Yeni tehlike: Asya Kaplan Sivrisineği

Yurtiçi ve yurtdışından çok sayıda bilim insanı katılacağı kongrede, diğer sivrisineklerden farklı olarak sadece gece değil gündüzde ısıran ve diğer türlere göre çok daha hızlı yayılan Asya Kaplan Sivrisineği'ne karşı alınabilecek önlemler tartışılacak. Kongrede yer alan Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nden Prof.Dr. Bülent Alten, Asya Kaplan Sivrisineği'nde artışın bir çok nedeni olduğunu söyledi. Küresel iklim değişikliğinin de etkenler arasında olduğunu belirten Alten, İnsanların transportasyonu çok hızlı bir şekilde bir ülkeden başka bir ülkeye gitmesi ya da bir şehirden bir şehre gitmesi, aynı zamanda ticaret etkiliyor. Örneğin ikinci el lastik ticareti son derece etkili çünkü onların içerisinde ürüyor. Çok spesifik üreme alanları var. Biliyorsunuz birçok süpermarketlerde bambular taşınıyor, onlar Güneydoğu Asya'dan geliyor. Sineğin kökeni de orada. Oradaki bambuların içerisinde nano teknolojik bir sünger suyu çok uzun süre tutabiliyor. Bunların mutasyonu sırasında yumurtalarını oraya bırakıp dünyanın her tarafına yayılabiliyorlar dedi. Asya Kaplan Sivrisineği'nin şu anda alerjik reaksiyonlar haricinde hiçbir zarar olmadığını söyleyen Alten olası tehlikelere dikkat çekti. Alten, Biliniyor ki bu sinek dünyanın birçok ülkesinde hatta şu anda Avrupa'ya girdi. Deng humması taşıyabiliyor. Güneydoğu Asya kökenli bir hastalıktır ve öldürücü olabilir çünkü adını verdiğimiz bir hastalığı taşıyor. Afrika kökenli aynı zamanda birçok ülkede örneğin Brezilya'da ve mikrosefali bebeklerin doğmasına yani küçük kafalı bebeklerin doğmasına neden olabilecek hamile bayanlarda etkili ama bu virüslerin hiçbiri şu anda Türkiye'de yok. Onun için vakit geçirmeden bölgesel hatta ulusal bir aktivasyona başlamamız gerekiyor şeklinde konuştu. Sivrisineklerin üreme yerleri hakkında bilgi veren Prof.Dr. Bülent Alten, Bu sinek daha çok orman içlerine, ormanda ağaçların kovuklarına, yağmur suyu birikir onların içlerine, otomobil lastiklerinin atılmış lastiklerin içine, bahçelerde ya da balkonlardaki küçük su odakları mesela saksıların altındaki suluklar ya da başka amaçla kullanılan küçük su odaklarını seçiyor. Bu yüzden vatandaşlara çok fazla iş düşüyor. Tabii ki belediye görevini yapacak. Onların asli görevi bu. Ama onların yardımı çok önemli. Örneğin özellikle yüksek sıcaklığın olduğu zamanlarda, örneğin mayısın sonundan başlayarak eylül sonuna kadar İstanbul gibi bir ortamda üç günde bir o sulukların altında biriken suları boşaltsalar büyük bir yardım yapmış olacaklar dedi. Alten ,İtalya'da Kuzey İtalya'dan girdi çok küçük bir alanda şu anda İtalya'nın tümünü sarmış durumda. Tümünü ve İtalya yılda 2-3 milyar Euro harcıyor mücadele yapabilmek için. Aynı zamanda ekonomik kayıp da var, sağlık kaybının yanında ve İtalya'da virüs görülmeye başladı. Yani virüs yavaş yavaş Fransa'dan girdi ve Türkiye'ye doğru geliyor. Bu pandemi ortamında bir başka virüsten bahsetmek kötü bir şey ama ne yazık ki gerçek. Şöyle bir örnek verebilirim, şöyle düşünsün halkımız. Bir çift sivrisinekten bir sezon boyunca altı yedi kere yumurtladığını düşünürsek 5-6 trilyon sivrisinek çıkabilir. Eğer kontrol etmezseniz düşünün Kovid-19 virüsünün 5-6 trilyon sivrisinekle yayıldığını, olağanüstü. Bunların virüsleri böyle yayılabilir. Bu yüzden hep birlikte halkımızla birlikte bu işin üstesinden geleceğiz. Uzun bir maraton ama yapılması gerekiyor. Bizim iklim şartlarımız ve coğrafi şartlarımız biraz daha hızlandırdı. Genel olarak ortalama yılda 130 kilometre yayılabiliyor Avrupa'da. Biz de ne yazık ki 105 kilometreye çıktık. Yılda yüz beş kilometre kat edebiliyor diye konuştu. Zürih Üniversitesi'nden Dr. Francis Schaffner ise, Şu anda Avrupa'da her yere yayılmış durumda özellikle Akdeniz kıyısındaki bütün ülkelere yayılmış durumda. Yavaş yavaş da Doğu'ya doğru geliyor zaten Türkiye içerisine de girdi. Aynı zamanda kuzeye doğru yöneldi yöneliyor. Almanya'da da var artık. Türkiye'nin etrafındaki tüm ülkelerde var. Türkiye büyük tehdit altında, zaten etrafındaki ülkelerde bu tehdidi şu anda yaşıyorlar. Burada önemli bir nokta bu sineğin farklı davranışlar olması çünkü bu sinek gündüzde sokuyor. Diğer sivrisinekler hep gece sokarlar fakat bu sivrisinek hem gündüz hem gece sokuyor. Bir diğer önemli nokta ise bu sinekler virüs taşıyabiliyor ifadesini kullandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanı Uzman Doktor Önder Yüksel Eryiğit ise, Bizim kendi kaynak üretimini kontrol altına alabildiğimiz süre içerisinde biz, bizi tehdit eden bu yeni sivrisinek dahil şu an güncel olan sivrisineklerin üremesi dahil kara sinekler dahil hepsini kontrol altına alabiliriz. Bununla birlikte de çok güçlü bir ekiple İstanbul içerisinde 182 ekip, 670 personelle mücadele ediyoruz ve bu mücadelemiz 7 gün, 24 saat, 365 gün şeklinde devam ediyor. Bu mücadeleyi bilimsel boyuta taşımak adına da biz, vektörle mücadele bilim kurulunu kurduk Mart 2020'de.Türkiye'de alanında gerçekten dünyaca kabul görmüş bilim insanlarından oluşan bir bilim kurumumuz var diye konuştu. Cep telefonu uygulaması hazırlandığını belirten Eryiğit, Kişiler eğer sahada herhangi bir yerde kendilerini sokan bir sivrisinekle ya da karasinekle karşılaşmışlarsa o aplikasyon üzerinden bizi bilgilendirecekler dedi. İstanbul'da en çok sinek ve sivrisineğin daha çok kırsal alanlarında bulunduğu noktalarda görüldüğü ve İBB'nin en çok bu noktalardan şikayet aldığını belirten Eryiğit, en çok görülen ilçeleri açıkladı. Eryiğit, Beykoz, Sarıyer, Silivri Çatalca, Büyükçekmece, Şile, Ümraniye gibi ilçelerimizdeki şikayetlerimiz diğer ilçelere göre daha fazla bu da normaldir zaten. Birçok nedeni var. Hakikaten çok büyük artış var. Sadece ülkemizde değil Avrupa'da, Amerika'da, Orta Doğu'da, Afrika'da, özellikle Kuzey Afrika'da çok büyük artış var ve özellikle bir tür üzerinde yoğunlaştı. Asya kaplan sivrisineği son derece agresif bir sinek çok hızlı bir şekilde ürüyor ve soktuğu yerlerde alerjik reaksiyonlar yapabiliyor. Diğer sivrisineklerle ve etkileriyle karşılaştırdığınızda ifadelerini kullandı.