Menopozdaki kalp riski

18 Ekim Dünya Menopoz Günü’ydü. Her ne sebeple olursa olsun menopoza giren kadınlar östrojenin koruyucu etkisini kaybettikleri için kalp damar hastalıklarına açık hale gelirler

Kalp damar hastalığı risk faktörlerinden bahsederken değiştiremediğimiz faktörlerden biri olan cinsiyet kadınların lehinedir. Yani erkek cinsiyet taşımak, kalp damar hastalığı için bir risk faktörüdür. Ancak kadınlara ait olan bu şans sadece menopoza kadar devam eder. Genel olarak erkeklerde 45 yaşından , kadınlarda da 55 yaşından sonra kalp damar hastalıklarına daha sık rastlanır. Kadınlık hormonu olan östrojen sayesinde kadınlar erkeklere oranla kalp damar hastalığına 10 yıl daha geç yakalanır. İleri yaş da kalp damar hastalıkları için bir risk faktörüdür. Bu nedenle kadınlar menopoza girdikleri zaman hem hastalıkla ilgili avantajlı durumlarını kaybettiklerini, hem de yaş artışıyla beraber risk artışı da olacağını göz önüne almalıdır. Menopoz kimi zaman normal seyrinde değil de değişik sebeplerden dolayı olması gereken süreden önce de ortaya çıkabilir. Örneğin kanser tedavisi sırasında kemoterapi için kullanılan bazı ilaçlar ya da özellikle yumurtalıkların bulunduğu bölgeye uygulanan radyasyon tedavileri yumurtalıklara zarar verebilir. Kanser ya da kist sebebiyle yumurtalıkların ameliyatla alınması da erken menopoza  yol açabilir.  

Tetikleyen nedenler

Genetik olarak annenizin menopoz yaşı da belirleyici bir faktördür. Bu nedenle anneleri erken yaşta menopoza giren kimselerin de erken yaşta menopoza girme riski vardır. Ayrıca, obezite ya da aşırı zayıflık, fiziksel hareketin çok az olması, D vitamini eksikliği ve kalsiyumdan eksik beslenme, psikolojik stres ve sigara içmek de erken menopozu tetikleyen sebepler arasındadır. Yapılan çalışmalarda günde 20’den fazla sigara içen kadınların, içmeyen kadınlara göre 2 yıl önce menopoza girdiği gösterilmiştir. Gıdalarla ya da içtiğimiz suyla alabileceğimiz bazı kimyasallar, böcek ilaçları da erken menopoza yol açan sebepler arasındadır. Her ne sebeple olursa olsun menopoza giren kadınlar östrojenin koruyucu etkisini kaybettikleri için kalp damar hastalıklarına açık hale gelirler. Çünkü östrojen damar sertliğini engeller, kan yağlarındaki dengeyi düzenler, iyi kolesterolün yüksek, kötü kolesterolün ise düşük olmasını sağlar. Bu durumda tamam o zaman ne fark eder menopoza girince biz bu östrojeni dışarıdan alırız diye düşünebiliriz. Ancak bu iş o kadar kolay değil maalesef. İyi gelen diye bahsettiğimiz vücudun doğal östrojenidir. Dışarıdan ilaç olarak verilen östrojen öyle eksik vitamini yerine koyar gibi olmuyor. Hatta kaş yapayım derken göz çıkarmak misali zararlı bile olabiliyor. Nitekim bilim insanları da başlangıçta aynı hataya düşüp ne kadar erken o kadar iyi diyerek hemen hormon tedavilerine başlamışlar. Ancak yapılan geniş kapsamlı çalışmalar hormon tedavisi ile meme kanserinde ve pıhtılaşmada artış gibi yan etkilerle karşılaşıldığını ve kalp damar hastalıklarından korunmak için hiç de beklenilen sonucun alınmadığını göstermişler.

Bugün aynı zamanda 20 Ekim Dünya Osteoporoz günü. Osteoporoz özellikle kadınlarda ve menopoz sonrasında daha sık görülüyor. Bu uyarıcı bilgilerin ışığında menopozu bir hastalık gibi görmeyip sadece kalp damar hastalığı ve kemik erimesi gibi hastalıklara müsait bir dönem olduğunu bilmek ve hayatın her döneminde olduğu gibi ancak bu dönemde biraz daha fazla koruyucu sağlık tedbirlerine dikkat etmek gerekir.