Zeynep Aktaş

Finansal piyasalarda risk priminin 600’lü seviyelere yükseldiği son 1.5 yılda para farklı enstrümanlara kaydı. Risk primi yüksekken düşen eurobond fiyatlarını yatırımcı fırsata çeviriyor. Gerçek kişilerin eurobond stoku 2020 başında 1.9 milyar dolarken şimdi 3.5 milyar dolar seviyelerinde.

Birikimini dolarda tutanların düşük faiz nedeniyle döviz mevduatı yerine daha yüksek faiz veren ve risk priminin yükselmesiyle fiyatı düşen eurobond’lara yöneldiği anlaşıyor.

Türkiye’deki gerçek kişilerin eurobond hesapları geçen yıldan bu yana yüzde 81 arttı. Tüzel kişilerin eurobond stoku ise yüzde 30 yükseldi.

İşte riskler ve fırsatlar

Pandemide spor kulübü hisseleri hızlı yükseldi. Mart 2020’de 499 seviyesinde olan BIST Spor Endeksi 12 Mayıs 2021’de 994’e çıktı. Lig şampiyonu Beşiktaş, yılbaşından bu yana yüzde 125, pandemiden bu yana yüzde 382 değer kazandı. Şimdi ise kâr satışları var

Pandeminin olumsuz etkisiyle maç öncesi gelir kalemlerinden mahrum kalan spor şirketleri son açıkladıkları bilançolarında toplam 846 milyon TL zarar yazdı. Buna rağmen beklentilerin düşmemesi spor şirketlerine olan ilgiyi azaltmadı. Spor firmalarına ait hisseler pandemiden bu yana yüzde 99 değer kazandı. Ligde şampiyonluğunu ilan eden Beşiktaş, borsada da ipi önce karşıladı. Pandemi sürecinde Beşiktaş’ın getirisi yüzde 300’ün üzerine çıktı. Mali sorunları devam eden spor firmaların toplam borçları 10 milyar TL’ye ulaştı. Özvarlıkları ise 3.6 milyar TL ekside. Sermayeleri toplamı 1.3 milyar TL olan spor şirketlerinin piyasa değeri ise 7.4 milyar TL.

1 Performansta ilk Beşiktaş

Spor şirketleri içinde Beşiktaş pandemi döneminde yüzde 382 değer kazanırken yılbaşından

Borsada sanayi sektörünün getirisi dolar, altın ve enflasyonun üzerinde gerçekleşti. BIST Sanayi Endeksi yılbaşından bu yana yüzde 15 yükselirken dolar yüzde 13, euro yüzde 12, TÜFE yüzde 5.45 ve ÜFE yüzde 12.9 arttı

Koronavirüs salgınıyla birlikte ekonomiler ciddi daralma yaşadı. Bununla birlikte sanayide çarklar döndü. Tüketici davranışlarındaki değişimler, kredi teşvikleri, tedarik zincirlerinin farklılaşması bu dönemde sanayi sektörünün faaliyetlerini sürdürmesini destekledi. Sanayide gelir ve kârlar korundu. Buna bağlı olarak sanayi hisseleri de prim yaptı. BIST Sanayi Endeksi yılbaşından bu yana yüzde 15 değer kazandı. Aynı dönemde üretici fiyatları yüzde 12.91, tüketici fiyatları yüzde 5.45 artış gösterdi. Gelir ve kârlılıkta düzenli büyüyen firmaların takibi önemli. Sürekli işlem yaparak getiri peşinde koşanlar yüksek primleri kaçırırken güçlü hisselerde pozisyonlarını bozmayanlar kazandı.

Sanayide seçici kazançlar

‘Değer

Borsada şirketlerin mali tabloları açıklanıyor. Son bilançolara göre sanayi şirketleri arasında 19’u ilk çeyrekte kârını yüzde 100, yatırımlarını ise yüzde 10 artırdı

Piyasaların daraldığı ve kapanmaların yaşandığı bir ortamda borsadaki 19 şirket faaliyetlerini korumasını bildi. Yılın ilk üç ayında bu şirketler üretimlerini yükseltirken kârlılıklarını da yüzde 100 artırdı. Aynı süreçte yatırımları da devam etti ve yüzde 10 artış kaydettiler.

Listede öne çıkan sektörlerin başında bina malzemeleri, boya, dayanıklı tüketim, demir çelik, gıda, içecek, ilaç & sağlık, kağıt ürünleri, madencilik ve kıymetli maden, metal işleme, boru, vana, otomotiv, petrol, tekstil kimyasalları geliyor.

Sektörlerdeki performans, faaliyet yürüten firmaların hisselerini de olumlu yönde etkiledi.

Demir çelik yükselişi

Demir çelik salgın döneminde öne çıkan sektörler arasında yer aldı. 2021 yılı ilk iki ayında çelik tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 15 artarak 5.9

Hisse senetlerini takip etmekte zorlanan yatırımcılar fon alarak kazanç sağlayabilir. Ancak her fon reel getiri sağlamıyor. Son beş yılda 70 hisse fonundan sadece 14’ü reel getiri sağlayabildi. İşte yatırım fonları arasında enflasyonun üzerinde kazandıranlar

Döviz kurları ve enflasyondaki yükseliş yatırımcıların reel getiri avcılığını daha fazla ön plana çıkardı. Enflasyon ve kurlardaki artıştan etkilenmeden kazançların nasıl artırılabileceğine fokuslanılıyor. Çok fazla uzağa gitmeden son beş yıllık getiriler üzerinden reel getiri sağlayan fonları listeledik.

Şu anda 312 yatırım fonu var. Bu fonların katılımcı sayısı 3.969 ve toplam portföy büyüklükleri 116 milyar TL seviyesinde. Yatırım fonlarının büyüklüğü içerisinde hisse fon oranı yüzde 9.75’te kalıyor. Piyasadaki 312 fonun 70’i hisse, endeks, yabancı hisse fonları, fon sepeti hisse senedi fonları ile hisse katılım fonlarından ibaret. 

Son beş yılda 2015-2020 döneminde dolar kuru yüzde 155 artış gösterirken tüketici fiyatındaki artış (TÜFE) yüzde 235 oldu. Aynı

Biriktirmek kazandırıyor. Son 10 yılda her ay 100 TL’yi yastık altına koyanların elindeki birikim 12 bin TL olurken bununla düzenli dolar alanların birikimi 4 bin 230 doları buldu. Aynı sürede her ay 100 TL ile öncü 10 sanayi şirketlerinden birini alanlar doların getirisinin üzerinde kazandı

Her ay belli bir miktar parayı tasarruf amaçlı kenara koymak uzun vadede küçük birikimlerin çoğalmasını sağlıyor. 100 TL ile son 10 yılda her ay sürekli dolar alanlar bugün 34 bin 680 TL karşılığı 4 bin 200 dolar biriktirdi. 2011 Mayıs’ta 100 TL ile 62 dolar alınabilirken bugün 16 dolar alınabiliyor. Geçen sürede değerinin yükselmesiyle alınan doların miktarı azalsa da düzenli birikimde bulunanlar bu işten kazançlı çıktı. Bununla birlikte daha fazla kazanmakta mümkün. Aynı birikim modeliyle riske girmeden borsada BIST 50 ya da BIST 30 hissesinden alanların ulaştığı rakamlar daha yüksek olabildi.

Son 10 yıl içerisinde 100 TL’lik hisse senedi birikimleri en çok sanayi ve hizmet sektöründe kazanç getirdi. Sektörünün

Merkez Bankası mayıs toplantısında enflasyonu gördü ve faizi yüzde 19’da bırakarak pas geçti

Merkez Bankası (TCMB) açıklanan enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki bozulmayı göz önünde bulundurarak faizi sabit bıraktı. TCMB, “Parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkileri gözlenmeye başlamıştır” diyerek sıkı duruşa dikkat çekti. Sıkı para duruşu enflasyonun üzerinde bir faize denk geliyor. TCMB’nin bunu sürdürüp sürdürmeyeceği izlenecek. TCMB Raporunda şu ayrıntılar yer aldı:

“Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut duruş sürdürülecektir. Bu doğrultuda Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.”

TCMB enflasyon beklentilerindeki bozulmayı izlediğini ve bir değişiklik gözleninceye kadar faiz indirimi için bekleyeceğini belirtiyor.

Yerli ve yabancı kurumlar önümüzdeki dönemde faiz indirimi konusunda girişimde

Piyasaların gündemi sıcak... Zira beklentiler bozuluyor. Açıklanan verilere göre üretici fiyatları yüzde 35, tüketici fiyatları yüzde 17 artmış durumda. Piyasaların seyrini belirleyen ana unsur ise beklentilerdir.

Beklentilerin olumluya dönmesi 1) Yeni alımların gelmesini sağlar, 2) Fiyatlamaların olumlu yönde gelişimine imkân verir, 3) Risk faktörlerini düşürür, 4) Öngörülebilirliği artırır, 5) Geleceğe yönelik planların olumlu şekillenmesini sağlar, 5)Spekülatif hareketleri ortadan kaldırır.

Yabancı payı

Mevcut durumda beklentiler bozulmuş görünüyor. Bu da hisse senetlerinde al - sat işlemlerini artırıyor. Kurda yukarı yönlü fiyatlamalar faizde yükseliş beklentilerini körüklüyor. İhtiyaç olan ise beklentilerde olumlu yönde gelişme sağlayacak adımların atılması.

Yabancı yatırımcılar kur krizinden sonra borsa İstanbul’dan çıkma yönlü işlemlerini artırdı. 2017 yılında halka açık kısım içindeki payları yüzde 65.64 seviyesinde olan yabancılar, geçen süre zarfında paylarını azalttı.