2021’de kadın girişimcilere 11 milyar TL’lik finansman sağlayan Garanti BBVA’nın Genel Müdür Yardımcısı Sibel Kaya, “Kadınların ekonomiye katkısının artması, girişimci sayısının yükselmesi için çalışıyoruz. Kadın girişimciliğinin etkisinin bankacılığın ötesinde toplumu dönüştürücü bir rolü olduğunu düşünüyoruz” diyor.
Kadın girişimciliği iş dünyasında dengeleri değiştirme noktasında oldukça dikkat çekici bir alan ve devletler, kurumlar ve şirketler bu konuya yatırım yapıyor. Milliyet Gazetesi’nin Podcast serisinde; Garanti BBVA’nın Küçük ve Orta Boy İşletmeler Bankacılığı’ndan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Sibel Kaya ile kadınların iş hayatındaki yeri, gelişimi ve ilerlemesi konusunu masaya yatırdık.
Garanti BBVA’nın kadın girişimciliğine bakışı nasıl?
Banka olarak sürdürülebilirlik en temel stratejilerimizden biri. Bunu da iki temel noktada takip ediyoruz; “çevre” ve “kapsayıcı büyüme.” Kapsayıcı büyümeye özellikle değinmek istiyorum, neden derseniz; kapsayıcı büyüme dediğimiz anda, kadının güçlenmesi aklımıza geliyor. Çünkü eşit temsiliyetin olmadığı hiçbir toplumun gelişmeyeceği ve ilerleyemeyeceği çok net ortada. Kadının istihdama, ekonomiye girmesi, ilerlemesi çok önemli. Bu nedenle de Garanti BBVA olarak kadınların ekonomiye katkısının artması, kadın girişimci sayısının yükselmesine odaklanıyoruz. Kadın girişimciliğinin etkisinin bankacılığın ötesinde toplumu dönüştürücü bir rolü olduğunu düşünüyoruz. Bunun da en güzel örneklerinden biri 2006’da başlattığımız, öncü olduğumuz kadın girişimciliği programımız. Biz kadınların işletmelerinin sürdürülebilir olmasının yanı sıra güçlenmesine ve gelişmesine katkı sağlamaya çalışıyoruz. En büyük önceliğimiz kadınlarımızın ekonomiye katılımının artması, kadın girişimcilerin çoğalması.
Kapsamlı bir stratejiye sahipsiniz. Bu noktada öne çıkan kilometre taşları neler?
Ülkemizin yüzde 50 nüfusu kadın. Kadının istihdama katılımı oranı yüzde 34. OECD ülkelerine baktığımızda yüzde 64. Kadın girişimciliğinin girişimcilik ekosistemindeki payı ise yüzde 14. OECD’de bu orana bakalım, yüzde 34. Aslında 2000’li yılların başında yüzde 5 imiş, yüzde 14’lere geldi. Gelişme var ama yeterli değil. Gidecek çok yolumuz var. Gerçek anlamda eşitlikten söz edebilmemiz için kadın girişimcilerin ekosistemdeki payını attırmamız gerekiyor. Bu yüzden 16 yıldır bu konuya odaklanıyoruz. Bu anlamda kadın girişimciliği programını ülkemizde başlatan ilk finans kuruluşu olduk. Birleşmiş Milletler’in (BM) çalışma gruplarına katıldık ve gördük ki kadınlar eğer çalışma hayatında yer alırsa, ekonomik olarak güçlenir ise aile içindeki konumu iyileşiyor, bununla beraber özgüven artışını, toplumda da konumunun iyileştiğini ve ileri bir noktaya geldiğini görüyoruz.
Peki hangi alanlara odaklanıyorsunuz?
Biz çalışmalarımıza şöyle başladık: Önce kadınların iş hayatına katılmasının önündeki engeller neler, onu tespit edelim ve çözmeye çalışalım... İkincisi onları istihdama katılıma teşvik edelim. Son olarak da kadınların güçlenmesi için onları destekleyelim ki sürdürülebilir işletmeleri olsun. Biz kadın girişimciliğinde çalışmalarımızı dört ana başlıkta toparlıyoruz. (1) Finansman, (2) eğitim, (3) cesaretlendirme, (4) yeni pazarlara açılma.
Bu konuları biraz detayları ile inceliyor olsak...
(Finansman) Kadınlarımıza özel finansman sağlıyoruz.
(Eğitim) Kadın girişimcilerimizin sürdürülebilir işletmelere sahip olmaları için son derece kıymetli. Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi ile kadın yönetici okulunu başlatmıştık 10 yıldır devam eden, bu sene onu “Türkiye Kadın Girişimci Akademisi” olarak dönüştürdük.
(Cesaretlendirme) Türkiye’nin kadın girişimcisi yarışmasını düzenliyoruz. 15 yıldır aralıksız...
(Yeni pazarlara açılma) Bu konudaki misyonumuzu KAGİDER ile birlikte düzenlediğimiz kadın girişimci buluşmalarında 1 ay önce lansmanını yaptığımız “Ticaretin Kadınları Platformu” ile sağlıyoruz. Kadınlarımızın yeni pazarlara açılmasını gerçekleştiriyor olacağız. Bu konuda dünyadaki örnekleri de inceledik. Hatta Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan kadın girişimciliği fonu alan ilk banka olduk. BM’nin kadının güçlenmesi prensiplerini imzalayan ilk banka olduk. ODTÜ’de kadın çalışmaları ana bilim dalı başkanı Prof. Dr. Yıldız Ecevit hocamızla kadın girişimci profilini ortaya çıkarıp, beklentilerini, ihtiyaçlarını, taleplerini anlayan bazı çalışmalarda kadın girişimciliği araştırmalarını gerçekleştirdik. Tüm çalışmalarımızı bir bütün olarak ilerletmeye çalışıyoruz.
Finansman zaten sizin ana alanınız. Bu noktada sunduklarınız, avantajlarınız neler?
Finansmana erişimde zorluk yaşanıyor. O yüzden finansman kısmı, gerçekten değerli. Türkiye’de kadın girişimcilere özel ilk finansman desteğini kadın girişimci destek kredisi adıyla Garanti BBVA vermeye başladı. 2021’de 11 milyar TL, kadın girişimcilerimize finansman sağladık. Bu yıl şu ana kadar 5 milyar TL aşıldı. Uluslararası arenadan ilk sosyal bono olma özelliğine sahip bir fonlama aldık, kadın girişimcilerin kullanımına sunuyoruz. KGF’nin daha yüksek kefalet desteği verdiği finansman paketleri var. Ama burada bizim için önemli olan kadın girişimlerimize; ihtiyaç duydukları vade ve ödeme projeksiyonuna göre finansman paketleri sunuyoruz. Daha da önemlisi ben aslında şunu istiyorum kadın girişimcilerimizden; şubelerimizdeki müşteri ilişkileri yöneticilerimiz yani müşteri temsilcilerimizle bir araya gelmelerini... Kadın girişimcilerimizin şubelerimize gidip, finansal danışmanlarımızla tanışmalarını; ihtiyaçlarını anlatarak, onlara doğru çözüm sunulmasını sağlamalarını öneriyorum.
Kadın girişimcilere vereceğiniz tavsiyeler neler olur? Zorluklar çıktığında pes etmeden yola devam etmek için ne yapmalarını önerirsiniz?
Kadınlarımızın, girişimcilerimizin rol model olması; o kelebek etkisi gerçekten çok değerli. Zorlandıklarında, sorun yaşadıklarına bize gelsinler birlikte bakalım, çözelim. Tüm şubelerimizde onlarla beraber çözüme hazırız. Tünelin sonunda her zaman ışık var. Kolay pes etmemek gerek. Zorluklar elbette olacak ve bu noktada bizlere ihtiyaç duyabilirler, biz hep yanlarında olacağız.
AKADEMİ İLE GENİŞ KİTLELERE YAYILACAK
Kadın Girişimci Akademisi dönüşümü ile ne sağlamayı hedefliyorsunuz?
Kadın girişimcilerimiz işi büyütme noktasında sıkıntı yaşayabiliyor, bunun da çözümü eğitimden geçiyor. Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi ile kadın yönetici okulu projesine imza attık. Şimdi bunu Kadın Girişimci Akademisi’ne dönüştürüyoruz. 10 yılda 29 ilde 4 bine yakın kadının eğitimini tamamladık. İnsan kaynakları yönetiminden dijital pazarlamaya birçok alanda eğitim veriyoruz. Akademi ile daha fazla kadına ulaşmak, erişmek istiyoruz. Türkiye’nin her yerinde olmak istiyoruz. Online eğitimler ile daha çok kadınımıza ulaşmayı hedefliyoruz. İl bazındaki eğitimlerimiz fiziki olarak da devam edecek.
Sizinle birlikte hareket eden kadınlar ne düşünüyor?
Sertifika alıyorlar, network (ilişki ağı) geliştiriyorlar cesaretleri artıyor; daha bilgili ve bilinçli olarak işlerine sarılıyor olmaları gelişimleri adına memnuniyet verici. Sonuç oldukça pozitif.
BANKADA KADIN TEDARİKÇİ İÇİN YENİ BİR DÖNEM
Yeni pazarlara erişim kritik önemde. Bu alanda kadın girişimcilere sunduğunuz fırsatlar var mı?
KAGİDER ile kadın girişimci buluşmalarına imza attık şimdi Ticaretin Kadınları Platformu ile bunu farklı bir boyuta taşıdık. 224 dernek 1000’den fazla kadın girişimci kayıtlı platformumuzda. Ticareti tek bir platforma taşıdık. Şehir, ürün, sektör aramaları, ihaleler ve satın alma fırsatları ile yeni işlere erişim sağlanabiliyor. Garanti BBVA eğitim ve mentörlük desteği verecek. Ayrıca Garanti BBVA’nın tedarikçisi olabilmeleri için yönlendirme yapacağız. Banka olarak tedarikte kadın girişimci sayısını artırmayı hedefliyoruz. Şu an bu oran yüzde 13’lerde.
PROGRAMIN AMİRAL GEMİSİ: ‘YARIŞMA’
Kadın girişimcileri cesaretlendirme... Önemli bir başlık; neler söylersiniz?
Yarışmamızla kadınlarımızı cesaretlendirdiğimizi düşünüyorum. Bir işe başlarken ilk adımı atmak çok değerli. Biz yarışmayla o ilk adımın atıldığına inanıyoruz. Zaten programımızın amiral gemisi yarışma. Kadınlarımızın başardıklarını göstermeleri, ilham almaları için çok önemli. Bu yıl 15’incisini düzenledik. KAGİDER ve Ekonomist’le birlikte. İlk yıl 103 başvuru aldık bu yıl itibarıyla başvuru sayısı 42 bini geçti. Ayrıca her bir hikayeyi diğer kadınların duymasıyla kelebek etkisi yakalandı ve çok daha fazla kadına ulaşıldı. Başarılı kadın girişimcilere baktığımızda bir şekilde bu yarışmadan yolunun geçtiğini görüyoruz. Yarışmaya yeni kategoriler de ekledik. Yöresinde fark yaratan kadın girişimciliği, sosyal girişimcilik, son olarak da gelecek vaat eden kadın girişimci kategorisi... Maddi ödüllerimiz ve sağladığımız birçok avantaj var. İş birliği fırsatları ve iletişim desteği gibi.