İyot eksikliği ve önemi

Birçok kişi için iyot, sıradan bir kimyasal element gibi gelebilir. Ancak bu küçük mineral, sağlığımız için dev bir rol oynar. Vücudumuzun çalışması, özellikle de tiroit bezimizin düzenli çalışması için iyota ihtiyaç duyarız. Gelin, bu “sessiz kahraman’ı birlikte daha yakından tanıyalım.

İyot nedir ve neden bu kadar önemlidir?

İyot, vücudumuzda üretilemeyen, dışarıdan alınması gereken bir mineraldir. En önemli görevlerinden biri, tiroit hormonlarının üretimini sağlamaktır. Bu hormonlar; büyümeden gelişmeye, kalp atışından zihinsel fonksiyonlara kadar pek çok sistemin sağlıklı çalışmasını destekler.

Özellikle beyin gelişimi açısından hamilelik ve çocukluk döneminde yeterli iyot alımı hayati önem taşır. Eksikliği, geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına yol açabilir.

Eksikliği neden olur?

İyot eksikliği genellikle yetersiz beslenmeden kaynaklanır. Türkiye gibi topraklarında doğal olarak iyot az bulunan ülkelerde bu daha sık görülür. İşte başlıca nedenler:

- İyot bakımından fakir topraklarda yetişen ürünlerin tüketilmesi.

- İyotlu tuz kullanılmaması veya yeterince kullanılmaması.

- Gebelik ve emzirme döneminde artan ihtiyaç.

- Deniz ürünlerinin az tüketilmesi.

- Bazı bölgelerde içme sularında iyot olmaması.

Eksikliğinin sonuçları nelerdir?

İyot eksikliği, basit bir yorgunluk haliyle başlayabilir ama ilerleyen dönemlerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

Guatr: Tiroit bezinin büyümesi. Boyunda şişlik olarak kendini gösterir.

Zihinsel gerilik: Özellikle anne karnında iyot eksikliğine maruz kalan bebeklerde zekâ geriliği ve gelişim bozuklukları görülebilir.

Cretinism: Doğuştan ciddi gelişimsel ve zihinsel sorunlarla seyreden bir hastalık.

Yorgunluk, unutkanlık, kilo artışı, depresyon gibi belirtiler.

Hamilelerde düşük ve ölü doğum riskinin artması.

Peki, İyot Eksikliği Nasıl Önlenir?

İyot eksikliği aslında basit önlemlerle kolayca engellenebilir. İşte alabileceğiniz bazı önlemler:

1. İyotlu tuz kullanın

Evde yemek yaparken iyotlu sofra tuzu kullanmak en kolay ve etkili çözümdür. Ancak dikkat! Tuzu pişirme sırasında değil, yemeğin pişmesine yakın veya sonrasında eklemek iyotun korunması açısından önemlidir.

2. Deniz ürünleri tüketin

Balık, karides, midye gibi deniz ürünleri doğal iyot kaynağıdır. Haftada 1-2 kez balık yemek hem iyot hem omega-3 açısından faydalıdır. Karides ve midye kolesterol açısından dikkatli tüketilmelidir.

3. Süt ve yumurtayı ihmal etmeyin

Süt ürünleri ve yumurta da iyot içerir. Düzenli tüketimi çocukların gelişimi için çok değerlidir.

4. Hamileler ekstra dikkatli olmalı

Hamilelik ve emzirme döneminde iyot ihtiyacı artar. Doktor önerisiyle iyot içeren takviyeler kullanılabilir.

5. Yeterli ve dengeli beslenin

Tek tip beslenmeden kaçının. Vücudun tüm ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için çeşitli ve dengeli beslenme alışkanlığı edinin.

1-7 Haziran İyot Yetersizliği Haftası vesilesiyle bu konuda hem kendimizi hem çevremizi bilinçlendirelim isterim!