06.11.2020 - 22:56 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Çin'den Brezilya'ya, Rusya'dan Almanya'ya bütün dünyanın soluğunu tutarak izlediği ABD başkanlık seçimlerinde sabaha karşı arka arkaya 'son dakika' gelişmeleri yaşandı.
59. başkanı belirleyecek altı eyalette oy sayımları sürerken, Demokrat aday Joe Biden cephesinde yüzler gülüyor, Cumhuriyetçi aday Donald Trump cephesinde ise iki kritik eyalette büyük hayal kırıklığı yaşanıyor.
Söz konusu iki kritik eyalet, toplam 36 delegeye sahip Pennsylvania ve Georgia. Postayla kullanılan oylar sayıldıkça devasa farklar dakikalar geçtikte eridi ve Biden Trump'a yetişti.
Seçimin kaderini belirleyecek 20 delegeli Pennsylvania'da fark önce 18 bine düştü, ardından akşam saatlerinde Biden öne geçti. CNN International, dün geceden bu yana sayılan 31bin 671 oyun 27 bin 396'ını Biden'ın aldığını, Trump'ın ise 3 bin 760 oyda kaldığın bildiriyor.
3 milyon 295 bin 304 bin oy alan Biden ile 3 milyon 289 bin 717 oy alan Trump arasındaki fark, son verilere göre 5 bin 587. İki siyasetçi de şu anda yüzde 48,4 badında.
Biden'ın öne geçmesiyle tüm gözlerin çevrildiği eyalette bugün oy sayımının büyük oranda bitmesi bekleniyor. Trump, seçim gecesi Beyaz Saray'da zafer konuşması yaptığında Pennsylvania'daki fark 650 bindi.
Eyaletin en büyük bölgesi Philadelphia'nın şehir komisyon üyesi Al Schmidt, henüz sayılmayı bekleyen on binlerce oy bulunduğunu açıkladı.
CNN muhabiri Kate Bolduan, Philadelphia'nın çevresindeki Bucks Conty'ye halen postayla gönderilen oyların gelmeye devam ettiğini aktarıyor. CNN muhabiri Bolduan, en çok merak edilen soruyu yanıtladı, sayılan oylarda yüzde 77 gibi bir oranla tercihin Demokrat aday Joe Biden olduğu bilgisini geçti.
Pennsylvania'da bir federal yargıç, Trump kampanyasının sayımın durdurulması talebini reddetti. Yargıç Paul Diamond ayrıca, Trump kampanyasının gözlemcilerine oy sayım merkezine eşit erişim hakkı verilmediğine dair şikayetleri de ele aldı.
Diamond, hem Cumhuriyetçilerin hem de Demokratların sayımı izlemek için 60 temsilci göndermesine izin verildiğini söyledi. Federal yargıç, "Yargı müdahalesi olmadan bunun neden bunun üzerinde uzlaşılamadığını tam olarak anlamıyorum" dedi.
Başkan Trump'ın ekibi ise, halen on binlerce sayılmayı bekleyen oyun bulunduğu eyalette yeni bir dava açtı. Yeni dava, Pennsylvania'da Cumhuriyetçi temsilci/gözlemcilerin oy sayımına katılımlarının engellendiği iddiasına dayanıyor.
Yarışın bıçak sırtında olduğu bir başka eyalet Georgia'da ise, Trump ve Biden arasındaki fark önce 650'ye, ardından 463'e düştü. Dakikalar önce ise Biden öne geçip 1096 fark attı, büyük bir avantaj yakaladı. Oyların yüzde 99'unun sayıldığı eyalette, Biden yüzde 49,39 oy alırken, Trump yüzde 49,37 oy oranına sahip görünüyor.
Trump su sabah Biden'dan neredeyse 10 bin oy öndeydi. Eyaletteki 'yeniden sayım' kurallarında ise 0,5 puanlık fark belirleyici olacak. Kaybeden aday, eğer oy toplamları arasındaki fark yüzde 0,5'in altındaysa yeniden sayım talep edebiliyor. Yeniden sayım talebinin oy sayımı sonuçlandıktan sonra iki gün içerisinde yapılması gerekiyor.
Sonucun fotofinişe kaldığı Georgia muhtemelen iki adayın da kaderini tayin edecek, ülkenin güneydoğusundaki eyaletin başkanı seçecek 16 delegesi var. Trump ekibinin postayla kullanılan ve seçim gününden sonra ulaşan oyların sayılmasına ilişkin itirazı Georgia'da da kabul edilmedi.
Bir başka kritik eyalet Nevada'da ise oyların yüzde 89'u sayıldı, Biden 0,9 puanla önde. Başkan Trump ve Biden arasındaki fark 11 bin 438.
Cumhuriyetçi Parti’nin Nevada’daki temsilciliği, ABD Başsavcısı William Barr'a 'en az 3.062 seçmenin hile yaptığı' suçlamasıyla suç duyurusunda bulundu.
Cumhuriyetçi Parti, Twitter’da yaptığı açıklamada, söz konusu kişilerin eyaletten ayrılmalarına rağmen oy verdiklerini belirtti. Açıklamada, “Bu sayının önemli ölçüde artmasını bekliyoruz” denildi.
Diğer kritik eyaletler Kuzey Carolina'da 76 bin oy farkla önde olan Trump rahat. Oyların yüzde 95’inin sayıldığı eyalette Trump yüzde 50, Biden yüzde 48,6.
Cumhuriyetçilerin büyük ümit beslediği Arizona'da ise oyların yüzde 90'ı belli oldu, Biden 46 bin oyla önde. Trump farkı 69 binden 46 bine düşürdü. Şu anki tablonun yüzde 50,1 ve yüzde 48,5 olduğu eyalette, 220 bin oy daha sayılacak.
Gece yarısı Beyaz Saray'da kameraların karşısına geçen ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump, herhangi bir kanıt sunmadan seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddialarını yineledi.
'Yasalara uygun olmayan oyların' sayılması halinde Demokratların 'seçimleri kendilerinden çalmaya çalışabileceğini' savunan Trump, "Yasalara uygun oyları sayarsanız kolayca kazanırım" dedi.
ABD'de oy kullanma kanunları eyaletten eyalete değişiyor. Bazı eyaletler, seçim günü ya da seçim gününden önce posta yoluyla kullanılan oyları, sayım merkezine seçim gününden sonra ulaşsa bile geçerli kabul ediyor.
Cumhuriyetçi Parti'lilerin Biden’ın kazandığı Michigan’da bir yargıç, postayla kullanılan oyların sayıldığı her kurulda bir gözlemci bulunana kadar sayımların durdurulmasına, halihazırda postayla sayılmış oyların da tekrar sayılmasına yönelik başvuruyu reddetti.
Trump'ın açıklamasından sonra Twitter'dan bir dizi mesaj paylaşan Joe Biden ise, "Trump'ın oy sayımı iddialarına karşı savaşmalıyız" ifadesini kullandı. Biden, Trump’ın yasal başvurularına karşı savaşmak için 'tarihteki en büyük seçim koruma girişimini bir araya getirdiklerini' söyledi ve destekçilerine partiye bağış yapma çağrısında bulundu.
Demokrat aday Biden, her oyun sayılması çağrısında bulundu. Bu çağrı, Donald Trump'ın yasal işlem yoluyla önemli eyaletlerdeki oyların sayılmasını durdurma girişimine bir yanıt.
BBC Kuzey Amerika muhabiri Anthony Zurcher, ABD'deki bazı televizyon kanallarının Trump'ın konuşmasını yarıda kestiğini bildiriyor: "Perşembe gecesi, ABD Başkanı halka 2020 seçimindeki son durum hakkında seslendi. Sözlerini bitirmeden önce, ABD'deki üç özel kanal yayını kesmişti.
Günün önemi düşünüldüğünde bu, eşi görülmemiş bir hareketti. Ayrıca, Başkan’ın oy pusulasında sahtekarlık ve görevi kötüye kullanma ile ilgili yaptığı iddiaların delil olmadan sunulmasına ve bunun sürmekte olan oy sayımının güvenliği ve güvenilirliğine dair temelsiz endişeler yaratabileceğine bir tepkiydi.
Bu yaptıkları, Twitter ve Facebook'un Başkan’ın sosyal medya paylaşımlarına düzenli olarak koydukları uyarıların televizyon dilindeki eşdeğeriydi. Başkan geçmişte basınla düzenli olarak çatıştı ve kampanya boyunca saldırılarını artırtırdı. ABD seçimlerinden sonraki çalkantılı günlerde, bu çatışmalar zirveye ulaşacaktır."
Seçim sonuçlarını saniye saniye çok yakından izleyen Rusya'da, medyanın Joe Biden'a karşı tonunu değiştirdiği gözlemleniyor. BBC Moskova muhabiri Steve Rosenberg, tabloid Moskova Komsomolets gazetesinin "Rusya için Trump ve Biden arasında seçim yapmak, iki tür hint yağı arasında seçim yapmaya benziyor" diye yazdığını bildiriyor.
Rusya ve ABD arasında son dört yıldaki ilişkilerin seyrini hatırlatan Rosenberg, resmi medyanın seçim gününden bu yana Biden'a nazaran Trump'ı daha çok övdüğünü aktarıyor. Ancak bugün yayınlanan hükümet gazetesinde Demokratlar için yazılan cümleler dikkat çekici: "Trump'ın hırçınlığa eğiliminden farkı, Biden'ın nötr bir pozisyonu var ve ülke çapındaki kamplaşmayı bitirecek bir uzlaştırıcı role bürünebilir."
Bir başka gazete ise 'Biden bu kadar korkunç mu?' başlığını atarken, BBC muhabiri Rosenberg analizinde 'Ton değişikliği Biden zaferi ümidiyle mi?' diye soruyor.
Başkan Trump'ın oğlu Donald Trump Jr. ise, sosyal medya devi Twitter tarafından yanıltıcı olarak işaretlenen bir mesajla babasına topyekun savaş çağırısında bulundu:
"Amerika'nın geleceği için Donald Trump'ın yapacağı en iyi şey, çok uzun süredir devam eden tüm sahtekarlığı, hileyi, ölü ya da artık eyalette olmayan seçmenleri ortaya sermek amacıyla bu seçim için topyekün savaşa girmektir."
ABD'nin birçok eyaletinde ise protestocular sokaklarda. 'Sahtekarlığı durdurun' sloganları atan Trump taraftarları Arizona'da oyların sayılması için, diğer eyaletlerde ise sayılmaması için gösteri yapıyor.
Demokrat aday Biden'ı destekleyenler ise ellerinde 'Her oyu sayın' ve 'Her Oy Değerlidir' pankartlarıyla New York'tan Oregon'a birçok eyalette gösteriler düzenliyor. Pennsylvania'daki bir göstericinin pankartında 'Hala kazanmadım mı?' yazıyor.
Arizona'daki Trump destekçileri bir kez daha seçim merkezinin önünde toplandı. Biden'ın yarışı önde götürdüğü eyaletin en büyük şehri Phoenix'teki seçim merkezinin önünde toplanan Trump destekçilerinin sayısı artıyor.
ABD basını Maricopa Seçim Merkezi'nin önünde 200-300 Trump destekçisinin toplandığını bildirdi. Seçim merkezinin önünden geçilen fotoğraflardan bazı protestocuların yarı-otomatik tüfek taşıdıkları görülüyor.
Bazı eyaletlerde Trump destekçileri oy sayımının durdurulmasını talep ederken burada aksine oy sayımının devam etmesi çağrıları yapıyor. Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü'nden Gönül Tol, Twitter üzerinden bunun nedenini şöyle açıkladı:
"Arizona’da postayla kullanılan oylar açıldıkça diğer yerlerdekinin aksi bir durum ortaya çıkıyor, Trump arayı kapatıyor. Çünkü Arizona’nın postayla oy kullanma geleneği var, Cumhuriyetçiler de postayla oy kullanıyor."
ABD başkanlık seçiminde oy sayımının devam ettiği Pennsylvania eyaletinin Philadelphia kentinde Cumhuriyetçi Donald Trump ve Demokrat Joe Biden destekçileri karşıt protestolar düzenledi.
ABD, sonuçları henüz kesinleşmeyen başkanlık seçimlerine kilitlenirken, oy sayımın bitmediği Philadelphia'da uluslar muhafızlar sokaklara indi.
Trump ve Biden destekçilerinin karşıt gösteriler düzenlediği kentte, polis her iki taraf arasında herhangi bir taşkınlık yaşanmaması için bariyer oluşturdu.
Trump destekçileri daha çok ''Trump-Pence'' ve ''Oyları çalmaya son verin'' yazılı pankartlar taşırken, Biden destekçileri ise ''Tüm oylar sayılmalı'' ve ''Trump-Pence defol" yazılı dövizler taşıdı.
Trump'ın başta önde götürdüğü Pennsylvania eyaletinde posta yoluyla gönderilen oylar sayılmaya başlayınca yarış, Biden lehine döndü.
Toplam 71 seçici delegeyi temsil eden Pensilvanya, Kuzey Carolina, Georgia, Arizona, Nevada ve Alaska eyaletlerinde seçim sonuçları halen netleşmiş değil. Kuzey Carolina ve Alaska eyaletlerindeki yarışı Trump önde götürürken, Pensilvanya, Nevada, Arizona ve Georgia'da Biden ipi göğüslemeye daha yakın.
Oy sayımının tamamlandığı eyaletlerdeki geçici sonuçlara göre, Demokrat Parti adayı olan eski Başkan Yardımcısı Joe Biden 253, Cumhuriyetçi Parti adayı olan Başkan Donald Trump ise 214 seçici delege kazanmış durumda.