Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından 28 Temmuz günü bütün dünyada ve Türkiye’de bu hastalığa dikkat çekmek adına “Dünya Hepatit Günü” olarak belirlenmiştir
Hepatit değişik nedenlerle olabilir. Bu yazımda mikrobik olan ve bulaşabilen viral hepatitlerden bahsedeceğim. Viral hepatitler A, B, C diye adlandırılan değişik virüslerle olan karaciğer iltihabı şeklinde seyreder ve sebebi olan virüsün adıyla da adlandırılır. Ciltte ve göz aklarında sararmayla seyreden bu hastalık halk arasında sarılık olarak ifade edilir. Bu sarı rengin sebebi kanda biluribin denilen maddenin yüksekliğidir. Bilirubin, vücudun eski kırmızı kan hücrelerini yenilerken ortaya çıkan sarı bir maddedir. Karaciğer kandaki bilirubini alarak filtreler ve safra yoluyla atar. Eğer karaciğerde bir hasar ya da viral hepatit gibi bir hastalık varsa bu görevini tam olarak yerine getiremez. Böylece bilirubin atılamaz, birikir sarılık ortaya çıkar.
Çocukluk çağında görülür
A hepatiti sıklıkla çocukluk çağında ve ilk beş yaşta karşımıza çıkar. Halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı, ateş yüksekliği, kas ağrıları, göz aklarında sararma, ciltte sararma, idrar renginin koyulaşıp çay rengini alması, dışkı renginin açılıp, kül rengini alması görülür. A hepatiti dışkı ile atılan mikrobun ağız yoluyla alınması ile bulaşır. Hasta kişinin kullandığı banyo ve tuvalet, klozet, el tutma yerleri ve musluklar, çamaşır suyuyla temizlenmeli, kullandığı tabak, kaşık, bardak, havlusu ayrılmalıdır. Hasta mutlaka yatarak istirahat etmeli, tuvalet sonrası eller iyi dezenfekte edilmelidir. Sarılık çıktıktan sonra bir hafta süreyle bulaştırıcılığı devam eder. A hepatitinin özel bir tedavisi yoktur. Yüzde 99’u 3 ay içinde kendiliğinden iyileşir. Ateş kontrolü yapılıp, yeterli sıvı ve gıda alımına dikkat edilir. Kendiliğinden geçecek bile olsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Çünkü bildirimi zorunlu bir hastalıktır.
B hepatiti de benzer belirtilerle kendini gösterir ancak buradaki virüs farklıdır. Farklı yollarla bulaşır ve hastalık kronik bir hal alabilir.
Kronikleşme ihtimali daha yüksek
Kronik hepatitin önemi zamanla karaciğer sirozuna, yetersizliğine ve hatta kanserine sebep olmasıdır. Mikrobu taşıyan veya hasta olan kişinin vücut sıvısı veya kan yoluyla bulaşan mikrop, jilet, tıraş makinesi, makas, diş fırçasının ortaklaşa kullanımıyla, manikür pedikür malzemelerinin doğru şekilde sterilize edilmeden kullanımıyla, aynı enjektörlerin kullanılması (bu nedenle damardan uyuşturucu kullananlarda çok sık görülür), kazayla batan iğneler, diş tedavileri, korunmasız cinsel ilişki yoluyla, sterilizasyona dikkat edilmeden yapılan dövme ve piercing ile ve gebeden çocuğuna doğum sırasında geçebilir. Aynı şekilde mikrobu taşıyan kişilerden alınmış kan ve kan ürünlerinin nakli ile de bulaşabilir. Ancak usulüne uygun şekilde hastanede verilen kanlarda doğru kontrol yapıldığı için bu olasılık yoktur.
C hepatiti de aynı B hepatiti gibi benzer şekilde bulaşır ve aynı belirtileri gösterir. Kronikleşme ihtimali bu hepatit türünde daha da yüksektir. A hepatiti ve B hepatitinin aşısı vardır. C hepatitinin henüz aşısı yoktur. Hepatit virüslerinden korunmak için hijyene dikkat etmenin yanı sıra aşı ile korunmayı da ihmal etmemeliyiz.
