Dünyada ve Türkiye’de, kadınların toplumsal hayatta, iş dünyasında ve siyasette daha fazla söz sahibi olmaları, sadece bir eşitlik meselesi değil, aynı zamanda daha yaşanabilir, adil ve sürdürülebilir şehirler inşa etmek için bir gereklilik olarak görülüyor. Kadınların yönetime katılmaları, karar alma süreçlerine farklı bir bakış açısı kazandırarak toplumsal refahı artırıyor.
Türkiye Belediyeler Birliği tarafından hazırlanan ve TBB’nin web sitesinde yayımlanan “Belediye Başkanları Albümü 2024-2029” verilerine göre, Türkiye’de toplam 76 kadın belediye başkanı bulunuyor. 5 büyükşehir, 6 il, 62 ilçe ve 3 beldeyi kadın belediye başkanları yönetiyor. Türkiye’de toplam bin 407 belediye bulunduğu göz önüne alındığında, kadın belediye başkanlarının oranı yalnızca yüzde 5.4 seviyesinde kalıyor. Bu rakamlar, kadınların yerel yönetimlerdeki temsilinin arttığını gösterse de hâlâ yeterli seviyeye ulaşmadığını ortaya koyuyor.
Kadın istihdamını teşvik
Kadın belediye başkanlarının yönettiği şehirlerde en önemli özelliklerden biri, sosyal belediyecilik anlayışının güçlenmesi olarak ön plana çıkıyor. Kadınların yönettiği belediyelerde, özellikle kadın istihdamını teşvik eden projeler, kreşlerin yaygınlaştırılması, şiddet mağduru kadınlara yönelik destek merkezlerinin açılması ve çocuk dostu şehir uygulamalarının artması dikkatleri çekiyor. Bu projeler, kadın bakış açısının kent yönetimine sağladığı olumlu katkıların somut örnekleri arasında yer alıyor.
Sadiye Hanım ile başladı
Türkiye’de kadınların yerel yönetimlerde söz sahibi olmaya başlaması 1930 yılına dayanıyor. 1930 yılında çıkarılan “Belediye Yasası” ile kadınlara belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanındı. Bu hakkın verildiği yıl Sadiye Hanım belediye seçimlerine aday oldu ve Artvin’in Kılıçkaya (eski adıyla Ersis) kasabasının belediye başkanı seçildi. Sadiye Hanım, belediye başkanlık görevini iki yıl boyunca yürüttü ve Türkiye’nin ilk kadın belediye başkanı olarak tarihe geçti. Onun başlattığı bu yolculuk, günümüzde kadınların yerel yönetimlerde daha fazla söz sahibi olması için ilham verici bir örnek olmaya devam ediyor.
Kadın başkanlar farklı
Kadın ve erkek belediye başkanları arasında yönetim anlayışı açısından farklılıklar gözlemlenebiliyor. Kadınlar, genellikle katılımcı yönetimi, şeffaflığı ve sosyal politikaları daha fazla ön planda tutuyor. Kadın belediye başkanlarının yönettiği belediyelerde; dezavantajlı gruplara yönelik projeler, çevre dostu politikalar ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen uygulamalar daha belirgin hâle geliyor.
Kadın liderler, toplumsal sorunlara daha duyarlı yaklaşıyor ve özellikle sosyal belediyecilik anlayışını öne çıkarıyor. Erkek yöneticiler genellikle altyapı ve büyük ölçekli projelere odaklanırken, kadın belediye başkanları halkın doğrudan yaşam kalitesini etkileyen hizmetlere öncelik veriyor. Kreşler, kadın destek merkezleri, yaşlı ve engellilere yönelik projeler, kadın belediye başkanlarının yönetimindeki belediyelerde daha sık karşımıza çıkıyor.
Çalışan kadın sayısı artmalı
Kadınların belediye yönetimlerinde daha fazla yer alması kadar, belediye çalışanları arasında kadın istihdamının artması da büyük önem taşıyor. Kadınların belediyelerde çeşitli pozisyonlarda görev alması, karar alma süreçlerinde daha kapsayıcı ve dengeli bir yapı oluşturulmasını sağlıyor. Kadınların daha fazla yer aldığı belediyelerde, kadınlara yönelik hizmetlerin çeşitliliği ve erişilebilirliği artıyor.
Ancak birçok belediyede kadın çalışan oranı hâlâ istenilen seviyeye ulaşmış değil. Kadınların teknik, idari ve saha hizmetlerinde daha fazla görev almaları, yerel yönetimlerin toplumun tüm kesimlerine daha etkin hizmet sunmasını sağlayacaktır. Belediyelerde kadın istihdamının teşvik edilmesi, eşitlikçi bir yönetim anlayışının gelişmesine ve toplumsal kalkınmaya katkıda bulunacaktır.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü yaklaşırken, kadın belediye başkanlarımızın başarılarını daha görünür kılmalı ve sayılarının artması için çaba göstermeliyiz. Kadınların yönetime katılımı yalnızca eşitlik için değil, toplumun her kesimi için daha yaşanabilir ve sürdürülebilir şehirler yaratmak adına da büyük önem taşıyor. Bu vesileyle kadınların yönetimde ve toplumun her alanında daha fazla yer almasını temenni ediyor, tüm kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutluyorum. Sağlıcakla kalın…
