Çağdaş Ertuna

Berlin, bu hafta sonu bir kez daha çağdaş sanatın başkenti oluyor.

Her yıl mayıs ayında düzenlenen Berlin Gallery Weekend, dünyaca ünlü sanatçıları ve sanatseverleri şehrin dört bir yanına yayılan bir kültürel keşfe çağırıyor.

Bu yıl 52 galeri, 59 farklı mekânda 80’in üzerinde sanatçının eserini sergiliyor.

Sadece bir sanat etkinliği değil bu; aynı zamanda Berlin’in ekonomik ve kültürel nabzını tutan, küresel bir vitrin.

Bu yılki etkinlik, ekonomik zorlukların ve kültürel kesintilerin gölgesinde, Berlin’in hâlâ neden önemli bir sanat merkezi olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Artan yaşam maliyetleri ve sanatçıları cezbeden diğer şehirlerin yükselişi konuşulurken, BGW Direktörü Antonia Ruder, esas meselenin hala Berlin’de yaşayan sanatçı yoğunluğu olduğunu vurguluyor.

Ve haklı da.

Pop müziğin efsanevi ismi Robbie Williams, yıllardır müziği ve sahne performansıyla tanınıyor.

Ancak son yıllarda, sadece müzikle değil, aynı zamanda çağdaş sanatla da adından söz ettiriyor.

Williams, sanat dünyasında kendine sağlam bir yer edinerek, koleksiyonerlikten kişisel sergilere kadar geniş bir yelpazede etkinlikler gerçekleştiriyor.

Banksy koleksiyonu var

2022 yılında, Robbie Williams, sokak sanatı ile toplumsal eleştirilerde bulunan ve kimliğini gizlemeyi tercih eden Banksy’nin üç önemli eserini Londra’daki Sotheby’s müzayede evinde satışa sundu.

Bu eserler arasında, Banksy’nin en tanınmış çalışmaları arasında yer alan ‘Kissing Coppers’, ‘Vandalised Oil’ (Choppers) ve ‘Girl with Balloon’ bulunuyordu.

Eserlerin toplam değeri, yaklaşık 10 milyon sterlin olarak tahmin ediliyordu.

Doğu Londra’da Victoria&Albert East Müzesi, BBC stüdyoları, Sadler’s Wells East Tiyatrosu, London College of Fashion ve UCL East gibi prestijli üniversiteleri bir araya getiren kültür-sanat-eğitim projesini yaratıcılarıyla birlikte geziyorum.

Doğu Londra’da Stratford’dayım, şehrin en iddialı projesi East Bank’i yaratıcılarından dinleme şansım oluyor. East Bank, Victoria&Albert East, V&A Storehouse müzeleri, BBC stüdyoları, Sadler’s Wells East Tiyatrosu, London College of Fashion ve UCL East gibi prestijli üniversiteleri bir araya getiren bir kültür-sanat-eğitim projesi. Londra Belediyesi’nin şimdiye kadarki en büyük kültür yatırımı, 1 milyar sterlin ayırarak şehrin bu semtini tamamen geliştirmişler. Yerel ekonomi için yaklaşık 1.5 milyar sterlinlik bir katkı bekleniyor. 

Burası Queen Elizabeth Olimpiyat Parkı’nın kalbi, 2012 Londra Olimpiyatları’nın yapıldığı bölge. Olimpiyat Stadı’ndan Anish Kapoor heykeline etrafta ilgi çekici başka şeyler de var. Bond Street Station’dan metroyla 20 dakika, Kings

Son yıllarda sanat müzeleri ile moda evleri arasındaki iş birlikleri artık geçici olmaktan çok, uzun soluklu bir kültürel kaynaşmaya dönüşüyor.

Elbette Met Gala gibi etkinlikler, bu iki alanı daha görünür bir biçimde bir araya getirerek kamuoyunda farkındalık yarattı.

Ancak esas dönüşüm, bu ilişkinin derinleştiği sergileme biçiminde gerçekleşiyor.

Bir zamanlar müzeler geçmişin ikonik koleksiyonlarını koruyup sergileyen alanlardı.

Artık moda evleri, koleksiyonlarını birer “canlı sergi” hâline getirmeye başlıyor.

Bu yeni dönem, yalnızca estetik beğeniye değil, hikaye anlatıcılığına ve kültürel etkiye de önem veriyor.

Koleksiyonlar artık yalnızca sezonluk vitrinler değil; tarihsel referanslarla, sanat akımlarıyla, hatta politik söylemlerle iç içe geçen anlatılar haline geliyor.

Moda markaları, bir tasarımın taşıdığı kimlik ve ifade biçimini, sanatla pekiştirerek izleyiciyi sadece izleyen değil, düşünen bir konuma taşıyor.

Amerikalı yazar Joan Didion’un ölümünden sonra arşivinden çıkan ve son derece kişisel terapi notlarını içeren ‘Notes to John’ başlıklı kitabı bugün yayımlanıyor.

Ancak edebiyat çevrelerinde tartışma büyük: Didion’un yayımlamadığı bu yazılar, onun izni olmadan basılmalı mıydı?

“Herkesle arama mesafe koydum” diyordu Joan Didion, bir terapi seansında.

O mesafe, onun tarzıydı belki de.

Şimdi ölümünden sonra, o mesafe dramatik biçimde ortadan kalkıyor.

2021’in Aralık ayında, 87 yaşındayken hayatını kaybeden gazeteci-yazar Joan Didion, arkasında sadece edebi eserler değil, aynı zamanda bir yaşam stili bıraktı.

Kaliforniya’dan New York’a uzanan yaşamı boyunca hep gözlem yapmayı tercih etti.

Kalabalığın içinden ama bir adım geriden yazdı.

Dünya gerçekten ya çok küçük ya da gezdikçe, gördükçe, yeni insanlarla tanıştıkça kendi dünyanız ister istemez çok büyüyor. Tam 8 yıl önce Londra’nın meşhur at yarışı Royal Ascot’ta İranlı teknoloji girişimcisi Hamid Ansari ile tanışmıştım. Eşi ve erkek kardeşi ile birlikte kurdukları şirkette voice over IP teknolojisini geliştirmişler ve şirketlerini daha 2000’lerin başında 600 milyon dolara satmışlardı. İş hayatındaki başarıları çok da önemli değilmişçesine en çok kendisi gibi mühendis olan eşini gururla anlatmıştı o zaman. 

“Benim eşim uzaya giden ilk Müslüman kadın” deyip hemen eklemişti: “Bana üstüne tonlarca para verseler yapamazdım.” Anousheh Ansari, Rusya’da uzun bir eğitim sürecinden sonra 2006 yılında Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatılan Soyuz TMA-9 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gitmiş ve burada 10 gün geçirmiş. O zamana kadar uzaya gitmek isteyen birçok ünlü isim olmuş, parasını

87 yaşındaki İngiliz sanatçı David Hockney’nin Paris’teki Fondation Louis Vuitton’da açılan ve sanatçının şimdiye dek düzenlenen en kapsamlı sergisi olan ‘David Hockney 25’, yalnızca bir retrospektif değil.  

Yaşam boyu süren yaratıcı bir enerjinin ve sanatla kurulan içten bir ilişkinin kutlaması aynı zamanda.  

Sergi, bir sloganla başlıyor: “Do remember they can’t cancel spring” – (Unutma, baharı iptal edemezler). 

Günümüzde belki de en çok hatırlamamız gereken mesaj bu. 

Fondation Louis Vuitton’un 10. yılı için Suzanne Pagé, Sir Norman Rosenthal ve François Michaud küratörlüğünde açılan sergi, 400’ün üzerinde yapıtla sanatçının 1955’ten 2025’e uzanan kariyerini kapsıyor.  

Ancak ilginç olan şu: Hockney, serginin ilk odalarında erken dönem işlerine değil, son 25 yıldaki üretimlerine yer verilmesini istemiş.  

2000’lerden itibaren iPad ile yaptığı çizimler, video enstalasyonları ve pandemide Normandiya’da geçirdiği

Artweeks Istanbul XI Solo Edition’ın ardından şimdi de CI Bloom başlıyor Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı Rumeli Salonu’nda.

İstanbul’daki çağdaş sanat fuarıyla aynı zamanda Dubai’de de çağdaş ve modern sanat haftası gerçekleşiyor.

Sanattan çok turizmle öne çıkan Dubai, Louvre’dan Guggenheim’a birçok değerli müzeyi Ortadoğu’ya getiren Abu Dabi ve Doha’yla yarışıyor.

Art Dubai ile şehre farklı bir kitle çekiliyor, dünyanın dört bir yanından önemli koleksiyonerler güzel havayı da fırsat bilip soluğu Dubai’de alıyor.

Art Dubai Madinat Jumeirah’da 16 ve 17 Nisan’da ön izleme günleriyle başlıyor, 20 Nisan’a kadar devam ediyor.

Çağdaş sanat sezonuyla Dubai’de sadece kültür-sanata değil, turizme de katkıda bulunuluyor.

Art Dubai’ye bu yıl İstanbul’dan üç galeri katılıyor: Dirimart, Sanatorium ve X-Ist.