Kadının adı yok ama!..

Çin’de öne çıkan açık ara kadınlar. Özellikle de okumuş kadınlar. İş dünyasında zirveye tırmanan kadın sayısı her geçen gün artıyor. Komünist Parti’nin en büyük hatası ise onları “görmemezlikten gelmeye” devam etmek olacaktır!..

Çin’de en alttan en tepeye kadar tüm yönetim kademelerinde dikkat çekici bir erkek hakimiyeti var. Sokağa çıktığınızda ise tersi bir tablo söz konusu! İş dünyasında zirveye tırmanan kadın sayısı da her geçen gün artıyormuş… Sokaklar, vitrinler, alışveriş merkezleri, ulaşım araçları ve en önemlisi de eğitim kurumları, ülkeler ve kentler konusunda çok önemli ipuçları verir.

MAO: KADINLAR GÖKYÜZÜNÜN YARISI

Bu gözle baktığımızda, Çin’de öne çıkan açık ara kadınlar. Özellikle de okumuş kadınlar. Görünen o ki sadece Çin’in değil dünyanın gidişatına da onlar yön verecek. Komünist Parti’nin en büyük hatası ise onları “görmemezlikten gelmeye” devam etmek olacaktır!..

Mao “Kadınlar gökyüzünün yarısı” diyerek kadınları yüceltmişti. Çünkü o yıllarda daha güçlü bir Çin için üretimde kadınların işgücüne ihtiyaç vardı. 1949’da anayasa değişti kadınlara eşit haklar tanındı. Kadınlar çalıştılar hem de çok çalıştılar ama kimilerine göre hâlâ dışlanıyorlar. Sessiz çığlıklarını ise duyan yok!

KARİYER, EVLİLİĞİ DÜŞÜRÜYOR

Sosyolojik kararlar alınırken bir değil, on kez düşünmek gerekir. Çin, yaptığı hataların bedelini şu an öylesine ağır ödüyor ki, bu kadarla da kalacağa benzemiyor. Tek çocuk politikası, kız çocuklarının daha anne karnındayken alınması, 27 yaş sonrasının “artık kadınlar” olarak isimlendirilmesi, komünist parti yönetiminde ve devlet kademelerinde kadınlara neredeyse hiç yer verilmemesi, kadın hakları savunucularının cezalandırılmaları, kendi kimliklerini bulmaları konusunda onları daha da bilemiş.

Evlilik yaşı erkekler için 22, kadınlar için 20.

Doğum oranını artırmak için evlilik yaşının 18’e düşürülmesini önerenler varmış ama o da ters tepmiş... Çin’in yüzde 48’i kadın ve üniversite mezunu kadınların sayısı sürekli artıyor. Kariyerlerini evlilik ve anneliğe tercih ettikleri için de evlilik oranları sürekli düşüyor.

Her bin kişiden 5.4’ü evleniyor. Evlenmemiş her 100 kadına karşın 475 erkek var. En önemli gerekçe de işsizlik. Yapılan bir ankete göre kadınların yüzde 44’ünün evlenmeye hiç niyeti yokmuş! Bu da gelecekte demografik yapıda ciddi sıkıntılar yaşanmasına neden olacak yorumlarına neden oluyor.

Çay seremonisi

Sınırsız çay seçenekleri var. Tatmadık ama en meşhur olanı “dünyanın en pahalı çayı” olarak ünlenen Da-Hong Pao Çayı’mış. Kökeni Ming Hanedanlığına kadar giden bu çay çeşidi, Çin hükümeti tarafından “ulusal hazine” ilan edilmiş. Yıllanmış “kütük çay” da revaçtaydı. En yaygın kullanılanlar ise klasik yeşil çaylar. Aroma ve karışımlara göre çok farklı çeşitleri var… Porselen demlikte demleniyor, kulpsuz porselen fincanda içiliyor. Sunumlar, yeri, zamanı ve amaca göre değişiyor. Püf noktası, demlemeden önce mutlaka sıcak suyla yıkayın, demleme süresi üç dakikayı geçmesin, demlik içen sayısına göre değişsin ve bittikçe üzerine 6, 7 kez sıcak su ilave edilsin. Rahatsız etmeyecek kadar içilsin…

Kadın İmparatoriçe

Çin tarihinde saltanat hep babadan oğula geçmiş. İlk ve tek istisna Tang Hanedanlığının (MS. 618-907) kuruluşundan 72 yıl sonra tahta çıkan İmparatoriçe Wu Zetian (624-705), bu ataerkil düşünceyi yıkarak Çin’de saltanatı yöneten ilk ve tek kadın olmuş ama devamı gelmemiş! Zirveyi gören kadınlar, bu kez tırnaklarıyla kazıyarak yeniden bu makama tırmanırlarsa hiç şaşırtıcı olmaz!..

Sağlıklı yaşam

Güney Kore, Japonya ve Çin başta olmak üzere Asya ülkelerinde gençlerin geleceğe bakışları dünden çok farklı. Eskiden ülkeleri, ataları, aileleri çok ön plandaydı, artık varsa yoksa kendileri! Çinliler özellikle de kadınlar diğerlerine göre sanki çok daha iddialı, sade ama bakımlılar, estetik ameliyatlarından uzaklar.

Peki Çinlilerin sağlıklı yaşam kuralları neler?

İşte onlardan bazıları:

Bol bol su için: Soğuk su yerine ılık su içiyorlar.

Daha az güneşlenin: Şemsiyeyi güneşten korunmak için icat etmişler!

Bitki çayı: Her fırsatta içiyorlar.

Planlı yaşam: Plansız yaşamak insanı yıpratıyor görüşündeler.

Şekerleme: Öğle saatlerinde şekerleme olmazsa olmazları.

Kontrollü kalori: Mutfaklarında tatlı yok gibi!

Deniz yosununu: Hazmı kolaylaştırıyormuş.

Sükûnet: Mimik yok gibi bu da yüz hatlarını kırıştırmıyormuş.

Makyaj: Ya yok gibi ya da çok abartılı. Tercihleri doğal ürünler ama Batılı markalara hücum var.

Yeşim taşı ve ipek yastık: Yüz hatlarındaki olası kırışıklıkları önlüyormuş…

Mutfak

Çin mutfağı çok zengin, alışılmadık ve bize göre çok karışık. Bütün yiyecekler yuvarlak döner masalara ya tek seferde getiriliyor ya da boşalanın yerine sürekli yenileri geliyor. Kırmızı et, balık ve ördek, üçü aynı anda sofraların olmazsa olmazı. Çorbaları çok farklı, tatlı yok gibi. Sebze de çok et de. İddialı restoranlarda ise her şey önünüzde pişiriliyor. Pirinç rakısı, şarap, bira ve en çok da çay içiliyor. Ücretler, kesinlikle bizden pahalı değil!

Görsel sanatlar ve şovlar

Çinliler binlerce yıllık tarihleri boyunca olduğu gibi bugün de görsel sanatlara, şovlara, festivallere büyük önem veriyorlar. Televizyondan izlediklerimiz de eteleyiciydi ama izlediklerimiz muhteşemdi. Güvercinlere bile bale yapmayı öğretmişler…

Gündüzü, gecesi çok farklı

■ Müstakil bina, ev ve merkezi klima yok gibi. Yeni evlerde bile her daireye bir tane takılmış. Evler ortalama 60, 70 metrekare ama parası olan iki, üç tane alıp birleştiriyormuş.

■ Misafirler dışarıda ağırlanıyor, içkilerini genelde kendileri getiriyorlarmış. Mutfaklar ufak ve fırın olmazmış.

■ Şian’da 100 metrekarelik bir ev 10 milyon lira civarında, kent dışında çok daha ucuz.

■ Arabadan önce plaka alınıyor ve her plaka her eyalette geçerli değil! Başka bir kentten Pekin’e gelen, kent içine kendi arabasıyla giremiyor!

■ Şangay’da bir plaka 20 bin dolar, şanslı rakamların olduğu plakalar çok daha pahalı. 6 ay içerisinde araba almazsan plaka ölüyor. Bu yüzden hayalet arabalar var.

■ Sayıları çığ gibi artan yerli elektrikli arabalar 500 bin lira!

■ Avrupa’da özellikle de Hollanda’da bisikletlilere sonsuz saygı ve yol önceliği var, Çin’de ise en çok itilip, kakılan onlar. Motosikletliler korsan gibi trafiği altüst ediyor.

■ Dünyanın en kalabalık ülkesinde çocuklar okulda anne babalar işte olduğu için gündüz sokaklar bomboş. Gezmelik yerler, akşam insan seline dönüşüyor.

■ PISA’da en iyiler arasındalar.

■ Askerlik zorunlu olmaktan çıktı. Maaşı iyi olduğu için az gelirliler çok tercih ediyor ama her isteyeni değil, sınavla alıyorlar.

■ Restoranlarda “happy birthday”li doğum günü kutlanıyor.

■ Düğünlerde kırmızı zarfta para hediye ediyorlar. Hediyelerin etiketi özellikle çıkartılmıyor.

■ Malezya ve Brezilya’dan sonda dünyanın en çok bitki çeşitliliğine sahip ülke.

■ TV yayınları bizden farklı değil!

■ Merhamet, adalet, anneye, babaya, atalara saygı her şeyden önemli!

■ Çini ilk kuran Çin İmparatoru Çin Şi Huang hep ölümsüzlüğü aramış. Bu yüzden sürekli cıva içermiş, ölümü de o yüzden olmuş!

■ İmparator, ölümden sonra yeniden canlandıklarına inandığı için Terracotta Ordusu olarak bilinen orduyu canlı gömmek istemiş, veziri “orduyu da gömersek ülke savunmasız kalır” diye ikna etmiş, heykelleri yapılmış.

■ Öteki dünyada yeniden canlanacaklarına inandıkları için yer altında saraylar kurulmuş.

EVLİLİK PAZARLARI

Çin’in hemen her köşesinde geleneksel kıyafetler içerisinde bol bol resim çektiren genç kızlar vardı. Turistik yerlere yakın yerlerdeki mağazalardan saatlik ya da günlük olarak kiraladıkları kıyafetler ve onların profesyonel fotoğrafçılarına çektirdikleri kareleri sosyal medya için sanıyorduk meğerse bir başka anlamı daha varmış!.. Dijital ortamda ya da parklarda kurulan “Evlilik Pazarı”ında damat adaylarının ailelerine gösteriliyormuş ve bu sistem giderek yaygınlaşıyormuş… Şangay’da bütün işleri erkekler yapıyormuş. Temizlik, bulaşık, çamaşır erkeklerin işiymiş. Maaşın da çok azını alıp gerisini eşlerine veriyorlarmış. Bu değişim, Çin geneline yayılır mı bunu da zaman gösterecek!..

Rehberimiz

Kültürel seyahatlerde rehberiniz ne kadar donanımlı ise geziler o kadar verimli ve keyifli geçiyor. Çin turu Rehberimiz Sami Avigdor da şansımıza beklentilerimizin çok üzerindeydi. Çinli eşi ve yerel rehberler de birikimine birikim katmış.

Sabrı ve dinginliği ise huzur kaynağıydı…

Özetin özeti

Çin, önceden hem mesafe hem de kültürel olarak çok uzak bir yerdeydi. Meğerse görmek gerekiyormuş. Şaşırtıcı, yorucu, öğretici ve bir o kadar da keyifliydi…

BİTTİ