Kimi tutkulu insanlar olmasa çok arşivci bir millet olduğumuz söylenemez. Bir sanatçıyı izlediniz, hayatını merak ettiniz, doğru bilgiyi nereden bulacaksınız? İnternet bir derya evet ama birbiriyle çelişen bilgilerle dolu bir derya. Ve bu kadar yıllık gazetecilik deneyimimden pek çok sanatçının kendisinin bile yaptığı işlerin doğru düzgün bir arşivine sahip olmadığını söyleyebilirim. Hele suya yazı yazmak diye de anılan tiyatro sanatından bir sanatçıysa söz konusu olan, efsane olarak anılan oyunlarını – şanslıysanız - izleyenlerden dinlersiniz.
Bu arada bütün bunlar için de önce konuya meraklı olup o sanatçının varlığından haberdar olmanız ve araştırmanız gerekir tabii. Yoksa durup dururken karşınıza çıkması zordur, sahnelere derin izler bırakmış isimlerin. Eğer konuyu kendine iş edinmiş birileri ve o alana yatırım yapmak isteyen kurumlar yoksa.
27 Mart Dünya Tiyatro Günü için önereceğim, ENKA Sanat Oditoryumu’nda gerçekleşecek Belgesel Maratonu’nda var mesela. Belgesel yönetmeni Selçuk Metin’in ismini ve yapım şirketi Porte Film‘i Metin Akpınar, Haldun Dormen gibi değerli isimlerin belgesellerinden de biliyoruz ama bugün ücretsiz olarak gösterilecek olanlar ENKA Sanat sponsorluğunda gerçekleşenler. İlki, sahnelerdeki yokluğuna alışamadığımız Genco Erkal’ın otobiyografik belgeseli “Genco”. Genco Erkal’la beraber hayatının önemli duraklarında, sokaklarında, bugün çoğunun yerinde yeller esen ya da koca koca binalar yükselen eski sahnelerinde, paha biçilmez anılarında dolaşacağınız, “Dostların Sofrasına” oturacağınız müthiş bir deneyim olacağını söyleyebilirim rahatlıkla. Dost Genco, iyi ki hayattayken böyle bir şey yapmak istemiş, iyi ki ENKA Sanat buna önayak olmuş, iyi ki Selçuk Metin kalbini koymuş, çok kıymetli bir iş.
Maratonun ikinci ayağı, Türk tiyatrosunun mihenk taşı ya da belgeselin üst başlığıyla ”Kutup Yıldızı” diye anılacak biri varsa tam da o; Yıldız Kenter. Güçlü karakteri, tiyatroya olan benzersiz tutkusu ve öğrencilerinde yaşayan izleriyle müthiş bir hayat hikâyesi daha. Adını da öğrencilerine hitap şeklinden alıyor; ”Caniko”. Bir kez daha bir özel tiyatronun nasıl hayatta kaldığına tanık olacağınız (bu işler ne zaman kolay olmuş ki bu topraklarda?) ders gibi bir belgesel. Hem de bugüne kadar gün ışığına çıkmamış fotoğraf ve kayıtlar eşliğinde.
Son dersin hocası ise Işıl Kasapoğlu. “Anlatmadan Yapamam” sloganıyla hayatının her döneminde hikâye anlatmanın bir yolunu bulmuş, görüp görebileceğimiz en çalışkan yönetmenin Galatasaray Lisesi’nden başlayarak tiyatroyla kol kola devam eden hayatı, baş döndürücü. Kurduğu sahneler, sahnelediği oyunlar, tiyatroya dair ders niteliğinde fikirleriyle hani bir şeyden ilham alacaksak o olsun dedirten cinsten.
Gözterim saatlerini de yazalım, bugün sahipleri tarafından mücadelelerle anlamlı kılınmış hayatları izleyip hiçbir güzelliğin emeksiz elde edilmediğini hatırladığımız bir gün olsun. 27 Mart Dünya Tiyatro Günü kutlu olsun.
17.00 - Genco
Yönetmen: Selçuk Metin Senaryo: Genco Erkal Görüntü Yönetmeni Uğur İçbak
18.45 - Caniko
Yönetmen: Selçuk Metin Senaryo: Zeynep Miraç Danışman: Prof. Dr. Dikmen Gürün Görüntü Yönetmeni: Doğan Sarıgüzel Müzik: Murat Evgin Seslendiren: Ayça Bingöl
21.00 - Anlatmadan Yapamam
Yönetmen: Selçuk Metin Danışman: Serkan Keskin Görüntü Yönetmeni: Emre Okur