Trump Amerika’nın sesini susturdu!

ABD Başkanı Donald Trump’ın federal kurumlarda yapılan kesintiler dizisi medyaya da yansıdı. Trump cuma günü, Voice of America (Amerika’nın sesi - VOA) ve dünya genelinde ABD hükümeti tarafından finanse edilen diğer medya kuruluşlarını kapatmayı amaçlayan bir kararname imzaladı. Kararname, ABD Küresel Medya Ajansı (USAGM) ve ajansa bağlı kurumları içeriyor. USAGM bünyesinde faaliyet gösteren medya kurumları arasında Voice of America’ya ek olarak, Agency for Global Media, Radio Free Europe/Radio Liberty ve Radio Free Asia yer alıyor. Yaklaşık 270 milyon dolarlık bir bütçesi ve 2.000’den fazla çalışanı olan kuruluş, 49 dilde yayın yapıyor. Haftalık tahmini izleyici kitlesi de 361 milyondan fazla.

Yetki tartışması

Kapatılmalardan Associated Press (AP), Reuters ve Agence France-Presse gibi uluslararası ajanslar da etkilenecek. Trump’ın USAGM’e direktör olarak atadığı kıdemli danışmanı Kari Lake’in bu feshi gerçekleştirecek yasal yetkiye sahip olmadığı söyleniyor. USAGM’i “Amerikan vergi mükellefleri için dev bir çürüme ve yük” olarak niteleyen Lake, X hesabından yaptığı paylaşımda USAGM’in “pahalı ve gereksiz” haber ajansı sözleşmelerini iptali için de harekete geçtiğini söyledi. Lake, “Bunlara Associated Press (AP), Reuters ve Agence France-Presse ile yapılan onlarca milyon dolarlık sözleşmeler de dahil. USAGM, 83 yıllık bir geçmişe sahip, Amerikan vergi mükellefleri tarafından finanse edilen bir Haber Kuruluşudur. Bize haberin ne olduğunu söylemeleri için dış haber şirketlerine ödeme yapmamalıyız; yaklaşık bir milyar dolarlık bütçeyle, kendimiz haber üretmeliyiz” ifadelerine yer verdi.

İdari izin denildi

Kararnamenin sabahında gazeteciler programlarını yayınlamak üzere Voice of America’ya geldiklerinde, kendilerine işten çıkarıldıkları söylendi. Ardından şirket içi bir e-posta ile idari izne çıkarıldıkları bildirimi yapıldı. VOA Direktörü Michael Abramowitz, 1.300’e yakın gazeteci, yapımcı ve asistandan oluşan kadrosunun neredeyse tamamının idari izne çıkarıldığını belirterek, “83 yıl sonra ilk kez ünlü Voice of America’nın susturulmasından derin bir üzüntü duyuyorum” dedi.

Musk’ın adamları

NPR’a konuşan birkaç kaynağa göre, Elon Musk’ın liderliğini yaptığı kamu maliyetini azaltma girişimi DOGE’nin üç personeli, USAGM’in bütçesine ve faaliyetlerine erişim sağlamak için sürekli kurumda bulunuyor. Bir diğer iddiaya göre de DOGE ekibi, Radio Free Asia ve Radio Free Europe çalışanlarının maaşları için ihtiyaç duyulan parayı 30 günlüğüne alıkoydu. Serbest çalışan gazeteciler, DOGE’den USAGM’ye atanan kişilerin bu fonları dondurması nedeniyle geçen aydan beri ödeme alamadıklarını söylüyor. Yansımalar da hızlı gelişiyor; Çek hükümeti, ABD yönetiminin USAGM yayınlarını kapatmasının ardından Prag merkezli Radyo Özgür Avrupa-Radyo Özgürlük’ü (RFE-RL) kurtarmak için Avrupa ortaklarıyla görüşme arayışında bulunuyor.

Büyük devletler yayınlara devam

ABD’den başka diğer büyük devletler de kendi kamu diplomasilerine yardımcı olması için uluslararası yayın yapıyor. Bunlar arasında İngiliz BBC, Fransız Radio France Internationale (RFI) özerk olarak devlet fonlarıyla hayatını sürdürüyor. Ayrıca Alman Deutsche Welle (DW), Rus Sputnik ve Çin’in China Radio International (CGTN) yayın kuruluşları da farklı dillerde uluslararası yayınlar yapıyor.

83 YIL SONRA SUSTU

ABD’nin 2. Dünya Savaşı’na girmesinin ardından 1 Şubat 1942’de başlayan Almanca radyo yayını, VOA’nın kuruluş tarihi kabul ediliyor. Kararnameyle Amerikan kamu diplomasisinin 83 yıldır dünyaya ulaşan sesi kesilmiş oldu. Çalışanlardan basın kartlarını, iş telefonlarını ve ekipmanlarını teslim etmeleri isteniyor.