“İnsan insan dedikleri / İnsan nedir şimdi bildim…” Sözler Muhyiddin Abdal’ın. Fazıl Say besteleyeli 10 yıldan fazla oldu ama şimdilerde mırıldanır olduk.
Neden şimdi? Neyimiz yoksa, en çok ondan söz ettiğimizden olabilir.
“Tarihin sonu” (Fukuyama), “ideolojilerin sonu” (Bell) derken geldiğimiz nokta, “insanın sonu” oldu. Teknoloji, yapay zekâ, uzay konuşmaktan insanı unuttuk. Küresel gerçek.
“İnsan”ın sistemin girdisi, nesnesi olarak var, öznesi olarak yok oluşunun teknolojik ve sosyolojik çerçevesini açmam lazım;
Teknolojik bilgi, insanın giderek “sanayinin bir alt dalı” olacağını söylüyor, oldu bile. Print edilen organlar, yapay kalpler, beyinle iletişim kurabilen protezler vs. Sürecin sonunda insan, hastaneler yerine oto sanayi gibi merkezlere gidip onarılacak duruma gelecek. Robotlar insanlaşırken, insanların robotlaştığını biliyoruz ancak tam idrak etmiş değiliz.
Sosyolojik bilgiyi daha önce çok kez yazdım, neo-liberalizm insanın kendisini sistemin “atığı” haline getirdi. “Atık insan” yeni bir sert gerçek, üzerinde düşünen yok.
Filistinlilerin başına gelenler durumun somut haliydi. Netanyahu ile görüşmesi sonrası Trump’ın akıl durdurucu açıklamaları, “atık insan”ı net olarak ortaya koydu.
Toprak parçasını “ülke/ vatan” yapan insan olgusudur. İnsanı çıkarın, geriye paraya çevrilebilir, takas edilebilir toprak parçası kalır. Böylece Gazze şeridini İsrail, ABD’ye devredebilir (!) Trump gibi otel yaşamlı biri “Gazzeliler alternatifleri olmadığı için evlerine geri dönmek istiyorlar” diyebilir, zira duygu dünyasında “ev” kavramı yoktur. Turistik destinasyon için insan gözden çıkarılabilir.
Trump’ın bugün, “Gazze’yi yatırım merkezi yapacağım” histerisi, yarın herhangi bir ülkeye yönelebilir. Musk’n uzayı işgalinin insanlık için olduğunu düşünen saftirik var mı? Uydudan herhangi bir toprak parçası seçer, orada yaşayan insanların vatanı, birilerinin yatırım alanı olabilir. Borderline Trump, soykırımcı Netanyahu ve tekno-deli Musk ilişkisine (dünyanın her yerinde verimli topraklar satın alan Gates de dahil) siyasi iş birliği diye bakılamaz. En sertinden “Money talks” ilişkisi bu.
Danimarka, Kanada, Panama ile Filistin’in artık bir farkı yok. İnsan denen varlık, çöp kutusuna atılmış bir konserve kutusundan ya da bilgisayar oyununda yok edilmesi gereken kırmızı noktalardan ibaret.
İletişim notları
Bir, CHP “nasıl bir Türkiye” istediğini anlatıyor, o Türkiye’yi nasıl gerçekleştireceğini anlatmıyor. Öyle olunca da seçmende “onlar yapar” güvenini oluşturmakta sorun yaşıyor.
İki, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, “Anne babalar ‘dijital ebeveynlik’ olarak adlandırılan yeni bir sorumluluk alanında çocuklarını dijital dünyanın risklerine karşı koruma kapasitesine sahip olmak zorundalar” dedi.
Günümüzde anne baba, iktidarını yitirmiştir. Çocuk üzerinde yaptırımı olmayan ebeveyne sorumluluk yükleyen çözümlerden sonuç alınamaz.
Üç, Armağan Çağlayan, Aslı Şafak’ın programında “Reklamlar sosyal medyaya kaydığı sürece televizyonların ayakta kalması zor” minvalinde bir cümle kullandı. Doğru ama eksik. Reklamların tekno-milyarderlere akması, gazeteleri de zora sokmaktadır. Reklam harcamalarına düzenleme getirilmezse, geleneksel medyanın kapısına kilit asmış olacağız.
AKLIMDA KALAN
“Son kez buluşalım” teklifinin ölümcüllüğü: Yine, “son kez buluşalım” yalanıyla ikna edilen bir genç kızın gördüğü şiddete tanık olduk. “Son kez” yalanına kanan genç kızların pek çoğu, ağır şiddete uğrayıp cinayete kurban gidiyorlar. Siz siz olun kimseyle “son kez” buluşmayın. Israrcı olunursa buluşma yerine polis gitsin.
