Yeni mezuna GSS borcu 2 yıl yok
Bu hafta sonu LGS, önümüzdeki hafta sonu ise YKS sınavları yapılacak. Ortaokul ve liseden mezun olacak gençler için bu süreç sonunda eğitim hayatının nasıl devam edeceği belli olacak. Diğer yandan üniversitelerin final sınavları da yavaş yavaş tamamlanıyor ve mezun gençlerimiz iş hayatına atılmaya başlayacaklar. Üniversiteye giriş yapamayan ya da mezun olunca hemen işgücü piyasasına geçemeyen gençlerin endişe etmelerine gerek yok. Sağlık hakkından yararlanma da iki yıllık muafiyet süresi söz konusu.
2016 yılında yapılan değişiklik öncesinde liseden ya da üniversiteden mezun olan gençler mezuniyet sonrasında ebeveynleri üzerinden sağlık hizmeti almaya devam edemiyorlardı. Burada, yaş sınırı ve eğitime devam etme koşulu nedeniyle gençlerin gelir testine girerek GSS (Genel Sağlık Sigortası) primini yatırması gerekiyordu. Değişiklik sonrasında söz konusu gençler için iki yıllık süreyle GSS prim muafiyeti getirildi. Böylece, liseden mezun olan bir genç 20 yaşını, üniversiteden mezun olan bir genç ise 25 yaşını aşmadığı sürece bu muafiyetten faydalanabiliyor.
Otomatik uygulanıyor
Lise veya üniversiteden mezun olan gençler için muafiyet otomatik olarak devreye giriyor. Gençlerin herhangi bir başvuru yapması söz konusu değil. Dolayısıyla 2025 yılında liseden mezun olup YKS’ye girecek gence mezuniyet tarihi itibarıyla iki yıl muafiyet SGK tarafından tanımlanacak. Bu sayede, liseden yeni mezun olan gençler üniversiteye yerleşemeseler bile iki yıla kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilecekler.
1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla genel sağlık sigortasının uygulanmaya başlaması ile Türkiye’de yaşayan herkes genel sağlık sigortası kapsamına girmiş oldu. Buna göre, sigortalı olarak çalışan veya bir sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde bulunan kişiler haricindeki herkesin sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Uygulama yürürlüğe girdiğinde GSS primlerinin belirlenebilmesi için gelir testi yaptırılması gerekiyordu. Ancak zorunluluk tam olarak bilinmediğinden ve gelir testi yaptırması gerekenler bu testi yaptırmadıklarından gelir testi mağdurları söz konusuydu. Özellikle gençlerin mağduriyetlerinin giderilmesi için pek çok kez genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırması ve kısmi af hayata geçirilmişti.
Gelir testinde kişinin yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir dikkate alındığı için, yeni mezun gencin bir geliri olmadığı halde ancak anne veya babasının geliri yüksek olduğunda bu gence prim borcu çıkıyordu. Söz konusu sorunu aşmak amacıyla pek çok gencin ikamet adresini değiştirdiği görülüyordu.
Gelir testi kalkmadı
Genel sağlık sigortasının hayata geçmesi ile birlikte gelir testi ile tanışmıştık. Gelir testi ilk etapta genel sağlık sigortasına ödenmesi gereken prim miktarını da belirlemek için kullanılıyordu. Yapılan değişiklik sonrası genel sağlık sigortası primi sabitlenince gelir testi yalnızca primin kim tarafından ödeneceğini belirlemek için yapılmaya başlandı. Kişinin hiçbir sosyal güvencesi yoksa ve 2025 yılı için yaşadığı hane içerisinde kişi başına düşen gelir 8.668,5 TL’nin altındaysa bu kişinin primini devlet ödüyor. Eğer gelir bu sınırın üzerinde ise bu durumda bu kişinin 780,17 TL prim ödemesi gerekiyor. Bazı durumlarda ise bu primin hemen ödenmeye başlanmasına gerek yok.
İki yıllık muafiyet lise ve üniversiteden mezun olmuş, öğrencilik statüsü sonlanmış gençler için müthiş bir kolaylık sağlıyor. Örneğin 21 Haziran 2025 tarihinde liseden mezun olacak gence SGK, 22 Haziran 2027 tarihine kadar muafiyet tanımlayacak ve yeni mezun genç bu tarihe kadar sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilecek. Bu gencimiz kendisi doğrudan hak sahibi olarak, genel sağlık sigortası prim borcu bulunsa bile sağlık hizmeti alabiliyor.
İki yıllık muafiyet uygulamasında dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. Buna göre, muafiyetin uygulandığı süre boyunca gencin 20 veya 25 yaşını geçmesi durumunda muafiyet iki yıl şeklinde değil, yaş sınırı geçilinceye kadar geçerli oluyor. Dolayısıyla gençlerimiz eğer mezuniyet sonrası 20 ya da 25 yaşını geçerlerse muafiyet o tarihte son bulacak.
