Humus’a da girdiler

Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki silahlı muhalif gruplar, Suriye ordu güçleri ile yaşanan çatışmaların ardından Hama şehrinin tamamında kontrolü ele geçirirken, 50 kilometre mesafede olan Humus kentine de girdi.

Savaş gözlemcileri ve bölge sakinleri, binlerce insanın önceki geceden bu yana Suriye’nin orta kesimindeki Humus şehrinden kaçtığını belirtirken, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, sivillerin, rejimin kalesi olan batı kıyı bölgelerine doğru gittiğini bildirdi.

HTŞ’nin hızlı ilerleyiş sonrası Humus’a da girmesi büyük ses getirirken, Humus, Suriye’nin en önemli kentlerinden biri olarak değerlendiriliyor. Önemli ticaret ve askeri yolların üzerinde bulunan Humus’un çevresinden doğalgaz ve petrol boru hatları da geçiyor. Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaşın ilk yıllarında Humus, hükümet karşıtı protestoların merkezi haline gelmişti. Humus’un kaybedilmesinin rejim için önemli sonuçları olabilir.

Deyrizor YPG’ye kaldı

Batı basınında yer alan haberlerde, muhalif grupların bu kadar hızlı ilerlemesinin Suriye ordusunun çöküşüne neden olabileceğine yönelik yorumlar yer alıyor. AFP’ye göre Halep ve Hama’yı kaybeden rejim Humus’u kontrol altında tutmak için büyük çaba gösteriyor. Taraflar arasında çatışmalar devam ederken, rejim karşıtı grupların kentin iç kesimlerine girdiği ifade ediliyor. Humus’un dışında Dera ilinde de çatışmalar yaşandığı öğrenildi. Bununla birlikte rejimin YPG saldırısı altındaki Deyrizor kent merkezinden de çekildiği ve buranın artık YPG tarafından kontrol edildiği belirtiliyor. Rejim, Deyrizor’da il merkezi ve diğer kırsal bölgeleri güçlerini Şam’a kaydırmaya hazırlanıyor.

İran ‘dil’ değiştirdi!

Bu arada HTŞ öncülüğündeki grupların, Şam rejimine karşı yürüttüğü operasyon sürerken, Beşar Esad’a destek bildiren ve bu muhalif grupları “terörist” olarak niteleyen İran devlet televizyonunun “dilini değiştirdiği” öne sürülüyor. Olayların başlangıcından bu yana, mümkün olduğunca muhaliflerin Suriye operasyonuna geniş yer ayırmadığı ya da bu grupları “terörist” olarak nitelediği belirtilen İran televizyonunun, önceki geceden bu yana “Esad’ın silahlı muhalifleri” tanımı kullanmaya başladığı belirtiliyor. Bununla birlikte İran’ın, Esad yönetimine İHA ve füze desteği vermeyi planladığı öne sürülüyor.

‘Esad, Türkiye’nin devreye girmesini istedi’

Amerikan “Wall Street Journal” (WSJ) gazetesi, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Türkiye’den “devreye girip militanları durdurmasını” istediğini öne sürdü. Gazete ayrıca, Mısır ve Ürdünlü bazı yetkililerin, Esad’a ülkeden ayrılması için tavsiyede bulunduğunu da iddia etti. Gazetede dün yayımlanan, Isabel Coles imzalı haberde, Beşar Esad’ın “Türkiye’den devreye girip muhalif militanları durdurmasını istediği” yer aldı. Haberde, ayrıca, Esad’ın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ürdün, Mısır ve Irak’tan da silah ve istihbarat konularında destek istediği ancak bu isteğinin reddedildiği öne sürüldü. Bunların yanı sıra WSJ’nin haberinde, Mısır ve Ürdünlü yetkililerin Suriye liderine ülkeden ayrılmasını, sürgünde bir hükümet kurmasını da tavsiye ettiği iddia edildi. Ancak “Middle East Institute”tan siyaset bilimci Firas Maksad, X hesabından, Ürdünlü yetkililerin iddiayı yalanladığını paylaştı.

Humus neden önemli?

Suriye’nin batısında yer alan ve stratejik bir coğrafi konuma sahip Humus, ülkenin iç kesimlerini Akdeniz kıyısındaki liman şehirlerine bağlayan ticaret yollarının geçiş noktası durumunda. Endüstri ve sanayi şehri niteliği de taşıyan kent, Halep ve Şam’dan sonra ülkenin en büyük üçüncü şehri. Sınırları neredeyse Irak’a kadar uzanan kent, rejim için Akdeniz kıyısındaki müttefiklerinden gelen lojistik desteği başkente ulaştıran bir köprü işlevi görmekteydi. Humus’un muhaliflerce tamamen kontrol altına alınması durumunda, rejimin ikmal zincirinin büyük ölçüde zayıflayacağı belirtiliyor. Humus’tan sonra rejim yanlılarının yoğun olduğu önemli bir nokta kalmayacağı ifade edilirken, bu durumun, muhaliflerin Şam’a ilerleyişlerini kolaylaştıracağı da değerlendiriliyor.

Katar’da kritik görüşme

Suriye konulu Astana sürecinin garantör ülkeleri olan Rusya, Türkiye ve İran’ın dışişleri bakanlarının Suriye’deki son gelişmeleri ele almak üzere bugün Katar’da bir araya gelecek. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin görüşmesinde masadaki konu Suriye olacak. Lavrov, “Görüşmenin, (Suriye’deki) durumun istikrara kavuşmasına yardımcı olacağını umuyorum” dedi.

Rusya’dan uyarı: Suriye’den çıkın

Rusya’nın Şam Büyükelçiliği, vatandaşlarına ülkeyi terk etme çağrısında bulundu. Büyükelçilik tarafından yapılan açıklamada, Suriye’deki askeri ve siyasi durumun zorlaşması nedeniyle Rus vatandaşlarının mevcut havaalanları üzerinden ticari uçuşlarla ülkeyi terk edebileceği belirtildi.

Öte yandan HTŞ’nin Hama’yı ele geçirmesi, Tartus ve Lazkiye hattında ilerlemesiyle Suriye rejimini destekleyen Rusya’nın, Akdeniz’e açılan tek donanma üssünü terk etmek zorunda kaldığı öne sürülüyor. Birkaç gün önce de Rusya’nın Akdeniz tatbikatı nedeniyle gemilerini üsten çıkarttığı öne sürülmüştü.

HTŞ lideri CNN’e konuştu: Korkmanıza gerek yok

Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed El Golani, CNN International’a konuştu. Suriye’de açıklanmayan bir yerde mülakat veren Golani, Suriye’nin kuzeyindeki ilerleyişlerindeki amacının Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirmek olduğunu söyledi. BM’nin terör organizasyonları listesinde bulunan cihatçı örgüt HTŞ’nin komutanı Golani, değiştiğini iddia ederken, ele geçirdikleri bölgelerdeki sivillerin “korkacak çok az şeyi olduğunu” belirtti. HTŞ lideri, “Bence bu rejim düştüğünde sorun çözülecek ve artık Suriye’de yabancı güçlerin kalmasına gerek kalmayacak” dedi.