Zeynep İşman

Sosyal medya sayesinde tanıdığım harika insanlardan biri olan Nurdan Likos, dünya tatlısı bir sanat eğitmeni. Müzisyen olan eşi Özgür Zoral ile kurdukları 11ON Sanat Okulu’nda çocuklarla birlikte eğlenceli, yaratıcı etkinlikler yapıyorlar. Virüs nedeniyle onlar da dersleri online yapmaya başlamışlar ama bu dersler öyle bildiğimiz dersler gibi olmuyor.

Bu etkinliklerden biri de, çocukların birbirlerinden bağımsız olarak yaptıkları resimlerden oluşan bu kolaj çalışması. Nurdan hanım çocuklara, “Bu hafta neler yaptınız ya da kendinizi nasıl hissediyorsunuz bana çizer misiniz?” diyor. Sonra çocuklardan gelen resimleri bir kolaj çalışması ile birleştiriyor. Esas ilginç olan ise, her hafta, birbirlerini görmeden, konuşmadan, ayrı mekanlarda çalışan çocukların resimlerinden, birbiriyle bağlantılı, ortak bir hikaye çıkıyor oluşu. Ve tabii ki çocukların renkli dünyası büyüleyici ve ilham verici. Onlardan öğrenecek ne çok şeyimiz var. Her hafta ortaya çıkan bu çalışmalar, esaret günlerimiz bitince bir sergi

Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda koronavirüs nedeniyle evlerimizdeyiz. Ama olsun! Çocuklara armağan edilen bu bayramı evlerimizde de büyük bir coşku ve sevinç içinde kutlayabiliriz

Bu yıl 23 Nisan kutlaması her zamankinden daha özel çünkü TBMM’nin açılışının 100. yılı. Meydanlarda kutlama yapamasak da evlerimizde bu coşkuyu çocuklarımızla birlikte mutlaka yaşayacağız.

23 Nisan sabahı şarkılarla uyanarak, çocuklarımızla gösterilere gidecek gibi giyinip güne hazırlanabiliriz. Bayraklarımızı camlarımıza asabilir, televizyon ve diğer iletişim kanallarından bayram programlarını açabiliriz. Ailecek 23 Nisan’ın önemi, atalarımızın mücadelesi ve Türkiye tarihi hakkında sohbet edebilir, videolar izleyebiliriz. Eski fotoğrafları çıkarıp, 23 Nisan anılarımızı anlatabiliriz. İlkokul birinci sınıftaki ilk 23 Nisan kutlamamı hiç unutmuyorum. Beyaz karpuz kollu bir bluz ve mavi kat kat bir eteğim vardı. Ön dişlerim düştüğü ve söyleyemediğim için öğretmenim benim için içinde ‘ş’ harfi

TBMM’de geçtiğimiz gün çıkan yasal düzenleme, karışık olan kafalarımızı iyice karıştırdı. Yaz tatilinde eğitim olacak mı, olmayacak mı? Sorunun cevabını bilen var mı? Yasal düzenlemeye göre, yazın telafi dersleri yapılabilecek. Bakan Ziya Selçuk’a göre ise, çocukların yaz tatili hakları ellerinden alınmayacak. Bu tip net olmayan açıklamalar, ne yazık ki, artmış olan kaygı seviyemizi daha da arttırmaktan başka bir işe yaramıyor. Zira zaten belirsizliklerle dolu bir süreçten geçiyoruz. En azından biraz da olsa netliğe ihtiyacımız var. Hele ki hükümet tarafından gelecek bilgilerin net olması gerekli.

Öte yandan ebeveynler yorgun, çocuklar sıkıldı. Havalar güzelleşiyor. Evde kalınan süre uzadıkça, tahammül azalıyor, sinirler geriliyor, verimlilik düşüyor. Evde sinir sistemlerimiz birbirinden etkileniyor. Her ailenin kendi dinamiklerinin ve ihtiyaçlarının farkında olup, birbirlerine destek olması, bu süreci birlikte konuşup, beraberce dayanışma ve iş birliği içinde götürmesi gerekli. Her güne yeni bir planlama

Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatristi Derneği, Korona günleri için aile, çocuk ve ergenlere yönelik bir destek rehberi hazırladı. Rehber oldukça kapsamlı ve basit bir dille pek çok kritik konuya değiniyor. Çocuklarla Korona virüs hakkında konuşmaktan, kaygıyla nasıl baş edileceğine, ev içi yapılabilecek aktivitelerden, özel gereksinimli çocukların ihtiyaçlarına, teknoloji kullanımı konusunda sınırlandırmalara ve anne babaların gerginlikle nasıl başa çıkabileceğine ilişkin öneriler var.

Rehberde en hoşuma giden bölümlerden biri, kaygıyla baş etmede kullanılan fawrkındalık önerileri oldu. Çocukların kaygılarıyla baş etmeleri için kullanılabilecek, beş duyuyu kapsayan önerilerin birkaçını yazmak istiyorum:

Rahatlatıcı müzikler,

Kulaklıkla yüksek sesli ve hareketli müzik dinlemek,

Çiçek koklamak, yumuşak kumaşlara dokunmak,

Oyuncak ayıya dokunmak,

Stres topu kullanmak,

Ağızda kuru meyve, çikolata eritmek,

Ipsos Araştırma Şir-keti’nin koronavirüs süreci ile ilgili yaptığı son dönem araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de her 10 kişiden 9’u bu virüse yakalanacak olmaktan korktuğunu söylemiş. Fakat endişeler artmakla birlikte, süreç uzadıkça evde kalmakta zorlandıklarını ve evde kalmaya birkaç ay daha dayanabileceklerini belirtmişler. Kamuoyunun yüzde 70’i ise, salgın bitse bile hayatlarının eskisi gibi olmayacağını düşündüklerini belirtmişler.

Bu sonuçlara bakarsak, hem toplumumuzda hem dünyada endişe seviyesi yükselmiş bir nesil geliyor. Ancak dün Çin’de açılmaya başlayan mağazalarda satış rekorları kırıldığına dair haberleri görünce, “bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu” demeden edemedim!

Yaşadığımız coğrafya bakış açımızı etkiliyorIpsos’un 15 ülkede toplam 28 bin kişi ile gerçekleştirdiği global bir araştırmaya göre ise, Japonya, Birleşik Krallık ve Avustralya Haziran’a kadar virüsün kontrol altına alınacağı konusunda en kötümser ülkeler arasındaymış.

Bizim balkonun karşısında bir meşe ağacı var. Bakıyorum da son günlerde büyük bir coşku ile büyüyor. Sadece birkaç günde yaprakları büyüdü ve yeşillendi. Yeni dalları çıktı, hızla uzuyor. Kuşlar hiç ötmediği kadar yüksek sesle ötüyor. Doğa sanki hiç olmadığı kadar aceleci ve canlı.

Ya ben ilk kez böyle durabildiğim için, her değişimi bu kadar net fark edebiliyorum. Ya da doğa, ilk kez insan olmadan bir ilkbahar yaşadığı için daha sağlıklı ve mutlu.

Koronavirüs yaş, cinsiyet, statü, ırk, din, dil demeden hepimizi evlere kapattı. Tüm insanlık şu ortak duygularda buluştu: endişe, korku ve kaygı. Geleceğe dair belirsizlik ve hissettiğimiz duygular ortak, ancak her evin içindeki hikayeler bambaşka. Bu süreçte bana bunları dinlemek çok şey öğretti.

Kimi evlerde haftalardır birbirini göremeyen ebeveyn ve çocuklar var. 

Kimi evlerde işini kaybetmiş ya da geliri durduğu için eve ekmek getirme derdinde olan ve doğal olarak başka hiçbir şey düşünemeyen ebeveynler var.

Kimi evler küçücük, nefes alacak bir balkon bile yok belki.

Kimi evler çok çocuklu, ne bilgisayar yeterli, ne televizyon eğitime devam edebilmek için.

Kimi evlerde LGS’ye ya da üniversite sınavına gireceği için stresten depresyonun dibini yaşayan gençler var.

Kimi evlerde yetişkinlerden biri karantinada, diğer ebeveyn hem evden çalışmaya çalışıyor, hem çocuklarla ilgileniyor hem de eşine bakım sağlıyor.

Kimi evlerde sevdikleri yurt dışında kalmış ve hasretten gözyaşları durmayanlar var.

Evlerde kaldığımız süre arttıkça (ki son yaşanan olaylarla daha da artacağa benziyor) sinirler bozuluyor, ilişkiler geriliyor. Birlikte yaşamayı öğrenmeye çalışıyoruz ancak daha önce de defalarca yazdığım gibi, bazı evlerde hayat çok daha zor. Fiziksel ve sosyal izolasyon hem kadına şiddeti hem çocuğa istismarı artırdı. Üstelik sadece ülkemizde değil, dünyanın pek çok yerinde.

İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel, cumartesi günü yaptığı basın toplantısında, İngiltere’de ulusal ev içi şiddet yardım hatlarına gelen aramaların günlük bazda %120 oranında arttığını söyledi. Ev içi şiddet konusunda risk altında olanlara karşı #YalnızDeğilsiniz etiketi üzerinden ulusal çapta bir iletişim kampanyası başlatacaklarını ve evde şiddete uğrayan kişilerin güvenli yerlere alınmaları konusunda her türlü adımın atılacağını açıkladı.

“Normal şartlarda kadın ve çocukları ne kadar koruyabiliyoruz da, şimdi koruyacağız” diye düşünebiliriz. Ancak şu olağanüstü hâl bitene kadar, geçici de olsa, bir an