Ali Canip Olgunlu

Osmanlı dönemi kültür ve edebiyat dünyasında, tüm zarif eserlerin süsüydü lale. Gül dahi kıskanmadan edemezdi bu küçümsediği taşradan gelen çiçeği.

Divan edebiyatçılarımızın “taşralı” dedikleri lale, bir dağ çiçeğidir. Gül şehirli, lale dağlı! 17’nci yüzyıla kadar gülün tahtını zorlasa da şehrin kapılarından bile giremeyen lale, tüm yabaniliğine rağmen elbette rengi, biçimi ve bütünsel güzelliğiyle sonunda şehre kendisini kabul ettirecek ve bir devre adını verecek kadar sevilecektir.

Ana vatanı yoktur lalenin; Anadolu’da ise gerek Helenistik gerekse Roma kültürünün egemen olduğu dönemlerde laleden bahsedilmemesi, lalenin Anadolu’ya büyük ihtimalle İran’dan girdiğinin işaretidir. Keza Farsça “lal”, sözünün kökeni kırmızı anlamına gelir ve bu dağ bitkisi, ilgi çeken renginden dolayı lale adıyla Anadolu’da tanınmaya başlar. Lale çiçeği 13’üncü yüzyılda Anadolu düşünce

Anadolu’nun hem mavisi hem de kırmızısını taşır bu şehir. Lale akla İstanbul’u, gül Isparta’yı getirir; Tokat ise beyaz zambaklar şehridir. Hacı Bektaş-ı Veli’ye göre “Âlimler konağı, şairler yurdu” Tokat ilklerin şehridir

Zengin kültürel miras eserlerine sahip olan Tokat’ın mavi renkleri çoktur; aynı zamanda sufi kişilikleri ve dergâhlarıyla da ruhu kırmızı renkli bir şehirdir. Anadolu’da bu iki sembol rengimizi en iyi taşıyan ve yansıtan nadir şehirlerdendir Tokat.

Hem dinî hem sivil hem askerî hem de ticari nitelikteki mimari eserleriyle Anadolu’nun en karakteristik şehirlerinden olan Tokat, su mimarisinin en önemli eserlerinden hamam ve çeşmelerle de süslüdür. Ulemalar ve şairler şehri olan Tokat’a Yeşilırmak hayat verir. Taşhan (ticari yapı), Şifahane (tıp medresesi), surlarıyla ayakta kalan Kale (askerî yapı), Ali Paşa Hamamı, Saat Kulesi, Mevlevihane, Latifoğlu Konağı ve daha onlarca kültürel miras eserleri kimi yerde yan yana kimi yerde ise iç içedir bu kadim şehirde.

Öte yandan ilkler şehridir.

İlkbaharı nergis çiçeği haber verir, gül ise taçlandırır. Afrodit’in ayı nisanda Ege’nin kuzeyine doğru adımlayın.

İlkbahar rüzgârı, denizlerin deniz, dağların dağ, ovaların ova gibi olduğu Anadolu’muza yeniden erişti, geldi. Bu yıl da Anadolu’nun bilim ve sanat yurdu Ege Bölgesi’nin antik şehirleri kır çiçekleriyle süslenecek. Özellikle Kuzey Ege’de ilkbahar bir başka türlü cömerttir. Deniz alabildiğine mavi, ovalar her daim yemyeşil kutsal zeytin ağaçlarıyla süslü. Yıl boyunca denizin mavisi ile zeytin ağaçlarının yeşilliğini, bahar renk renk çiçekleriyle süsler. Afrodit’in ayı nisanda Ege’nin kuzeyine doğru adımlayın. Troya’da kahramanımız Hektor ile buluşup sohbet edin; sonra dağlara yönelin. Olimpos dağımız İda’da, Sarı Kız bekler sizi. Olimpos’un zirvesinde rüzgârların geçmişten getirdiği haberleri dinleyin. Akabinde Ege’nin mavilikleriyle el ele verin Asos Limanı’nın bir köşesinde. Bu defa Aristo’dan dinleyin doğanın çiçekler

Tabiata dayalı takvimler, hiç kimseyi kategorize etmediğinden, farklı inançtaki insanları bir araya kolaylıkla getirebilecek güçtedir; renkleri vardır. Dünya kültür mirasının renkleri barınır tabiatın yeşerdiği Nevruz’da

Dinî ve millî inanışlardan doğan bayramları tarih, inanç ve tabiat kaynaklı olarak üçe ayırabiliriz. Tabiata ilişkin bayramlar arasında gerek ülkemizde gerekse başta İran ve Azerbaycan olmak üzere yakın coğrafyada en fazla önemini, değerini muhafaza eden şüphesiz Nevruz’dur.

Sümerler, tarih sahnesine, tarıma ve hayvancılığa dayalı ekonomileriyle yarattıkları medeniyet sayesinde çıkar. Ekonomileri gereği tabiattaki değişiklikleri çözümlemek ve tabiata-gökyüzüne yönelik bilimsel sorularına, korku ve endişe içeren inanışlarından ötürü bilim dışı karşılıklar verdikleri için, bazı tarihlere anlamlar yüklerler. Şöyle ki; Tanrı Tammuz, her yıl tabiat ananın bereketini, cömertliğini bir süreliğine sonlandırdığı sonbaharda yer altına çekilir ve bütün bir kış,

Antik Çağ’ın içinden sanal dünyaya geçiş yapan Zeugma Antik Şehri’nde, Roma villaları ve mozaikler, sanal gezinti ve tanıtım için hazırlanıyor

Zeugma Antik Şehri, Metaverse adı verilen sanal dünyaya, Anadolu’nun müze ve ören yerlerinden ilk adım atan oldu. İnsanların hem birbirleriyle hem de çevreleriyle sanal olarak etkileşime girmesine olanak sağlayan bu yeni sistem, üç boyutlu çevrimiçi bir dünya düzeni. Kapalı mekânda sanal olarak dünyanın her yerinde bulunabilmenin yanı sıra arzu edilen evi bile inşa etme olanağı sunan bu sistem, benim gibi geleneksel yapıda olan, doğadan, sosyal hayattan kopamayan insanlar için kabul edilmesi zor bir yeni dünya sistemi, her an her yerde olabilme imkânını sunması açısından da ilgi çekici. Zeugma Antik Şehri, Büyük İskender sonrasında, kültürel, sanatsal, siyasi olarak Helenistik dönem adı verilen bir aydınlanma sürecinde kurulan şehirlerdendir. M.Ö. 330 ile M.Ö. 30 yılları arası, genel anlamda Helenistik Dönemi sınırlar. Eş deyişle

Dünyanın yükselen seyahat destinasyonları arasında 9’uncu sırada gösterilen Göreme’nin yer aldığı Kapadokya, öyle gizemli, mistik ve sessizdir ki hayranlık uyandırır. Hiç kimse Kapadokya ile vedalaşamaz; yeniden gelebilmek için zaman yaratır

Bir yılın tüm mevsimlerinin tüm özellikleriyle yaşandığı nadir coğrafyalardandır Anadolu. Lakin Anadolu, 10 binlerce yıl öncesine giden kültürel miraslarının çokluğu ve niteliklerinden ötürü mevsim bakımından benzerlikler gösteren diğer coğrafyalardan açık ara ayrışır: Dağları dağ, denizleri deniz, ovaları da tam anlamıyla ova gibidir. Eşsiz bir çeşitlilik barındıran kültürel miraslarının ilgi çekici örneklerinin yanı sıra tarihin takviminde son derece önemli olaylara şahitlik etmesi bakımından da Anadolu, her dönem Doğu ve Batı dünyasının merkezi konumunda yer alma özelliğine sahiptir.

TripAdvisor adlı seyahat sitesi, dünyanın en önemli seyahat noktalarını güncellerken Anadolu’nun göz bebeği Kapadokya antik bölgesinden Göreme ve çevresini

İzmir’deki kazılarda ortaya çıkarılan gözlerle süslenmiş 5 bin yıllık tarihi eserlerden mavi boncuklu kolyelere; inanışların, geleneklerin penceresinden nazar bize neler anlatıyor

Gönül gözüyle bakanlar, birbirlerine “nazarım” diye hitap eder; böylece güzel bakabilenin gözlerinden diğerine nazar değmez. İnsanda güzel yüzdür, yüzde güzel gözdür. Lakin baştaki gözler karşıdakine kör edilmediği sürece nazar denen bakış, insanın kanını emer, güçten düşürür.

Anadolu’nun tarih öncesi kültürel katmanlarından Kalkolitik dönemde birçok yerleşke, askerî bakımdan korunmak için surlarla çevrilmişti. İlahi güçler de onları saldırganlardan korumalıydı. Surlara ve evlerinin duvarlarına fetiş diyebileceğimiz korunma objelerini, eşyayı ya sabit ya da asarak kullanırlardı.

İzmir civarındaki kazılarda ortaya çıkarılan, nazara karşı toplumsal ve bireysel korunma aracı olan bu fetişler; çeşitli figüratif şekil ve objeler nazar boncuğunun ilk örneklerinden.  Menemen

İtalya’nın sular üstündeki şehrinde, şubat ayında rengârenk, ilgi çekici maskeler takan, eğlenceli, fantastik giysiler içinde eğlenen insanlar gördüğünüzde bilin ki Venedik Karnavalı başlamıştır.

Venedik Cumhuriyeti, 1162 yılında, Aquileia Patriği Ulrico’ya karşı zafer elde eder ve bu başarı zamanla karnavala dönüşür. Yüz ve başlara takılan maskelerle gelenekselleşen bu zafer kutlamaları, 1797 yılında yasaklanır. Avrupa halklarının tamamında olduğu gibi İtalyanlar da geçmiş kültürlerinin bu önemli karnavallarını veya geleneksel bayramlarını yok saymak yerine, tüm yönleriyle belirledikleri bir takvim aralığında yeniden hayata geçirmişlerdir. 1979 yılından itibaren Venedik şehri, maskeli karnavallarına büyük bir organizasyonla hazırlanıyor.

Karnavalın sosyolojik ve kültürel tüm içerikleri şehrin bütün birimlerine yansıtılarak, yerli ve yabancı on binlerce turisti şehre çekiyor. Böylece kültürel bir gelenek, nitelikli bir turizme dönüştürülüyor.

Umarım günün birinde