Son dakika... Trump'ın Suriye planının perde arkası: Eric Lob anlattı
The Washington Post, NBC, Al Jazeera gibi dünyanın önde gelen yayın organlarına yorumlarıyla bilinen ABD'li Siyaset Bilimci Prof. Dr. Eric Lob, Trump'ın ikinci dönemini, Gazze açıklamalarını, Ticaret Savaşı'nı, Elon Musk'ı, gümrük vergilerini ve ABD askerinin Suriye'den çekilme olasılığını milliyet.com.tr'ye yorumladı.
Florida International Üniversitesi'nde görevli Siyaset Bilimci Profesör Dr. Eric Lob'a öncelikle Trump'ın Gazze ile ilgili açıklamalarını sorduk. Hamas'ın rehine takasını durdurmasıyla ilgili Trump ve Netanyahu'nun açıklamalarını işaret eden Lob, şunları söyledi:
"Başkan Trump'ın da kabul ettiği gibi, Başbakan Netanyahu geçen hafta Beyaz Saray'da bunun çok kırılgan, güvenilmez bir anlaşma olduğunu söyledi, bu söylemi ikisi de yineledi. Ve bence ikisi de bu açıklamaları Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ve hatta Hamas'ın, hatta Katar ve diğer ülkeler gibi arabulucuların, ikinci aşamaya geçebileceği beklentilerini azaltmak için yaptılar. İlk aşamanın altıncı haftasında ikinci aşamada anlaşmaya varılmalıydı. Ve soru şu: Başkan Trump'ın Gazze'yi Riviera'ya dönüştürme ve Amerika'nın kontrolü altına alma ve Filistinlileri Mısır ve Ürdün gibi diğer ülkelere yerinden etme açıklamaları, Hamas'ı da teşvik etti mi? Ve ateşkes sürecine olan güvenini kaybetmesine neden oldu mu? Ateşkes planı, mantıklı bir plan ama taraflar arasında güven olmazsa, dediğim gibi, bu çok kırılgan ve güvenilmez olacak, özellikle Washington'dan gelen açıklamaların ardından."
GAZZE ÇELİŞKİSİ: 'NASIL İLERLEYEBİLİR Kİ?'
Trump'ın geçen hafta Netanyahu ile yaptığı basın toplantısında 'Gazze'yi devralacağı' sözleriyle ilgili Lob, şu yorumu yapıyor: "ABD'nin Orta Doğu'daki Arap müttefikleri ve rakipleri, bu teklifin başlaması mümkün olmayan bir şey olduğunu ve etnik temizliği onayladığını söyledi. Ancak Başkan Trump, Amerika'nın bunu ilerleteceğini ve İsrail ile işbirliği içinde Gazze'yi Riviera'ya dönüştüreceğini söylemeye devam ediyor" derken ekledi: "Ve soru şu: Tıpkı gümrük vergisi politikasında olduğu gibi, bu tür çelişkilerle nasıl başa çıkacak? Başkan Trump ve yönetimi, Suudi Arabistan gibi Arap ülkeleri bu teklifi eleştirirken ve bunun başlaması mümkün olmayan bir şey olduğunu söylerken, hatta bunun etnik temizliğe eşdeğer olduğunu söylerken, nasıl ilerleyebilir ki?"
'AMERİKA BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR DURUMDA'
Eric Lob, ABD'de manşetlerden düşmeyen Elon Musk ve Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (DOGE) hassas verilere eriştiği iddiaları ardından engellenmesiyle ilgili ise şunları söyledi:
"Amerika çok benzeri görülmemiş bir durumda. Çünkü Başkan Trump daha resmen seçimi kazanmadan önce bile, Elon Musk ve diğerlerinin başında olduğu bir Hükümet Verimliliği Bürosu veya Departmanı oluşturuldu. Bu, yürütme içinde veya hatta yürütme dışında var olan bir kuruluş. Ancak Başkan Trump göreve başladığından beri çok iddialı faaliyetlerde bulundu. Ve gündemin en üstünde, USAID'e (Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı) yöneldiler. ABD'nın dış yardımı anlamında eredeyse tüm projelerini ve personelini askıya aldılar. Bunun gelişmekte olan dünyada iç ve dış durum üzerinde büyük etkileri olacak. Ve sonra, dediğiniz gibi, USAID içindeki hassas bilgilere de eriştiler. Ayrıca Hazine Departmanı'ndaki hassas bilgilere ve Tüketici Koruma Bürosu'ndaki hassas bilgilere de eriştiler."
'HER ŞEY ÇOK HIZLI OLUYOR'
"Bunların hepsi çok hızlı oluyor dediğiniz gibi, sadece 20 gün içinde. Özellikle Başkan Trump'ın Senato ve Temsilciler Meclisi'nde ince bir çoğunluğu var. Bunlardan herhangi birine karşı geri adım atacaklar mı? Ancak işler çok hızlı ilerliyor ve sanırım bu ülkede birçok kişi, bunun nereye gideceği ve ABD hükümet kurumlarını zayıflatma üzerindeki etkileri ve sonuçları konusunda endişeli."
SURİYE'DEN ÇEKİLMENİN PERDE ARKASI
Lob, Trump'ın ABD'den çekilme haberleriyle ilgili "Trump'ın ilk dönemde başaramadığını ikinci dönemde gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği" sorusuna şöyle yanıt veriyor: "Evet 2019 yılı civarında, ABD birliklerini Suriye'den çekmeye çalıştı. Aslında Biden yönetimi birlik sayısını artırıp 2 bine kadar çıkardı. Trump'ın bu birlikleri çekememesinin nedeni, Savunma Bakanlığı ve askeriyeden gelen bürokratik direnişti. Orada görevlerini sürdürmek istiyorlardı. Uzun vadeli çıkarların her zaman net olmamasına rağmen. Ancak bu sefer, sanırım Başkan Trump ve Elon Musk'ın neden bu kadar iddialı olduğunu görüyoruz. Neden şimdi ABD bürokrasisine ve yönetim kurumlarına karşı bu kadar iddialılar? Görünüşe göre, yakın gelecekte bürokratik direnişi en aza indirmek istiyorlar. Ve bu kurumları zayıflatmak veya uzun süredir görev yapan bürokratları, Başkan Trump'ın dünya görüşüne ve vizyonuna daha sempatik olan kişilerle değiştirmek istiyorlar. Ve eğer bunu başarabilirlerse, Suriye'den ABD birliklerini çekme gibi politikaları uygularken daha az direnişle karşılaşabilirler. Yine, soru şu: Bunu yapabilir mi?"
ÇEKİLME TAKVİMİ NASIL İŞLER?
Lob bu soruya cevap verirken "Zamanlamayı söylemek zor" diye belirtmekle beraber şunları söylüyor: "İşler çok hızlı ilerliyor. Bu ülkede o kadar çok kaos ve belirsizlik var ki, bilmek zor. Yani, yarın bunu önerebilir ve ilerletebilir ama altı ay sonra da olabilir, gerçekten söylemek zor."
'ETRAFINDAKİLERDEN KAYNAKLANIYOR'
"Gazze'ye geri dönersek, bir çelişki var. Çünkü eğer Amerika'nın Gazze'yi kontrol edeceğini söylerse, bu daha fazla ABD birliğinin Gazze ve bölgeye konuşlandırılması anlamına gelir, değil mi? Yani, bir yandan izolasyonist olurken, diğer yandan daha fazla asker konuşlandırmayı öneren fikirler ve politikalar arasında çelişkiler var. Yani, birçok çelişki görüyoruz ve bence bu, etrafındaki insanlardan kaynaklanıyor."
