Fed Başkanı Yellen salı günü yaptığı konuşmada para politikasının işleyişiyle ilgili önemli bilgiler verdi. Konuşmanın en belirleyici özelliği mart toplantısı sonrası dönemde bölgesel Fed başkanlarından gelen şahin mesajların etkilerinin bir anda silinip süpürülmesi oldu. Başkan Yellen marttaki resmi FOMC söylemine sadık kalarak daha uzunca bir süre faiz artırımına niyetleri olmadığı mesajını kesin bir şekilde piyasalarla paylaştı.
Başkan Yellen’in özellikle netleştirmeye çalıştığı konu aralık toplantısından sonra ne olup da Fed’in geri adım attığı idi. Yellen Fed’in duruşundaki değişiklikleri tamamen global gelişmelerle açıkladı. Sene başından beri yaşanan global olumsuzlukların ABD ekonomisi üzerinde yarattığı daraltıcı etkilerden ve özellikle de bu gelişmelerin devam etmesi durumunda söz konusu olacak aşağı yönlü risklerden bahsetti.
Aralık ayında gerek Çin gerekse petrol fiyatları konusunda daha az endişeli görünen Fed’in yılın ilk çeyreğinde yaşanan gelişmeler sonrası durumdan eskisi kadar emin olmadığı anlaşılıyor. Yellen bu konuşmasında petrol fiyatlarının daha da düşebilme ihtimalinden ve böyle bir senaryo durumunda petrol ihracatçısı ülkelerden başlayan ciddi bir sarsıntı ihtimalinden bahsetti.
İletişimin önemi...
Yellen son birkaç aydır ilginç bir noktaya dikkat çekiyor. Bilindiği üzere, Fed aralık toplantısında ilk faiz artırımına gidip 2016 için yaklaşık dört faiz artırımı beklediklerini ima eden bir yol haritası çizdi. Ancak sene başından itibaren global piyasalarda yaşanan çalkantılar sonucunda piyasalar Fed’in ocak toplantısını bile beklemeden faiz artırımı beklentilerini aşağı yönlü revize ettiler. Çünkü mevcut global görünümün ABD ekonomisi üzerinde bir daralma yaratacağı ve bu durumda “veri bağımlısı” olarak hareket etmesi beklenen Fed’in daha az sıkılaşmaya gideceği fiyatlandı.
Yellen piyasalardaki bu fiyatlama hareketini Fed’in kurguladığı doğru iletişime bağladı. Merkez bankasının hedeflerinin ve bu hedeflere ulaşmak için nasıl bir yol izleyeceğinin olabildiğince şeffaf olduğu bir ortamda piyasaların merkez bankası kararlarını doğru tahmin ederek hızlı hareket edeceklerini ve bu şekilde daha merkez bankası adım atmadan piyasaların doğru beklentileri fiyatlayarak otomatik düzenleyici rolü oynayacaklarını vurguladı.
İletişimin önemine dikkat çeken Yellen’in konuşmasından Türkiye için çıkarılacak önemi dersler var. Özellikle son dönemde Merkez Bankası’nın bağımsızlığı konusunda oluşan soru işaretleri para politikasının izleyeceği yol haritasının piyasalarca özümsenmesinde ciddi zorluklar oluşturuyor. Çünkü Merkez’in atacağı adımları salt para politikası hedeflerine ulaşmak amacıyla mı yoksa politik baskılarla mı attığından emin olunamıyor.
İşte böyle bir ortamda ABD için bir avantaja dönüşen iletişim politikasının bizim için bir dezavantaja dönüştüğüne şahit oluyoruz.
ABD’de sağlıklı iletişim sonucu piyasa faizleri ve politika faizi aynı yönde revize edilirken bizde politika faizi ile piyasa faizlerinin giderek birbirinden ayrıştığı bir dönem yaşıyoruz.
