Çağdaş Ertuna

Sanat fuarları takvimi bu yıl Londra Frieze’le değil, Frieze’in ilk Asya açılımıyla başlıyor.

Kore sanatını uluslararası arenaya taşımak için de önemli bir adım olan Frieze Seul 2-5 Eylül’de gerçekleşecek.

Fuarın direktörü Gallery Hyundai’nin başındaki Patrick Lee.

Frieze Seul, son yıllarda Güney Kore başkentinin, güçlü koleksiyoncu ailelere, birinci sınıf müzelere ve gelişen bir uluslararası galeri sahnesine ev sahipliği yapan küresel bir sanat merkezine dönüşmesinin de sonucu aslında.

Hatırlayacaksınız, Londra’da 1991’de bir kültür-sanat dergisi olarak başladı Frieze, daha sonra ise her yıl farklı zamanlarda Londra, New York ve Los Angeles’ta düzenlenen çok önemli bir fuar haline geldi.

Sanat koleksiyonerleri için eserleri Frieze’den almak da bir artı değer oldu.

Koleksiyonerlerin bir sanat eserini neden özellikle Frieze’den almayı tercih ettiklerini, Frieze’in bir ölçü ya da sanatla tanışma aracı olup olmadığını daha önce kurucusu Matthew Slotover ile konuşmuştum.

Medicilerden Guggenheim’a birçok sanat koleksiyoneri ailenin koleksiyonu günümüze kadar geldi, hâlâ müzelerde görebiliyoruz.

Ama döneminin birçok önde gelen koleksiyonerinin ömür boyu özenle seçtikleri, topladıkları eserler ise ölümlerinden sonra açık artırmaya çıkıyor ve eserler hızla el değiştiriyor.

1 milyar dolar değerinde

İşte şimdi son zamanların en değerli koleksiyonlarından biri Christie’s’de açık artırmaya çıkıyor.

Peki ama 1 milyar dolardan fazla gelir elde edilmesi beklenen müzayedede satışa çıkacak koleksiyon kime ait?

Paul Allen’a.

Paul Allen, Türkiye’ye sık sık tatile gelen bir isimdi.

Microsoft’un kurucu ortaklarından biriydi ama kendisi Bill Gates kadar ön planda olmayı tercih etmedi.

Prenses Diana’nın Paris’teki trafik kazasında hayatını kaybetmesinin üzerinden tam 25 yıl geçti. Bu süreçte Diana hep popüler kaldı ve hep daha da çok sevildi. Peki bu ilginin sırrı neydi?

31 Ağustos 1997’de nerede olduğumuzu çoğumuz hatırlıyoruz. Çünkü Prenses Diana’nın Paris’te geçirdiği trafik kazası sonucu hayatını kaybettiğini bütün dünya aynı anda haber aldı. Şimdi Diana’nın ölümünden tam 25 yıl sonra bir kez daha görüyoruz, Diana gerçekten de Tony Blair’in dediği gibi halkın prensesi. Hâlâ ayrı bir yerde duruyor, hâlâ hakkında filmler, diziler, belgeseller yapılıyor.

Bir yanda mayınlı arazilerde yürüyüşü, AIDS ve cüzzam hastalarına sarılması, Afrika liderlerinden Elton John’a, John Travolta’dan Gianni Versace’ye kendi alanlarında öne çıkan isimlerle dostluğu gibi kraliyet ailesi için asi sayılabilecek güçlü davranışları, diğer yanda ise yalnızlığı, blumia hastalığı gibi kırılgan tarafı…

Evet, prenses olduğunda

Cam sanatçısı Felekşan Onar’ı, Fyshan Glass Studio ile tanıyorsunuz zaten, yurt dışındaki sergileri takip edenler Felekşan Onar’ın Londra’daki Victoria & Albert Müzesi’nden Berlin’deki Bergama Müzesi’ne uzanan sergilerini de biliyor.

Aslında yüksek öğrenimini ekonomi ve müzik dalında Cornell Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra bankacılıkla başlayan kariyerini on beş yıl boyunca tekstil-konfeksiyon sektöründeki çalışmalarıyla sürdürüyor.

TÜSİAD’dan KAGİDER’e birçok önemli iş derneğinde görev alıyor.

2003 yılında Harvard Üniversitesi OPM programından mezun olduktan sonra aktif iş hayatından çekilerek cam sanatı çalışmalarına başlıyor.

Özel bir atölyede aldığı eğitim ve sonrasında Cam Ocağı Vakfı’ndaki çalışmalarıyla birlikte Aralık 2003’te kendi atölyesini kuruyor.

“Şimdiki hayatım 2000 öncesindeki kariyerimle çok farklı, kendimi ifade edebileceğim yolu buldum, mutluyum” diyor Felekşan Onar.

Hâlen çalışmalarına Pera’daki atölyesinde devam

Hatırlayacaksınız, sanat koleksiyonunda Andy Warhol, Takashi Murakami, Damien Hirst, Alex Israel ve David LaChapelle gibi isimlerin yanı sıra Vijat M, Taly Cohen ve William Benhamou gibi genç sanatçılara da yer veren Paris Hilton, karantina döneminde resim yaptığını açıkladı.

Hilton, yaptığı resimleri çocuklara yardım eden hayır kurumu Starlight Children’s Foundation’a destek sağlamak amacıyla açık artırmayla satışa çıkardı.

Hemen sonra ise 90’ların ünlü süpermodeli Claudia Schiffer, sergi küratörlüğüne soyunduğunu açıkladı.

Schiffer, Düsseldorf Müzesi için 90’ların moda fotoğrafları temalı bir sergi hazırladı.

“Fashion Photography From the 1990s curated by Claudia Schiffer” başlıklı sergi geçen yıl gerçekleşti.

Sergide Juergen Teller, Karl Lagerfeld ve Ellen von Unwerth gibi isimlerin fotoğrafları yer aldı.

Şimdi ise süpermodel Heidi Klum tam 10 adet NFT’yle dijital sanatıyla karşımıza çıkıyor.

Sanatla her zaman ilgili olduğunu söyleyen ve uzun yıllardır resim yapan Heidi Klum koleksiyoner kimliğiyle de biliniyo

Bazıları için Güngör Hoca, bazıları için Güngör Bey, bazıları için Ali Rıza Kardüz’dü.

Bazıları için ekonomiye Ayşe Hanım Teyze kavramını sokan ekonomi yazarıydı, bazıları içinse Türkiye’de daha restoran eleştirmenliği yokken Ali Rıza Kardüz imzasıyla restoranları değerlendiren, gustosuna güvenilen yegane isimdi Güngör Uras.

Haftada tam sekiz yazı yazıyordu.

O yazıları yazmak için hepimizle konuşuyor, gündemi hem gezerek hem de 7’den 70’e farklı yaş gruplarından dostlarıyla konuşarak takip ediyor, kendini daima tazeliyordu.

Asla zamanın gerisinde kalmıyordu.

Tam dört yıl önce onu kaybettiğimizde 85 yaşındaydı ama hepimizden daha genç ve dinçti.

Güngör Abi’yle aynı gazetede yazabilmek, aynı sofraları, dost sohbetlerini paylaşabilmek benim için çok değerliydi.

Her sohbette hem birlikte çok güler hem de kendisinden çok şey öğrenirdik.

Dünyanın en önemli sanat fuarlarından biri Art Basel, sadece ticari bir organizasyon değil, aynı zamanda kültürel bir etkinlik.

Yılda bir kez Basel, Miami Beach ve Hong Kong’da düzenleniyor.

50’nci yılında Art Basel, pandemi nedeniyle iptal edildi ve dijital platforma taşındı.

Art Basel sadece dijital edisyonlarıyla değil, yatırımcılarıyla da çok konuşuldu.

Peki ama neden?

Art Basel’in sahibi MCH Group, özellikle pandemi döneminde fuarların sadece dijital olarak gerçekleşebilmesi sonucunda büyük ekonomik sıkıntılar yaşadı, bu yüzden de yeni yatırımcılar arayışındaydı.

Avustralya’da gazeteler, dergiler ve televizyonlarla çalışma hayatına başlayan, News Corporation adlı şirketini İngiliz ve Amerikan medyasına doğru genişleten ve dünyanın en önemli ve zengin medya patronlarından biri olan Rupert Murdoch’un oğlu James Murdoch,

80’li yaşlarda Celine gibi cool bir moda markasının yüzü oldu.

Bir model, oyuncu ya da şarkıcı da değildi, gazeteci ve yazardı Joan Didion.

1950’lerde Vogue dergisinin açtığı bir makale yarışmasını kazanmasıyla yazarlık hayatı başladı.

60’larda, 70’lerde ABD’nin en çok merak edilenlerini, Hollywood hayatını şimdiki ‘reality show’lar tadında yazıyordu.

Yeni gazetecilik akımını başlattı, daha sonra Pulitzer ödülünü bile kazandı.

Hatta Barack Obama’nın ABD Başkanlığı döneminde National Medal of Arts ile onurlandırıldı.

Didion’un hayatını anlatan, yeğeni Griffin Dunne tarafından çekilmiş bir de belgesel var: ‘The Center Will Not Hold’.