Mehmet Tez

Önceki gün müjdeleniyordu. “Londra’dan New York’a 90 dakikada gidebileceğiz.”

Halbuki ben New York’a 90 dakikada değil evden işe 15 dakikada gitmek istiyorum.

NASA’nın Quesst projesi 2016’dan bu yana süpersonik bir jet uçağı üzerinde çalışmalar yapıyor. Ses hızını geçerken yaşanan patlama sesini en aza indirgemek için bir teknoloji geliştiriyorlar ve bunu başarmak üzereler.

Eğer patlama sesi halledilebilirse gerekli izinler alınabilir ve saatte 1500 milden (yaklaşık 2700 km/saat) hızlı uçaklar çalışmaya başlayabilir, New York - Londra arası 90 dakikaya inebilirmiş. Elbette süpersonik hızlı uçuşları Boeing ve Rolls Royce gibi şirketler de araştırıyor. Yani bu teknoloji ticari açıdan yürütülebilir bulunursa hızla yaygınlaşması için her şey hazır.

Bu aşamada bir zafer çığlığı atarak teknolojik gelişmeyi olumlamam, kutlamam, vay vay vay dünya ne kadar gelişti, çocuklarımız ne kadar hızlı yolculuk edecek diye sevinmem gerekiyor. Ne de olsa teknolojik gelişmeyi kayıtsız şartsız kucaklamalıyız. Yoksa değişimden korkan

İngiltere bir süredir kaybolan sanat eserlerini tartışıyor. 2014’ten bu yana British Museum’da sergilenen 1500’den fazla eserin ortadan kaybolduğu yeni yeni ortaya çıkıyor. Müzenin Yunan koleksiyonu küratörü Peter Higgs baş sorumlu olarak gösteriliyor. Higgs’in sorumluluğundaki eserlerin eBay’de satıldığı ortaya çıkmıştı. 

Higgs’in başka bir isimle eBay’de koleksiyonundaki eserleri sattığı, bir kullanıcının Higgs’in e Bay ve kendi adıyla kullandığı Twitter hesabı arasında bir bağlantıyı ortaya çıkarmasıyla neredeyse kesinleşmişti. İşin ilginci Higgs adı 2002’de Sunday Times’ın bir haberinde de geçiyordu. O dönem gazete muhabiri stajyer olarak müzeye girmiş, koleksiyonların güvenlik açığını ortaya çıkarma imalı bir yazı kaleme almıştı. O yazıda Higgs müzenin “tam anlamıyla bir kaos” olduğunu belirtiyordu. Haberlere göre Higgs kovuldu ancak herhangi bir dava ya da tutuklama henüz yok ortada. 

Kayıplar bunlarla sınırlı değil. Anlaşılan İngiltere’nin en büyük, dünyanın sayılı sanat

Tatil bitti ama et yiyen kara sineklerin intikamı bitmedi değerli okurlar. Her yanım mosmor, kıpkırmızı yara. Eğer bu yaz güney sahillerine birkaç günlüğüne de olsa yolunuz düştüyse, tekneyle koyları falan dolaştıysanız, neden bahsettiğimi gayet iyi biliyorsunuz. Zaten her yerde birinci madde bu. İnsanlar bir araya geldiklerinde birbirlerine kollarındaki bacaklarındaki yaraları gösteriyor ve et koparan kara sineklerden bahsediyor. Evet bu isim biraz abartı ve ben koydum ama ne diyeceğimi bilemiyorum bu arkadaşlara. Isıran ya da sokan desem ne fark eder. Şu an tatilden son yazımı yazarken hala bacağım hart diye ısırıldı. Eskiden sivrisinek vardı. Artık yoklar. Çünkü onlarla mücadelede sinek kovucular kremler, tabletli uzaklaştırıcılar işe yaradı ve yarıyor. Sanırım bizden uzak durmayı öğrendiler ya da kendilerine daha az zahmetle kanını emecekleri başka kurbanlar buldular. Bana şimdi çok nostaljik geliyor o “vızzzzzzzz” sesli günler. Ama merak etmeyin nerede o eski sivrisinekler falan demeyeceğim. O kadar çıldırmadım. Sadece bu kara sinekler o sivrisinekleri bile aratıyor.

Bu yazıyla 2023’ün en iyi albümleri serisi başlasın. Bir yazıya sığamayacak kadar güzel albüm dinledik bu sene. Seneyi, yerli ve yabancı albümleri hatırlayarak kayıt altına almış olalım. İlk albümlerle başlayalım… 

“Fuse” - Everything But The Girl  

‘90’ların dans sound’unu belirleyen üzgün vokallerin sahibi Tracey Thorn ve beat’lerin efendisi Ben Watt en son birlikte çalıştıklarında sene 1999’du. Dans türünün kitabını yeniden yazan 1994 çıkışlı “Missing’in üzerindense 28 yıl geçmişti.  

2023 tarihli “Fuse” pek çok açıdan soru işaretleriyle doluydu. Evlenip çoluk çocuğa karışmış bu ikili acaba büyüsünü kaybetmiş olabilir miydi? Araya giren yıllar ve evcimen hayat tarzı neleri değiştirmişti? Her şeyden önce bu kadar açıldıktan sonra geri dönmek mükün müydü? Yanıt kocaman bir evet. “Fuse”, 2023’ün en kaliteli albümlerinden biri. Dans, downtempo, elektronik bir macera ve elbette Thorn’un

Kadın futbolunda dünya kupası bu pazar Sydney’de oynanacak İspanya İngiltere maçıyla sahibini buluyor. Bir aydır devam eden karşılaşmalar İngiltere’de büyük bir ilgiyle izleniyor. Final öncesi bütün haber merkezlerinde, dişi aslanları (kadın futbol millilere bu ad veriliyor) nerede izleyebilirsiniz, başlıklı rehberler dolaşıma sokuldu. Sürpriz değil bu durum, çünkü bu memleket futbolda öncü ülkelerden olma fırsatını asla başkalarına bırakmıyor. Kadın futbolunu da erkenden sahiplenmek istiyor. Bunun geçen seneden biliyorum.

2022’de Avrupa Kadın Futbol Kupası’na İngiltere ev sahipliği yapmıştı. O dönem sağlanan görünürlük son yılların en büyüğüydü ve pek çok yorumcu ve uzman kadın futbolunun erkek futbolu kadar büyük olmaya aday olduğundan bahsediyordu. Tribünler doluydu, pub’lar doluydu, meydanlar doluydu. İnternet yorumlarla patlıyordu. Mağazalar, spor markaları bu şampiyonanın rüzgarından faydalanmak için, hem de rüzgarı güçlendirmek için inanılmaz vitrinler yapmıştı.

Y ve Z kuşağının marka çanta almaya başlaması dünyadaki lüks satışları patlatmış.

Dünyada krizler, açlık, savaşlar falan olabilir ama bunlar bir açıdan bakıldığında önemsiz detaylar. Usul usul büyüyen bir lüks ekonomisi var ve hiçbir vicdan lüks tüketime olan talebi doyuramıyor.

Her yeni kuşak lükse bir öncekinden daha düşkün. Zenginler de lükse düşkün, fakirler de lükse düşkün. Durum böyle olunca neredeyse 100 yıllık geçmişi olan sahte marka endüstrisinde günümüzde patlama yaşıyor. Raporlara göre özellikle son 20 yılda sahte çanta, kemer, aksesuar, saat, cüzdan, kıyafet endüstrisi inanılmaz büyümüş. Üstelik mükemmelleşmiş. Deniyor ki 20 yıl önce bir sahte çantayı orijinalinden ayırabilirdiniz. Bugün iyi bir sahteyi uzmanı gelse gerçeğinden ayıramaz.

İşin daha da ilgincini söyleyeyim mi? Sahtenin de pahalısı ucuzu var. Yani pahalı sahte almak da bir statü. “Dandik sahte” var “hakiki sahte” var. Mükemmel bir Baudrillard

İnsan memleketinden bir süre uzak kaldığında, her dönüş yeni şaşkınlıklar olarak devreye giriyor. Şaşkınlıklar şu eksende gelişiyor: 1- Bazı şeyler ne kadar da değişmiş. 2-Bazı şeyler ne kadar da aynı.

1 - Ne kadar da değişmiş

Fiyatlar. Ama bunu çok fazla söylemeye gerek de yok. Zaten herkesin gündemi.

Öğünler. İnsanlar eskisine göre daha az yiyor ve daha çok spor yapıyor galiba, ya da bana öyle geldi. Sahil beldelerinde eskiden porsiyonların büyüklüğü konusunda bir fikir birliğine varırdık. İstanbul dışında Anadolu’ya geçtiniz mi genellikle porsiyonlar büyürdü. Bu artık doğru değil. Porsiyonlar azıcık.

Denizlerimiz. Issız koylarda Mavi Yolculuk bir Güney Türkiye klasiğidir bunu biliyoruz. Hatta kim bilir kaç tatil, kaç festival görmüş, Primavera Sound’dan alınma sarı sırt çantama, tekrar okumak için Mina Urgan’ın Bir Dinozorun Gezileri ve Azra Erhat’ın Mavi Yolculuk’unu atmıştım. Maksat o güzel koylara ilk gidenlerin duygu ve düşünceleriyle bizimkiler arasında bir köprü kurmaktı.

Önceki hafta sonu Brighton’da gezinirken sahili kasıp kavuran rüzgârdan korunmak için çarşının içlerine girmeye karar verdim. Turistik dükkânlar, kafeler ve pub’lar arasında yürürken kendimi, varlığı çoktan unutulmuş eski bir dost gibi karşıma çıkan Resident’ın önünde buldum. Resident, İngiltere’nin sevilen bağımsız müzik mağazalarından biri. Müzikseverlerin yolu düşerse ziyaret etmesi gereken bir yer. En son bu kapıdan girdiğimde Four Tet’in “There Is Love In You” albümü yeni yayınlanmıştı ve her yerde vitrindeydi. Hemen bir tane satın almıştım.

2010’da plak devrimi yeni görünür olmaya başlamış, insanlar plak satışlarının giderek arttığından bahseder olmuştu. Sağda solda bu fenomenin nedenlerine dair yazılar çıkıyordu. Yabancı müzik dergilerinde eski plak fabrikalarını satın alan girişimcilerin haberlerini okuyorduk.

Bugün plak dünya çapında en çok satılan fiziksel format. CD’yi solladı ve büyük bir pazar hâline geldi. Fiziksel satışlar son iki yılda