Melih Aşık

CHP İstanbul Milletvekili ve Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu, CHP grubuna yeni anayasa uygulamaları konusunda konuşma yapmış:

- Temel hak ve hürriyetler konusunda kararname yayınlanamaz ancak yapılan düzenlemelerde yetki aşımı var, demiş...

Can alıcı soru burada ortaya çıkıyor...

Cumhurbaşkanı kararnameleri Anayasa’ya aykırılık arz ederse ne olur?

CHP teorik olarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir...

Başvurdu diyelim... Acaba sadece 192 sayfalık “1” no.lu kararnameyi Anayasa Mahkemesi kaç ayda inceler, ne ölçüde bağımsız karar verebilir? 15 üyesinden 12’si Cumhurbaşkanı’nca atanan bir mahkemeden söz ediyoruz...

Özetle... CHP’nin kararnameleri iptal ettirmesi pratikte pek mümkün değildir. Anayasa’ya göre TBMM aynı konuda kanun çıkarırsa CBK hükümsüz hale gelir. Gelir de... Cumhurbaşkanı’nın partisi ve ortağı çoğunluktayken Meclis’in böyle bir yasa yapması mümkün mü?

Herhalde TBMM artık çoğunlukla Beştepe’den gelecek talepler doğrultusunda yasa yapacaktır. Bu yasalar da torba yasa şeklinde çıkacak, muhalefetin kürsüden konuşma olanakları sınırlanacaktır. CHP’nin araştırma önergeleri iktidarca kabul görmeyecektir...

İstifa, gelişmiş toplumlarda sık görülen bir davranış biçimidir. Siyasetçi ve bürokratlar kimi zaman öyle olayların ardından öyle nedenlerle istifa ederler ki şaşırır kalırsınız... Birkaç örnek...

? Letonya Başbakanı Valdis Dombroskis’in istifa nedeni bir marketin çatısının çöküp 50 kişinin hayatını kaybetmesiydi.

? Hollanda Savunma Bakanı Jeannic Hennis, Birleşmiş Milletler adına Mali’de görev yapan iki Hollandalı asker kaza sonucu ölünce, “Sorumlusu benim” diyerek istifa etmiş, onun istifasını Hollanda Genelkurmay Başkanı Tom Middendorp’ın istifası izlemişti. (Bizde, Afyon’da cephanelik patlamasında onlarca asker öldüğünde kimse istifayı aklına bile getirmemişti)

? Japonya Tarım Bakanı Selichi Ota’nın istifa gerekçesi, birkaç okula hataen bir miktar küflü pirincin gönderilmiş olmasıydı. (Bizde defalarca asker ve öğrenci gıda zehirlenmeleri yaşandı, ölümler oldu, istifa tabii ki kimsenin aklına gelmedi.)

? İsveç Ulaştırma Bakanı Maria Borelins. Evinde sigortasız dadı çalıştırdığı ortaya çıkınca... İstifası anında gelmişti.

? Eski Japonya başbakanlarından Yukio Hatoyuma’nın istifa sebebi bir yolsuzluk olayı idi. Peki, yolsuzluğu yapan kendisi veya bir yakını mıydı? Hayır...

Yolsuzluğ

Yeni dönemde Türkiye büyük ölçüde Cumhurbaşkanlığı kararnameleri CBK ile yönetilecek... Getirilen hüküm şöyle:

“Cumhurbaşkanı yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir.”

Bunun bir istisnası var:

Cumhurbaşkanı “Temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevler” alanında kararname çıkartamaz.

Değerli Hukukçu Hikmet Sami Türk “Anayasa’ya Aykırı Anayasa Değişiklikleri” adlı kitabında pek tartışılmayan bir noktaya dikkati çekiyor.

Anayasa’nın ikinci kısmında yer alan “Sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler” istisna olarak sayılmadığına göre Cumhurbaşkanı bu alanlarda da kararname çıkarabilecektir. “Ailenin korunması ve çocuk hakları”, Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi”, “Çalışma ve sözleşme hürriyeti”, “Toplu iş sözleşmesi grev hakkı ve lokavt”, ”Sağlık çevre ve konut” “Gençlik ve spor”, “Sosyal güvenlik hakları”, “Sanatın ve sanatçının korunması” vs. Cumhurbaşkanı’nın kararname yetkisi içine giriyor.

Kararname Cumhurbaşkanı’nın tek imzasıyla çıkıyor ve Meclis’e uğramadan yürürlüğe giriyor.

Kararnamelerin Anayasa’ya aykırılığı halinde AKP ve CHP ile 120 milletvekili imza toplayarak Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir. Ancak oradan ne kadar sürede,

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM’de yemin etmesiyle yeni anayasal sistemdeki yetkileri yürürlüğe giriyor... Yeni dönemde dikkatler en çok cumhurbaşkanlığı kararnameleri üzerinde toplanacak.

Erdoğan’ın çıkaracağı ilk Cumhurbaşkanlığı kararnamesi muhtemelen yeni bakanlar ve yeni bakanlıklar konusunda olacak...

Sınırlarına gelince... Cumhurbaşkanı, “yürütme yetkisine ilişkin konularda” ilaveten “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” konusunda kararname çıkaracak.

Ancak “kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevler” Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemeyecek.

Cumhurbaşkanı kararnameleri Meclis’in iznine veya denetimine tabi değil...

Kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Anayasa’ya aykırılığı iddiasıyla AYM’de doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı da TBMM’de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna(AKP ve CHP) ve üye tamsayısının en az beşte birine (en az 120 imza) ait olacak.

Bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümsüz hale gelmesi için TBMM’nin aynı konuda bir kanun çıkarması, konunun kanunlarda açıkça düzenlenmiş olması ya da mevcut kanunda farklı hükümler bulunması gerekiyor.

Muhalefet partileri Meclis’te çoğunluğu elinde bulundurmuyorsa cumhurbaşkanı kararnamel

Çiftlikbank modeli halen yurt dışında kaçak olarak yaşayan Mehmet Aydın adlı tosunun buluşu mudur?
Hayır... Model çok daha önce “Keçibank” olarak 2011 yılında uygulanmaya başlanmış...
Modele göre, yaklaşık 1000 TL ödeyerek bir keçi satın alıyorsunuz...
Keçi çiftlikte besleniyor, sütü satılıyor ve size yılda yaklaşık yüzde 50 gelir sağlıyordu.
Ankara merkezli ARŞİN adlı firma Bolvadin’e bağlı Kemerkaya’da çiftlik kurmuş, gazete ve TV haberleriyle çiftliği tanıtmış, yatırımcılar gidip çiftliği bizzat görmüş, katılımlar başlamış... Kurulan tezgâha Tarım Bakanlığı dahil resmi makamlardan hiçbir itiraz gelmemiş...
Firma kısa sürede 50’den fazla katılımcıdan 12 milyon lira dolayında para topluyor. İlk zamanlar gelen taze katılımlar faiz olarak geri ödeniyor... Sonra musluğun suyu kesiliyor. ARŞİN’in sahipleri 2014 yılında sırra kadem basıyor... Paralar batıyor.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, önündeki dosyalara rağmen, aradan dört yıl geçtiği halde firma hakkında iddianame düzenlemiş değil. (Dosya no: 2015/69338)

25 yıl önce 2 Temmuz 1993’te, Sivas’ta Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında, Madımak Oteli’nin güpegündüz kundaklanması olayında 33’ü yazar, şair aydın olmak üzere 37 kişi hayatını kaybetmişti.

Aradan geçen 25 yılda 4 cumhurbaşkanı, 9 başbakan, 20 adalet bakanı değişti ancak adalet hâlâ yerini bulmadı. Hâlâ olayın perde arkası karanlıkta... Hâlâ bu trajik olayı bir ortak acı olarak anamıyoruz.

? ? ?

Bu yıl aynı zamanda Solingen olayının 25. yılıydı. Zamanın başbakanı Helmut Kohl cenaze törenine katılmamıştı. Bu defa anma törenine Başbakan Merkel de katıldı, yaptığı konuşmada: “Alman devleti olarak bu ırkçı saldırıları önleyemediğimiz için özür diliyorum...” dedi.

Sanki bize de mesaj gönderdi...

SES

Seçim yarışında adaylar il merkezlerinde konuşuyor... Büyük kalabalıklar da toplasalar...

Sesleri kasabalara, köylere kadar uzanmıyor...

CHP eski milletvekili Yılmaz Ateş’in bir uyarısı var... Der ki:

“Siyaset ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarihinde bir ilk yaşandı; Genel Başkan miting yapmadı, Cumhurbaşkanı adayı parti adı ve bayrağını kullanmadı. Kamuoyuna sunulan gerekçe:

“Tarafsız, herkesin Cumhurbaşkanı olmak.” idi.

CHP, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘iki büyük eseri’nden biridir.

Bugün bize demokrasi dersi vermeye kalkan Batılı birçok devletten önce kadınlara seçme ve seçilme hakkını getiren, çok partili demokratik sisteme geçen, çalışanlara demokratik hak ve özgürlükleri sağlayan, dünyadaki en uzun ömürlü beş partiden biridir CHP...

Dünyanın her yerinde partiler seçimlere programları, “beyannameleri” ile girerler. Parti veya aday kamuoyundan saklanmaz, birlikte toplumun önüne çıkarlar. Toplumu dönüştüren, sorunlara ciddi, kalıcı çözümler öneren, inandıran, güven veren partiler başarılı olur. Parlamenter sistemi kuran CHP, 2014’de kendi değerleriyle örtüşmeyen bir ‘çatı aday’la girdiği seçimin yarattığı travma ortada iken, bu defa da parti amblemi, bayrağı kullanılmadı. CHP böylesi şanlı bir tarihe sahipken, bu strateji yanlış oldu, bizi başarıya götürmedi. Başarıyı ancak ‘Ke

“Kazı - kazan”ı anımsatan bu başlık da nereden çıktı derseniz... Kemal Kılıçdaroğlu’nun önceki gün yaptığı basın toplantısında söylediklerinden... Sözlerine, “Seçimin tek kaybedeni AK Parti’dir, tam 7 puan geriledi” diye başlayan Kemal Bey hemen ardından kendilerinin başarılarını sıraladı.
“...AK Parti’ye parlamentoda çoğunluğu kaybettirdik... Dünün güçlü adamını ‘Topal Ördeğe’ çevirdik... Yüzde 10 barajını yerle bir ettik... Orta Anadolu’nun pek çok ilinde yıllar sonra ilk kez milletvekili çıkarmayı başardık... Sesimiz artık Orta Anadolu’da daha gür çıkacak... İktidar iki partiden oluşan parlamento istiyordu, bunu engelledik...”

***

Belli oldu ki, seçimlerden hangi sonuç çıkarsa çıksın Kemal Bey her durumda kendisini başarılı kabul ediyor. O yüzden de istifayı aklından geçirmiyor. Bugün toplanacak Parti Meclisi’nin gündemine “ihraçları” aldırmasına bakılırsa... Partide kendisine karşı yükselen itirazları ihraç tehdidiyle bastırmayı düşünüyor.
AKP ile seçim yarışından 8 kez yenik çıkan Kemal Bey’in ve onun liderliğinde CHP’nin, önümüzdeki yerel seçimden başarılı çıkması için sebep yok. Ancak Kemal Bey belli ki önemli olanın sonuç değil, koltukta kalmak olduğunu düşünüyor. CHP