Denizlerdeki mikroplastikler riski artırıyor
Mikroplastik kirliliğinin yalnızca çevre değil, insan sağlığı açısından da ciddi bir risk oluşturabileceğini sık sık tekrarlıyoruz. Bundan yola çıkarak sizinle yakın bir zaman önce yapılmış bir bilimsel çalışmanın sonuçlarını paylaşmak istiyorum.
Amerikan Kalp Derneği dergisinde yayınlanmış bu çalışma ABD kıyı bölgelerinde deniz suyundaki mikroplastik yoğunluğu ile Tip 2 diyabet, koroner arter hastalığı ve felç gibi kalp-damar ve metabolik hastalıkların sıklığını karşılaştırıyor. En yoğun mikroplastik bulunan kıyılardaki bölgelerde, diğer bölgelere kıyasla, tip 2 diyabet yüzde 18, koroner arter hastalığı yüzde 7, felç yüzde 9 oranında daha fazla görülmüş. Mikro ve nanoplastikler kardiyovasküler hastalıkların gelişimi için ortaya çıkan bir risk faktörü olmasına rağmen, deniz mikroplastik seviyelerinin popülasyon düzeyinde kardiyometabolik hastalık yüküyle ilişkisi henüz keşfedilmemişti. 152 kıyı şeridi ilçesini kapsayan bu geniş çalışmada da gösterildiği gibi plastik kirlilik yalnızca balıklara değil, kalbimize bile dokunuyor. Çapı 5 milimetreden küçük olan bu polimer cisimcikler doğada yok olmayarak denize, okyanusa bulaştıysa deniz canlılarının midesine, vücuduna giriyor. Biz de o balıkları, midye, ahtapot ve diğer deniz canlılarını yediğimizde bu zararlı maddeleri de vücudumuza alıyoruz. Denizde yüzerken yuttuğumuz su da buna dahil tabii. Zamanla bu kirlilikle ekosistem de çöküyor. Çoğu deniz canlılarını kaybediyoruz.
Nice’te yapılan Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı (UNOC3)
Çevre sağlığı ve doğanın korunması yaşamımızı sürdürebilmemizin yanında sağlığımızı korumamız için de önemli. Bu konuya yönelik olarak 9-13 Haziran 2025’te Fransa’nın Nice kentinde yapılan Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı, bu tehdide karşı küresel bir buluşma oldu. 130 ülkeden liderler, bakanlar, bilim insanları, sivil toplum, özel sektör herkes masaya oturdu. Okyanuslar yalnızca deniz canlıları için değil, biz insanlar için de hava, gıda, geçim kaynakları sağlıyor, iklim değişikliğini dengeliyor. Bu konferans, geçmişteki önemli toplantılara benzer şekilde (örneğin 2015 Paris İklim Zirvesi gibi) küresel farkındalık ve eylemi hızlandırma amacı taşıyor. Hiçbir ülke tek başına bu sorunları çözemeyecek kadar büyük. Bu toplantı, uluslararası işbirliğini artırmaya yönelik güçlü bir adımdır. Denizlerimize attığımız her plastik, kalbimize, sağlığımıza yavaşça dokunabilir. Nice’deki konferansa katılan dünya liderleri, bu konuda ilk farkındalık adımlarını attı. Şimdi sıra bizde, bu sorunun büyüklüğüyle yüzleşip, basit bireysel adımlarla bile bu büyük soruna çözüm katkısı sağlayabiliriz.
