Cem Kılıç

Asgari ücret seçim öncesi bütün partilerin vaatleri arasında yer alıyordu. Ak Parti’nin iktidar olması sonrasında asgari ücretin 1.300 TL olması için Asgari Ücret Tespit Komisyonuna teklif sunuldu. Komisyon her sene asgari ücretin miktarı konusunda çetin pazarlıklara sahne olurdu. Bu sene rakam belli olunca Komisyonda bunun maliyetinin nasıl finanse edileceği ve işveren devlet işbirliğinin nasıl olacağına odaklanıldı. İşveren tarafı devletten destek bekliyor, masada pek çok formül var. Detaylar önümüzdeki hafta içerisinde netleşecektir.

1.300 TL’ye AGİ dahil mi?

Asgari ücret konusunda 1.300 TL rakamı zikredilince, ilk önce akıllara bu rakamın ele geçen net rakam mı olacağı sorusu akıllara geldi. Asgari ücret çalışanın medeni durumuna, çocuk sayısına ve eşinin çalışıp çalışmadığına göre farklılaşmaktadır. Bekar bir asgari ücretli ile evli eşi çalışmayan dört çocuklu bir asgari ücretlinin eline geçen rakam farklıdır. Asgari geçim indirimi, belirtilen hususlar doğrultusunda asgari ücretin belirli bir miktarının vergi dışı bırakılmasıdır.

Bu yıl 1.300 TL rakamı baştan söylenince, bu gibi hesaplarda kafalar karıştı. Asgari geçim indiriminin 1.300 TL’ye dahil olmaması halinde bekar bir

2016 başında emekliler için adeta zam yağmuru yaşanacak. Öncelikle enflasyon farkı artışı olacak, bu yükselişi 100 liralık seyyanen zam izleyecek. Sosyal güvenlik destek priminin kaldırılacak olması da maaşı yukarı çekecek

Ocak ayı ile birlikte asgari ücretteki artış ile birlikte çalışma hayatında pek çok noktada değişiklikler olacak. Asgari ücretteki artışın yanı sıra emeklilere verilecek zamlar konusunda da önemli adımlar atıldı.

Ocak ayı her sene emeklilerin maaşlarında artış yaşanan bir aydır. Ancak bu yıl zam yağmuru yaşanacağını söylemek mümkün. Yalnızca enflasyon farkı değil, 100 TL’lik seyyanen zam ve sosyal güvenlik destek priminin kaldırılması gibi düzenlemelerle emeklilerin maaşlarında ciddi artışlar olacak. Peki hangi emekliler ne kadar zam alacaklar.

100 TL seyyanen zam

Ocak ayı ile birlikte bütün SSK ve Bağ Kur emeklilerine 100 TL seyyanen zam yapılacak. Yani bütün emeklilerin maaşına 100 TL eklenecek.

Geçtiğimiz dönemde 1.000 TL’nin altındaki emekli maaşı alan kişilere 100 TL seyyanen zam uygulanmış ve 1.001 ila 1.099 TL arasındaki maaşlar da 1.100 TL’ye tamamlanmıştı. Şimdi emekli maaşının miktarı ne olursa olsun, bütün SSK ve Bağ Kur emeklilerine

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 1990’dan bu yana her yıl yayınlanan İnsani Gelişme Raporu’nun, 2015 yılı için temel mesajını “çalışma” ve “çalışmanın daha nitelikli bir yaşama katkısı” üzerinden verdiği görülüyor.

Çalışmanın etkisi...

1990 yılında yayınlanan ilk küresel İnsani Gelişme Raporu’nun odağında, basit bir kavram vardı: “gelişme”. 25 yıl sonraki yeni raporun ise çalışmayı doğrudan insan yaşamının zenginliğine bağlayarak temel bir soruya yanıt aradığı görülüyor: “Çalışma, insani gelişmeyi nasıl ilerletebilir?”. Rapor, meslek kavramının ötesine geçerek, ücretsiz bakım hizmetleri, gönüllü çalışma ve yaratıcı çalışma gibi faaliyetleri de dikkate alıyor ve çalışma kavramını oldukça geniş bir bakış açısı içinde değerlendiriyor.

Raporda da ortaya koyulduğu üzere, bugün insanlar daha uzun süre yaşıyor, daha çok sayıda insan temiz su ve temel sıhhi koşullara ulaşıyor ve çok daha fazla çocuk okula gidiyor. Bununla birlikte, kişi başına düşen gelir yükseldi ve yoksulluk da azaldı.

UNDP’ye göre çalışma, insanların bilgi ve becerilerini artırarak insanlığın ilerlemesine katkıda bulunuyor. İnsani Gelişme Raporu’ndan yola çıkarak, insanlığın “çalışma karnesine”

İş sağlığı ve güvenliği alanında yılbaşında çok önemli değişiklik yaşanacak. İşverenlerin işyerlerinde hizmet almak zorunda oldukları işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının görev süreleri ciddi oranda artacak. Böylece, işverenlerin bütçesine asgari ücretin yanında yeni bir maliyet daha girecek.

İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı uyarınca halen “çok tehlikeli” ve “tehlikeli” sınıfta yer alan tüm işyerleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden hizmet almak zorunda. Bu nedenle, tek çalışanı bulunan berber de iş güvenliği uzmanından hizmet almakla yükümlü.

“Az tehlikeli” işyerleri içinse iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu, çalışan sayısına göre değişiyor. 50 ve daha fazla çalışanı bulunan az tehlikeli işyerleri, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden hizmet almak zorundayken, 50’den az çalışanı olanlarda bu zorunluluk 1 Temmuz 2016’da başlayacak. Kamu kurumları için de başlangıç tarihi aynı. Bu tarihten sonra tüm kamu kurumlarında da iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi zorunlu olacak.

Hizmetin alımı

İşverenler, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminden iki türlü hizmet alabiliyorlar. İşyerinde iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi niteliğine sahip çalışan

Asgari ücretteki artışın yanında emeklilerin de yüzünü güldürecek zam haberleri arka arkaya geldi. SSK ve Bağ - Kur emeklilerine 100 TL seyyanen zam konusu netleşti. Memur emeklileri de toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı alacaklar. Ucuz konut sağlamaya ve sosyal güvenlik destek primini kaldırmaya yönelik düzenlemeler de hayata geçtiğinde, emekli aylıklarının ciddi oranda artması söz konusu olacak.

Kim ne kadar zam alacak?

SSK ve Bağ - Kur emeklilerine seyyanen 100 TL zam yapılması konusundaki düzenleme Meclis komisyonundan geçti. Ocak ayından itibaren SSK ve Bağ - Kur emeklilerine 100 TL zam yapılacak. Bu zam sonrası aylığı 1400 TL olan bir emeklinin aylığı ocakta 1500 TL olacak ve temmuz ayına kadar bu şekilde devam edecek. Temmuz ayında enflasyon farkı bu rakam üzerinden hesaplanacak ve maaşlara eklenecek.

Enflasyon farkı netleşmedi

SSK ve Bağ - Kur emeklilerine 2015 yılının ikinci altı ayında gerçekleşen enflasyon oranında da zam yapılacak. Aralık ayı enflasyon rakamı netleştiğinde ikinci altı aylık enflasyon oranı belli olacağı için bu oran doğrultusunda emeklilerin aylıklarında artış olacak. Enflasyon farkının maaşlara yansıması ile emeklinin aylığının enflasyona

Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan reformlar içinde 21 Haziran 2016’ya kadar işçi ve işveren uyuşmazlıklarının hızlı ve kolay bitirilmesi için iş mahkemelerinin yapısı ve işleyişinin gözden geçirilmesi hususu da var. Reform kapsamında, işçi-işveren anlaşmazlıklarında arabuluculuk ön şart haline getirilecek.

Arabulucular, tarafların mahkemeye gitmeden aralarındaki basit uyuşmazlıkları, tarafları anlaştırarak çözüme kavuşturan kişiler. Arabuluculuk sistemi, boşanma davaları, nafaka, velayet, miras uyuşmazlıkları ile ticari uyuşmazlıklar ve telif alacaklarında da devreye giriyor.

Problem arabuluculuk sistemi içinde çözüme kavuşursa; taraflar, uzlaşılan konuda sözleşme yapıyor. Taraflardan birinin sözleşmedeki taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda, diğer taraf dava açma yoluna gidebiliyor.

Arabuluculuk metodu tarafların lehine bir düzenleme. İş mahkemelerinde, dava açılırken peşinen alınan gider avansı ve yargı harçları ile karşılaşan işçi, davasını vekil ile de takip etmeyi istediğinde ciddi bir ekonomik külfetle karşı karşıya kalabiliyor. Arabuluculuk sistemi ise çok daha az masraflı. Taraflar arabuluculuk sürecinde herhangi bir harç yatırmayacakları gibi, tebligat,

Askerlik, doğum ve yurtdışı konularında emeklilik borçlanması yapacak olanlar elini çabuk tutsun. Asgari ücret yüzde 30 artınca borçlanma bedelleri de yüzde 30 oranında artacak. Sigortalılar 2015 yılı ikinci altı ayı rakamlarına göre, 1.273,5 TL ile 8.277,75 TL arasında bir tutarı belirleyip, bu belirledikleri tutar üzerinden yüzde 32 oranında borçlanma bedelini SGK’ya ödeyip, borçlanma yapabiliyor.

Bir günlük en az borçlanma bedeli brüt asgari ücret üzerinden 13.58 TL, en yüksek tutar ise brüt asgari ücretin 6.5 katı olan tavan rakamı üzerinden 88.30 TL. Aralık sonuna kadar bu tutarlar arasında kalmak kaydıyla sigortalılar borçlanma bedelini ödeyebilir. Sigortalılar, SGK’nın hesapladığı borçlanma bedelini bir ay içinde ödemek zorunda. Borcun bir seferde ödenmesi gerekiyor. Ödenmezse borçlanma işlemi yapılmıyor.

Asgari ücret etkisi

1 Ocak’tan itibaren asgari ücretin netinin en az 1.300 TL, brütünün 1.645 TL, asgari ücret tavanının 10.692 TL’ye yükselecek olması kesin gibi. Bu şartlarda borçlanma miktarları artacak. Yeni durumda, bir günlük en az borçlanma bedeli 17.56 TL’ye, en fazla borçlanma bedeli ise 114.11 TL’ye çıkacak.

Asgari ücretin artması, borçlanmayla prim gününü tamamlamak

Asgari ücretin 1300 TL’ye çıkması kesin. Alt gelir düzeyinde bulunan yaklaşık 5.5 milyon çalışan için bu artış son derece olumlu. Ücretlerde yüzde 30 - 35 aralığına denk gelen bu yükselmeyle işgücü piyasasında dengeler değişecek. Sadece düşük ücret alanlar değil, tüm ücret kategorilerinde artışlar yaşanacak ve ücretlerdeki bu artışlar önümüzdeki bir - iki yıllık süreçte olacak.

Asgari ücret artışıyla ortaya çıkan işveren maliyetlerini dengelemek bakımından hem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, hem de Maliye Bakanlığı değişik formüller üzerinde çalışıyor. Her iki bakanlıkta da bürokratlara yeni formüller hazırlamaları için talimat verildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratları daha önce bizim de bu köşeden duyurduğumuz gibi, “işveren sigorta prim payında ne yapabiliriz ve işveren prim teşviki artırılabilir mi” soruları çerçevesinde bir arayış içerisinde.

İndirim pazarlığı

Asgari ücret artışının beraberinde SGK’nın prim gelirlerini de artırcak olması bürokratların daha kolay karar verip Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’na bir formül sunma imkânını artırıyor. Öne çıkan çözüm yüzde 5 prim indiriminden yararlanan işverenlerin indirim oranının yüzde 7-8’e çıkarılması.

Eğe