Abbas Güçlü

Yurt dışına giden ya da gitmeyi düşünen gençlerimizin sayısı, maalesef artıyor.

Peki o hep arzuladığımız tersine beyin göçü gerçekleşti mi?

Okumuş gençler, kabına sığmayan bilim insanlarımız, devlet desteği ile okuyan bursiyerler yurda geri dönüyor mu?

Keşke gönül rahatlığı ile evet diyebilseydik...

Kendilerine yeni bir dünya kurmak için yurt dışına açılanların yanı sıra eğitim ve staj amacıyla yurt dışına giden öğrenci ve öğretmenlerimizden pek çoğu da uluslararası projeleri yarıda bırakıp, AB ülkelerine geçiyormuş! Bu konuda teşvik olduğu da kesin. Çünkü o ülkelerin sadece genç nüfusa değil özellikle de donanımlı gençlere her zamankinden daha fazla ihtiyaçları var…

Kaliteli işsizlik!

Doktoralı işsiz olur mu?

Olmaması gerekir.

Eğitimde fırsat eşitliği olmazsa olmazların en başında geliyor. Hele ki sınavlarda!

Lise ve üniversitelere giriş sınavlarında bir puanda on binlerce kişi yer değiştiriyor.

İşte bu yüzden merkezi sınavların yanı sıra ölçme değerlendirme sisteminin de yani verilen notların da çok adil olması gerekir.

Şişirilmiş hormonlu notlar her daim baş ağrısı yaratıyordu. Ona şimdi bir de açık liseler eklendi.

En iyi liselerdeki öğrenciler bile bir bir açık liseye yöneliyorsa, başta eğitimin hedefleri olmak üzere pek çok ayrıntıyı sorgulama zamanı geldi de geçiyor demektir. En acısı ise ÖSYM’nin bu haksız rekabete karşı en ufak bir tavır sergilememesi.

Bu noktada işte akla gelen ilk sorular:

*Eğitimin nihai amacı sadece sınavlar mı?

*Lise ve dengi okullarda kaç ders okutuluyor, sınavlarda kaç dersten soru soruluyor?

Başlıktaki her bir kelime için değil bir yazı, onlarca makale yazılabilir.

Hepsi de birbirinden önemli ve hiçbiri bir diğerinin alternatifi değil, tamamlayanı.

Eğitim, yaşam hakkından sonra gelen en temel haklarımızdan biri. O olmadan gerisi teferruattır. Başarı elde edilse de uzun yollar katedilse de sürdürülebilir ve kalıcı olma olasılığı çok yüksek değildir.

Bu yüzden ille de eğitim diyoruz ama “Nasıl bir eğitim?” sorusunu da ısrarla sormaya devam ediyoruz.

Sınav ve diploma odaklı eğitimden üretim odaklı eğitime geçme zamanı geldi de geçiyor.

Diploma eskiden her kapıyı açan altın anahtardı ama şimdi neredeyse hiçbir kapıyı açmıyor.

İşsizlik sıralamasının en tepesinde diplomalılar geliyor. Bırakın üniversite diplomasını, mastır ve doktoralı olanlar bile iş bulamaz hale geldi.

Herhangi bir alanda yetkinliğiniz yoksa iş bulma şansınız yok gibi. Dünya genelinde diplomadan daha çok yetkinlik kazandıran kurslara artan bir şekilde yönelinmesi bu yüzden.

Harvard, hiç tartışmasız dünyanın en iyi üniversitelerinden biri.

Üniversitenin yeni Başkanı Claudine Gay’in kurumun 30. başkanı olacağı açıklandı. Gay, Harvard’a liderlik eden ilk siyahi ve ikinci kadın olacak ama daha da önemlisi, değişen dünya düzeninde Harvard’ın dünyaya bakış açısı olacak.

Gay, görevi kabul konuşmasında Harvard’daki bölümler arasında daha fazla iş birliği yapılması ve üniversitenin dünyayla daha fazla iç içe olması çağrısında bulundu: “’Fildişi kule’ fikri, akademi dünyasının geleceği değil, geçmişidir. Biz toplumun dışında değil, onun bir parçası olarak varız. Bu da Harvard’ın dünyaya dahil olma ve dünyaya hizmet etme görevi olduğu anlamına gelir.”

Görünen o ki Harvard’da değişen sadece Başkan olmayacak, üniversiteye, topluma, akademik hayata ve dünyaya bakış açılarında da çok önemli değişimler yaşanacak.

Toplumdan, hayattan ve en önemlisi de yarıştan koptuklarına yönelik algıların yüksek sesle konuşuluyor hale

Adeta körler, sağırlar çağı yaşanıyor. Kimse kimseyi görmüyor, dinlemiyor, kimse kimseyle diyalog kurmuyor.

Görülmeyen, dinlenmeyen ve en önemlisi de ciddiye alınmayanların en başında da gençler geliyor.

Herkes Z kuşağını konuşuyor ama “Peki, siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?” diye soran yok.

Enerjilerini, sabırlarını, heyecanlarını, hayallerini köreltmek için elimizden geleni yapıyoruz ama onların dik ve onurlu duruşlarını göreni, saygı duyanı ara ki bulasınız.

Görmedikleri, yaşamadıkları, çekmedikleri çile kalmadı derken, peş peşe yaşanan krizler de tuzu biberi oldu.

Evet, çabuk sıkılıyorlar, öfkeli ve mesafeliler ama niye böylesiniz diye soran da yok.

Ebeveynler de dâhil tüm yetişkinler onlardan şikâyetçi, onlar da kendilerini anlamama konusunda direnen herkesten şikâyetçi.

Peki, bu işin sonu nereye varır?

Burs müjdesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan geldi.

Erdoğan, burs ücretlerinin, lisans öğrencileri için 850 liradan 1250 liraya, yüksek lisans öğrencileri için 1700 liradan 2500 liraya, doktora öğrencileri için 2550 liradan 3750 liraya yükseltildiğini açıkladı.

Artış oranı fena değil ama eğer ailelerinden ya da başka bir kurumdan ek bir gelirleri yoksa öğrencilerin bu parayla özellikle büyük kentlerde yaşamlarını sürdürmeleri mümkün değil. Keşke Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük ve pahalı kentler için burs oranları yüzde 50 zamlı olsa. İşte o zaman bir nebze daha rahatlatıcı olurdu.

Burs miktarı 2000’li yılların başında 50 lira civarındaydı. Şimdi 1250 liraya yükseldi. Nereden nereye diyeceğiz ama önemli olan alım gücü.

Öğrenci o zaman, o parayla neler alıyordu, şimdi neler alabiliyor?

Kıyaslamalar yapıldığında dünü arayanların sayısı hiç de az değil!..

Neden çok önemli?

Karnı ve beyni doymayan öğrenci mutlu değildir.

Yükseköğretim için YÖK ne ise ilk ve orta dereceli okullar için de de Talim ve Terbiye Kurulu (TTK) o. Hatta daha fazlası. TTK için MEB’in kozmik odası, beyni, kurmay heyeti diyebiliriz. Daha doğrusu, Cumhuriyet’in ilk yıllarında öyleydi.

Onlar karar alır, siyasetçiler uygulardı. Hükümetler değişse de başkan ve üyeler süreleri dolmadan asla değişmezdi. TTK’ya seçilmek eğitimciler için büyük bir onur kaynağıydı. Seçilme koşulları en ince ayrıntısına kadar düşünülmüştü.

1950’li yıllardan sonra üyelik koşulları esnemeye başladı 80’li, 90’lı yıllarda adeta yolgeçen hanı oldu. Sonraki yıllarda da siyasetin arka bahçesi haline geldi. Bakanlar ne istediyse ona kılıf uyduran kurum gözüyle bakıldı.

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın oluşumu, teşkilat yapısı, görevleri ile çalışma usul ve esasları yeniden düzenlendi.

Neler değişti?

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmenliğe göre Kurul’a yeni görevler verildi, yeni daireler

Teknolojik gelişmeler fizyolojik gelişmenin çok ötesine geçti. Sokağa çıkan çocuğumuz neredeyse yok gibi.

Şehir ya da kırsal hiç fark etmiyor, günün önemli bir bölümü ekran başında geçiyor. Bunun yarattığı fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik sorunlar ise her geçen gün daha da büyüyor.

Peki, ciddiye alanımız var mı?

Evet demek mümkün değil.

Bu ciddiyetsizliğin faturası, ileride, emin olun, pek çok sorundan çok daha ağır olacaktır!..

Ne yapmamalı?

Doğru zamanda, doğru yerde ve doğru sürelerde kullanıldığında, elbette teknolojiden korkmamak gerekir.

Ama eğer bağımlılık boyutuna geldiyse, işte o zaman bazı kritik kararların alınma zamanı gelmiş demektir.