Sandığa iki gün, hatta saatler kalmasına rağmen sonuca dönük öngörüler, kestirimler hâlâ muamma. Evet, buna ilişkin çok sayıda kamuoyu araştırması yayımlandı, özellikle her iki ittifak adına sosyal medya ortamında da hemen her gün iddialı paylaşımlar, mesajlar, dolaştı, dolaşıyor ama hepsi birbirinden çok farklı, hatta abartılı, dolayısıyla daha fazla gizem artırıcı nitelikte. Seçim kıl payı bir oranla ilk turda da bitebilir, ikinci tura da kalabilir. Kimin kazanacağı konusunda Cumhur ve Millet ittifaklarının iddialı çıkışları da malum. Yine parlamento seçimine dönük çoğunluğu elde etme anlamında değişik sonuçlar öngören geniş bir yelpaze söz konusu. Onun için de son kozların oynandığı meydanlarda sertleşen üslubun tetiklemesiyle siyasi atmosferdeki tansiyon da epey yüksek, hatta tedirgin edici. Böyle bir tabloda herkesin birleştiği tek ortak nokta ise her seçimde olduğu gibi kararsızların varlığı ve onların tercihine göre sonucun belirleneceği. Çünkü kamuoyu araştırmacılarına göre, seçmenlerin büyük bölümü kararını vermiş durumda, yüzde 8-10’luk bir kitle ise sandığa gidip gitmeme ya da tercih konusunda hâlâ kararsız. Dolayısıyla, siyasi partiler açısından hem kararlı seçmene dönük olası son dakika “kafa karışıklığına” geçit vermeme hem de o kararsızları ikna etme anlamında oldukça hareketli ve hararetli bir süreç söz konusu. Bu anlamda da sandık rotasında hedef koordinatlar X, Y ve Z kuşakları diye adlandırılan genç seçmenler. Özellikle de Y ve Z’ler. Şöyle ki:
***
Şu an dünyada olan 1946 öncesi doğumlular Geleneksel veya Sessiz Kuşak, 1946-1964 arası doğanlar Bebek Patlaması Kuşağı, 1965-1980 yılları arasında doğanlar X Kuşağı, 1980-2000 yılları arası doğanlar Y Kuşağı, 2000 yılı ve sonrasında doğanlar Z Kuşağı, gelecek olanlar da Alfa Kuşağı olarak adlandırılıyor. YSK verilerine bakıldığında da yurt dışıyla birlikte 64 milyon civarında seçmenden yüzde 25’inin yaşı 18-29 arasında. Bu kesimin sayısı 15 milyonu geçiyor. Buna 30-39 yaş grubundaki yüzde 24 oranındaki seçmen de eklendiğinde 40 yaş altının toplam seçmen içindeki sayısı yüzde 50’ye varıyor ve sandıkta karar verici seçmen grubu haline geliyor. Bu bağlamda da kamuoyu araştırmacıları şöyle diyorlar:
“Şu an kararını vermiş olanlar 40 yaş üstü seçmenler. Hâlâ kararsız denilen ya da kararı değişkenlik gösterenler 40 yaş altındaki seçmen grubunda. Özellikle de Z ve Y kuşağını da içine alan, yani 30’lu yaşların üstüne kadar çıkan yaklaşık 15 milyon seçmenin bulunduğu kitle bıçak sırtı dengeler nedeniyle tek bir oyun bile belirleyici olacağı Cumhurbaşkanlığı seçiminde ittifaklar açısından kritik önemde. Onları kim ne kadar ikna ederse, o kadar avantajlı duruma geçecek. İktidar belirleyebilir bir çoğunluk söz konusu yani. Nereye akarsa orayı kazandırabilir.”
Dolayısıyla da sandık rotasında dikkatler X, Y, Z koordinatlarındaki değişkenlikler ve hâlâ kararsızlar diye nitelendirilen kitleyi etkilemek üzerine kurgulu. Ancak bu kez bunlara kararsız denilmesinin yanlış olduğunu savunanlar da var. Onların tezleri de şöyle:
İnanılmaz şekilde kamplaşma, kutuplaşma söz konusu, herkes kendini bir yere ait hissediyor. O nedenle de sorun kararsız seçmen değil, aslında kararlı ama kararsızım diyerek kendini gizleyen seçmenler. Çünkü mevcut ortam nedeniyle gençler kimi zaman gerçek tercihlerini söylemekten kaçınıyor, çekiniyorlar. Ya da bir partiye oy vermeyeceği halde vereceğini söylüyor. Yani tercihini söyledi diye başına bir şey gelir endişesi taşıyanlar var ama seçmenin kendisini gizlemesindeki asıl neden bölgeye, yöreye göre değişen mahalle baskısı.
Yine bir başka görüş de “Onların zaten yarıdan çoğu kararsız değil, sandığa gitmeyecek seçmendir. Çünkü sandığa katılım yüzde yüz olmaz. Seçmen sandığa gitmeyeceğim demek yerine, kararsızım demeyi tercih ediyor. Gerçek kararsız bir elin parmakları kadar aslında, yani yüzde 5 civarında” şeklinde.
***
Öyle ya da böyle, artık sandığa giden son virajdayız. Bir yanda tercihler yapılmış ve sandık günü gelsin de oyumuzu verelim, bitsin bu iş gibisinden geniş bir seçmen kitlesi ve hava söz konusu. Diğer yanda da matematikte, bilinmeyen ifadeleri göstermek için kullanılan, yaş kuşağı anlamında da gençleri tanımlayan X, Y ve Z’lerin, ama özellikle de hâlâ kararsızların var olduğu söylenen ya da kararını gizleyen Y ve Z’lerin merak edilen sandıktaki tavrı...
