İntikam bayrağı ne anlama geliyor? Kerbela'dan Mehdi'ye İran'ın bin yıllık mesajı
13 Haziran gecesi İsrail'in İran'a düzenlediği hava saldırıları, sadece Orta Doğu'yu değil, tüm dünyayı alarma geçirdi. Üst düzey İranlı komutanlar ve nükleer bilim insanlarının hayatını kaybettiği saldırılar sonrası gözler Tahran'ın vereceği yanıta çevrilmişken, Cemkeran Camii'nin kubbesinde kırmızı intikam bayrağı göndere çekildi. Peki, İran tarihinde Kerbala Olayı sonrası 4 kez daha dalgalanan bu sembol ne anlama geliyor? Tahran, bu bayrakla dünyaya nasıl bir mesaj veriyor?
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Geçen cuma gecesi İsrail, İran’ın başkenti Tahran başta olmak üzere Tebriz, Hamedan, Kum, Kasr-ı Şirin, Loristan, Kirmanşah ve İsfahan’daki Natanz Nükleer Tesisi’ne yönelik eş zamanlı hava saldırıları düzenledi. Askeri ve nükleer altyapıyı hedef alan saldırılarda, İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda üst düzey yetkili hayatını kaybetti. Saldırılarda ayrıca İran’ın nükleer programında görevli 6 bilim insanı da öldürüldü. Tahran’daki bazı sivil yerleşim bölgelerinin de hedef alınması sonucu çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği bildirildi.
İsrail’in bu hamlesi, Tahran ile Tel Aviv arasında uzun süredir tırmanan gerilimi tehlikeli bir eşiğe taşıdı. Saldırıların ardından İran’ın Kum kentinde bulunan ve Şiiler için önemli bir simge olan Cemkeran Camii'nin kubbesine kırmızı bayrak çekildi. Peki, bu kırmızı bayrak ne anlama geliyor?
Hem dini hem de siyasi olarak İran'ın en güçlü sembollerinden biri olan 'kırmızı intikam bayrağı', uluslararası arenada İran'ın bir hamlede bulunacağına dair bir dizi tahminleri beraberinde getirdi. Kırmızı intikam bayrağı bir savaş ilanından daha ziyade bir savaş uyarısı özelliği taşırken bayrak, koyu kırmızı rengini fedakarlık ve mücadele ruhundan alır.
VARLIĞI KERBELA OLAYI'NA DAYANIYOR
Kırmızı intikam bayrağının varlığı, Şii mezhebi için büyük bir önem taşıyan 680 yılında gerçekleşen Kerbela Olayı'na kadar uzanıyor. Tarihi kayıtlara göre Hz. Hüseyin ve arkadaşlarının Emevi Halifesi Yezid’in ordusu tarafından şehit edilmesi ardından 'kırmızı intikam bayrağı' ilk defa o zaman göndere çekildi. Yaşanan bu olayın ardından 'kırmızı intikam bayrağı', Şii dünyasında zulme karşı direnişin ve kanın hesabının sorulacağı inancının sembolü olarak kabul edildi. Hem sonsuz yas ve direnişin hem de haksızlığa karşı alınacak bir intikamın sembolü olan kırmızı bayrak ilk defa 3 Ocak 2020 tarihinde İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Bağdat Havalimanı yakınlarında düzenlenen bir insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinin ardından İran'ın Kum kentindeki Cemkeran Camii'nin kubbesinde göndere çekilmişti. Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından göndere çekilen bayrak tarihe bir camii kubbesinde kırmızı bayrakla verilen ilk resmi intikam ilanı olarak geçmişti.
'İntikam' anlamına gelen kırmızı zemin üzerine beyaz hat sanatıyla yazılan ifadede 'Ya Letharat al-Husayn', Farsça telaffuzla 'Ya Sârât-al-Hoseyn' yazıyor. Adalet, intikam ve direnişin sembolü olan bu ifade ise 'Ey Hüseyin’in kanının intikamını alacak olanlar!' anlamına geliyor.
HEM DİNİ HEM SİYASİ ANLAMI VAR
Kırmızı intikam bayrağı, İran için yalnızca dini bir sembol değil; aynı zamanda siyasi, ideolojik ve kültürel açıdan da derin anlamlar taşıyor. Cemkeran Camii’nde göndere çekilen ve oldukça nadir görülen bu bayrak, üç temel mesaj verdiği şeklinde yorumlanıyor: İran halkı haksızlığa karşı omuz omuza mücadele edecek, ülke kendisine yönelik hiçbir saldırıya sessiz kalmayacak ve bu bayrak, İran’ın kırmızı çizgilerinin açıkça aşıldığını ilan edecek.
Kırmızı intikam bayrağının Cemkeran Camii’nde göndere çekilmesi ise tesadüf değil aksine, oldukça bilinçli ve sembolik bir tercihi yansıtıyor. Şii inancına göre Cemkeran, kıyametten önce zulme son vermek üzere yeryüzüne döneceğine inanılan 12. İmam Mehdi’nin (Mehdi-i Muntazar) ortaya çıkacağı kutsal mekândır. Bu nedenle kırmızı bayrağın burada dalgalandırılması, yalnızca intikamın değil, aynı zamanda Mehdi’ye yönelik bir yardım ve adalet çağrısı olarak da görülüyor.
ULUSLARARASI ARENAYA BAYRAKLI MESAJ
Kerbela Olayı sonrası ilk kez 2020 yılında göndere çekilen kırmızı bayrak, İran Devrim Muhafızları’nın Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından 2024 yılında Kirman'daki bombalı saldırı sonrası ve 2024 yılında Hamas lideri İsmail Haniye suikastının ardından çekilmişti. Dördüncüsü ise ise İsrail jetlerinin 13 Haziran günü çok sayıda İran askeri ve nükleer hedefini vurmasının hemen ardından yaşandı. Üst düzey komutanların, bilim insanlarının, sivillerin ölümüne yol açan bu saldırılar ülke çapında hem üzüntü hem de öfke yarattı. Bu saldırılara karşılık yüzlerce protestocu Cemkeran Camii'nin dışında toplandı, İsrail karşıtı sloganlar attı ve İran bayrakları salladı. İran'ın dini lideri Ali Hamaney İslam Cumhuriyeti'ne yönelik benzeri görülmemiş saldırının ardından Yahudi devletinin ağır sonuçlarla karşılaşacağını söyleyerek, İsrail'e 'sert bir ceza' verileceğini söyledi. Saldırıların ardından göndere göndere çekilen 'kırmızı bayrak' İran'ın uluslararası arenaya karşı verdiği intikam mesajının bir parçası olarak değerlendirildi.
