu ihaleler sonucunda işi alan taşeron şirketler ilgili kamu kurumunun düzenlediği ihalenin şartnamesine göre çalışmaya başlıyorlar.
Yayımlanan yeni yönetmelik uyarınca kamu kurumları bir işi taşerona vermek için ihaleye çıkarken statülerine göre

Başbakan tarafından açıklanan aile paketi, kısa süre içinde meclise geldi. Paket kapsamında getirilecek düzenlemelerin, kadın istihdamını nasıl etkileyeceği konusundaki tartışmalar ise sürüyor. Daha yasalaşmadan tartışma yaratan pakette üzerinde durulması gereken özellikle iki nokta var. Bunlardan ilki, pakette yer alan ve doğum sonrasında kadın çalışana ilk doğumda 2, ikinci doğumda 4, üçüncü doğumda da 6 ay süreyle yarı zamanlı çalışmasına rağmen tam ücret ödeneceğine ilişkin düzenleme. Söz konusu hak, engelli çocuk sahibi olunması durumunda 1 yıl olarak düzenlenmiş.
Ayrıca, çoğul doğumlarda bu sürelere 30 gün eklenecek ve evlat edinme halinde de bu haktan yararlanılabilecek.
Bu düzenlemeye göre; 4857 sayılı İş Kanunu’nda tanımlanan haftalık çalışma süresinin (45 saat) yarısı kadar süreyle çalışan kadın işçilerin çalıştıkları sürenin ücreti ve sigorta primleri işveren tarafından ödenirken; çalışmadıkları sürenin ücret ve primleri ise İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.

Memurlar avantajlı
Bununla birlikte, söz konusu hak kadın memurlara da tanınmış durumda. Yani, doğum yapmaları halinde kadın memurlara da birinci doğumda 2, ikinci doğumda 4, üçüncü doğumda