Hakkı Öcal

Hakkı Öcal

hakki.ocal@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Ukrayna ve Rusya işleri kördüğüm oldu ya da olmak üzere. Trump, günlerdir Başkan Zelenskiy’yi önce şahsen aşağılayarak, sonra ülkesiyle askeri bilgi paylaşımını keserek, Ukrayna’yı (onun başlatmadığı) savaşı bitirmesi için adeta köşeye sıkıştırdı. Bu arada kendisi, Başkan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı’nın yapmadığı Rusya güzellemesi kalmadı. Adayken söylediği, “Başkan seçildiğimde, göreve başlamama bile gerek kalmadan, bu savaşı sona erdireceğim” sözleri, hiç olmazsa göreve başladıktan bir ay sonra gerçek olacak diye, bütün dünya bekleyiş içindeydi.

Haberin Devamı

Bir kişi hariç: Vladimir Putin!

Evet. Putin beklenen açıklamayı yaptı; hatta Trump’dan telefon beklediğini bile söyledi, ama Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’u 8 saat bekletip gece yarısından sonra, sadece yarım saat için kabul ettikten sonra! Bu arada, hiç programda olmadığı halde Belarus lideri Aleksander Lukashenko ile uzun bir görüşme yaptı ve görüşmeden sonra, düzenlediği basın toplantısında, Ukrayna ile ateşkese ancak karşılığında bir şey alırsa imza atacağını açıkça ifade etti.

Trump’ın kendisi gibi emlak milyarderi özel temsilcisinin, o kadar yolu gelip, 8 saat bekleyip, aldığı cevabı merak etmeye hiç gerek kalmadı! Nitekim, aradan geçen iki gün içinde, ne ateş-kes, ne barış… Ukrayna ile Rusya arasında Trump’ın sağlayacağını aylardır açıkladığı gelişme olmadı.

Olamazdı da, çünkü Trump belki isteyerek belki de beceriksizlikle, ipleri Putin’in eline çoktan verdi. Rusya, birçok jeostrateji uzmanının ifade ettiği üzere, Trump yönetimindeki ABD’nin çok daha yapısal “kötü günlere” ulaşmasını bekliyor. Trump’ın Amerikan Federal Soruşturma Bürosu (FBI) kadrolarında yaptığı kesinti (kesinti mi, budama mı, tartışılır), yeni yeni oluşturulmakta olan siber güvenlik birimini adeta tümüyle dağıtmakta olması, ABD’nin küresel veri (yani istihbarat) toplama ağlarını öldürmesini, kolayca tahmin edilebilir ki, Kremlin’de sevinçle izleniyor.

Rusya, ABD ile müttefik ve dostları ile anlaşmazlıklarının Kanada’dan Meksika’ya Danimarka’dan İngiltere’ye bir çok ülkenin (diplomatik ifadesiyle) “saçlarını tersine taramasıyla” bitmeyeceğini tahmin ediyor olmalı. Bunları Putin söylemiyor ama Aleksander Dugin gibi eski Kremlin danışmaları açık seçik yazıyor. Hatta Dugin, hafta sonu bir röportajında “Hazır başlamışken, Trump’ın, ABD ordusunun genel olarak zayıflamasını sağlamadan ve stratejik hakimiyetini sürdürme kabiliyetini yok etmeden durmayacağını” bile ifade ediyor.

Haberin Devamı

Buna, Avrupa’daki jeoekonomik karmaşayı da bekleyelim. ABD’nin, tek kutuplu dünya düzenine son verme çabasına Avrupalıların ortada ortak bir Avrupa stratejisi yokken çoğu yön ve akıldan yoksun demeçlerle, “çok kutuplu dünya” için kollarını sıvayarak karşılık vermesi karşısında Rusya’nın sevincini tahmin etmek çok zor olmasa gerek. Avrupalılar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen haftaki ayrıntılı Avrupa değerlendirmeleri ve Türkiye’nin bu Yeni Avrupa Düzeni için önemine dair önerilerini de henüz cevaplamadılar.

Bu arada İsrail’de gelişmekte olan siyasi ve sosyal istikrarsızlığın ABD için oluşturduğu ulusal güvenlik sorunu da Kremlin’de herkesin birbirine sevinçle aktardığı bir diğer gelişme olmalı. Fransız siyaset felsefecisi, birçok etnik milliyetçi düşünce kuruluşların ve Nouvelle Droite’nın (Fransa’nın Yeni Sağı) kurucusu Alain de Benoist, Trump’ın Putin’le “iyi anlaşabileceği beklentisinin “boş bir hayal” olduğunu söylüyor. Trump’ın Çin ile Rusya arasında Şubat 2022’de ilan edilen “sınırsız dostluk” anlaşmasını gevşetmeyi umduğunu söyleyen Alain de Benoist, Putin’in ülkesini “Batı hegemonyacılığına” teslim etmeyeceğini vurguluyor.

Haberin Devamı

Dugin soruyor “Peki Amerika ne yapacaktır bütün bu hesapları boşa çıkarsa?” ve cevap veriyor: “ABD bir dev, evet, ama hava üzerine inşa edilmiş, teknokrasi ve hızdan ibaret ama ruhsuz bir Faust deneyi.”

Öyle mi? Kaptan şoför direksiyonu kısa bir süre için bırakmış olamaz mı?