Cem Kılıç

Kadınların yaşadığı sosyo-ekonomik sorunlar salgınla daha da arttı. Cinsiyetler arası eşitsizliğin giderilmesi ve çalışma hayatında kadının desteklenmesi için daha çok çaba şart

Tüm kadınlarımızın 8 Mart Kadınlar Günü kutlu olsun. 8 Mart 1857 tarihinde, yani 164 yıl önce daha iyi çalışma koşulları için başlattıkları grev sonrasında meydana gelen olaylar yüzünden Amerika’daki bir tekstil fabrikasında 129 kadın işçi can verdi.

1910 yılında Danimarka’da düzenlenen Uluslararası Kadınlar Konferansı’nda bu kadınların anısına 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılmasına karar verildi. Türkiye’de ise 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında kutlandı. Yani, 100 yıldır kadınlar günü kutlanıyor.

Ancak başta çalışma hayatı olmak üzere sosyo - ekonomik yaşamda kadının yaşadığı sorunlar hala bitmiş değil. Ne yazık ki, Kovid-19 salgını kadınları daha fazla etkiledi ve kırılganlıklarını daha da artırdı.

Fırsat eşitliği şart

Dünya Bankası tarafından her yıl yayınlanan “Kadınlar, İş Dünyası ve Hukuk”

Kontrollü normalleşme kapsamında kamuda ‘esnek mesai’ bitti ama ‘idari izin’ sürüyor. Özel sektörde ise esnek çalışmanın sürmesi yerinde olacaktır

Pazartesi günkü kabine toplantısı sonrası koronavirüsle mücadelede “kontrollü normalleşme” dönemine girilmiş oldu. Bu dönemde il bazında uygulamaların hayata geçirilmesi ve belirli aralıklarla illerin durumunun değerlendirilmesi söz konusu olacak. Kontrollü normalleşme sürecinde kamuda mesai saatleriyle ilgili Cumhurbaşkanlığı Genelgesi de 1 Mart tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Fedakârlık gösterdiler

Kamuda ‘esnek mesai’ bitti ama ‘idari izin’ devam ediyor. Özel sektörde ise esnek çalışmanın sürmesi yerinde olacaktır. Özellikle toplu taşımadaki yoğunluğun azaltılması için bu gerekli. Diğer yandan uzaktan çalışmaya geçen ya da sürdüren işverenlere de teşvikler getirilebilir.

1 Mart 2021 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’yle tüm Türkiye’de 26 Ağustos 2020 tarihinden itibaren

Salgında uzaktan çalışmanın artması, dijital ekonomiyi daha büyüttü. Ancak Uluslararası Çalışma Örgütü dünyada dijital eşitsizliğin arttığına dikkat çeken bir rapor hazırladı...

Dijital ekonomi, iş dünyasını hızla dönüştürüyor. Son 10 yılda, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yeniliklerle birlikte bulut bilişimdeki genişleme, bireyler, işletmeler ve cihazlar arasında büyük miktarda veri ve bilgi alışverişini mümkün hale getirdi.

Bu anlamda, veriler, dijital ekonomiyi yönlendiren önemli bir varlık haline geldi. Söz konusu gelişmeler, ekonominin çeşitli sektörlerinde dijital platformların yaygınlaşmasını da beraberinde getirdi. Diğer taraftan, Kovid - 19 salgınının tüm dünyayı etkisi altına aldığı Mart 2020’den bu yana uzaktan çalışmanın artmış olması, dijital ekonominin büyümesini ve etkisini daha da güçlendirdi.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından her yıl yayınlanan ‘Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm’ raporunda bu yıl dijital ekonominin son derece

İş Kanunu bir işçinin iş güvencesine sahip olmasını, şartlara bağlıyor. İlk şart işverenin aynı işkolundaki işyerlerinde toplamda 30’dan fazla çalışan bulunması. İkinci şart ise işçinin kıdeminin altı aydan uzun olması.

İşten çıkarılmak çalışanların temel kaygısıdır. Çalışma hayatının içinde karşılaşılabilecek sorunlar iş ilişkisini bitirme noktasına getirebilir. Kimi zaman çalışandan gelse de talep, çoğunlukla iş ilişkisini sonlandıran işveren olmaktadır. Pandemi döneminde fesih yasaklandığı için işveren tarafından uygulanan fesihlerle daha az karşılaşsak da sayı azımsanmayacak kadar çok. Buna işverenin diğer SGK çıkış kodlarını kullanarak yaptığı çıkışlarla, işçinin istifası olarak gösterdiği çıkışlar da sorun bir hayli büyüyor. Fesih yasağından çok önce, işçiyi korumaya çalışan İş Kanunu iş güvencesi sistemi getirmiştir. İlk kez hayatımıza 2002 yılında giren iş güvencesi ve ona bağlı işe iade davaları, bugünkü iş davalarının büyük bir çoğunluğunu oluşturuyor.

İş Kanunu bir

Engelli yakınına bakanlara ödenen evde bakım parası 1.657 TL’ye yükseldi. Şubattan itibaren zamlı tutarlar ödenmeye başlandı. Bakım parası almak için ne gerekiyor, birlikte inceleyelim...

Ağır engelli yakınına bakan kişilere evde bakım parası ödeniyor. Bunun için gelir sınırı şartı söz konusu. Diğer yandan fiili olarak bakım yapılması ve kan bağı da şart.

Gelir sınırı konusunda bayram ikramiyesi kafaları karıştırıyordu. Geçen sene yapılan düzenleme ile bayram ikramiyesi nedeniyle evde bakım parasının kesilmesinin önüne geçildi. Ocak ayından itibaren evde bakım parası enflasyon oranında zamlandı ve 1.657 TL oldu. Memur maaş katsayısına endeksli olan evde bakım aylığı ocak ayından itibaren bu tutardan ödeniyor.

Zamlı evde bakım paraları bu aydan itibaren ödenmeye başlandı. Evde bakım paraları bir ay geriden ödendiği için şubat ayından itibaren zamlı tutarlar ödenmeye başlandı. Bakım parası almak için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerine başvuruluyor.

Salgının, aşılamanın etkisiyle, yavaş yavaş hayatımızdan çıkması herkesin tek dileği. Ne var ki zamana yayılan bir geçiş dönemi yaşanacak gibi duruyor. Bu geçiş sürecinde yazı dizimizde anlattığımız kısa çalışma, ücretsiz izin ve fesih yasakları ne yönde değişecek? Ne zamana kadar devam edecek? Sorularına cevap vermeye çalışacağız, işçi temsilcilerinin görüşüne yer vereceğiz.

Normale geçişin bir zaman dilimine yayılacak olması alınan tedbirlerinde zamanla devam etmesi sonucunu doğuruyor. Kısa çalışma uygulaması bu ay sonu itibariyle bitiyor. Ancak yeni bir uzatma kuvvetle muhtemel. İlk gelen bilgilere göre mart sonuna kadar uzatmanın olacağı söyleniyor. Çalışma yaşamının tarafları da böyle bir uzatmaya olumlu bakıyorlar.

Mart sonuna kadar devam edecek bir uzatma işletmelerimiz açısından son derece önemli olur. Yeni normale geçiş sürecinde işletmelerimizin buna şiddetle ihtiyacı var. Ücretsiz izin uygulaması ve fesih yasakları da kısa çalışma uygulamasıyla senkronize uygulamalar. Dolayısıyla bu düzenlemelerin yine devam etmesi

Kovid-19 salgınının çalışma hayatı ve çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabilmek adına kısa çalışma ve fesih yasağı ile hayata geçen bir uygulama da ücretsiz izin ve nakdi ücret desteği. Bu uygulamayı ayrıntılarıyla inceleyelim..Salgın döneminde işverene tek taraflı olarak işçiyi ücretsiz izne çıkarma hakkı tanıyan uygulama, dün kaleme aldığım yazıya konu olan fesih yasağı.

4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici 10.madde ile getirilen fesih yasağına bağlı olarak işverene tek taraflı olarak işçiyi ücretsiz izne gönderme hakkı tanınıyor.

Bununla birlikte, 4447 sayılı Kanuna yapılan ekleme ile söz konusu şekilde ücretsiz izne gönderilen işçilere nakdi ücret desteği ödenmesine ilişkin düzenleme 17 Nisan 2020’de yürürlüğe girmişti.

Salgın sürecinin devam etmesine bağlı olarak Cumhurbaşkanlığı Kararları ile fesih yasağı ve dolayısıyla ücretsiz izin uygulaması 17 Mart 2021 tarihine kadar uzatılmış durumda. Halihazırda yaklaşık bir yıldır uygulamada olan işverene tanınan tek taraflı ücretsiz izne

Salgın nedeniyle işverenlerin işçinin sözleşmesini feshi yasaklandı. Fesih yasağı 17 Mart 2021’e kadar uzatıldı. Ancak birtakım istisnalar getirildi ve fesih yasağının kapsamı bir ölçüde daraltıldı. İşveren ancak ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması durumunda fesih yapabiliyor.

Salgınla birlikte yürürlüğe konulan temel uygulamalardan biri de işverenler tarafından iş sözleşmelerinin feshinin yasaklanması ve bu yasakla bağlantılı tek taraflı ücretsiz izin uygulama hakkı oldu. Fesih yasağı işverenin kanunda sayılan durumlar dışında işçilerin iş sözleşmelerini feshetmesini engellemek amacıyla yürürlüğe konuldu.

17 MART’A UZATILDI

4857 sayılı İş Kanunu’na geçici madde 10 ile eklenen fesih yasağı, bu yasağa bağlı olarak işverene tanınan tek taraflı ücretsiz izne gönderme hakkı ve 4447 sayılı kanuna yapılan ekleme ile bu şekilde ücretsiz izne gönderilen işçilere ödenen nakdi ücret desteği 17 Nisan 2020’de yürürlüğe girdi. Kanunda yapılan değişiklik ve kanunda verilen yetkiye dayanılarak çıkarılan Cumhurbaşkanlığı