Asılsız habere “engel” programı
Türkiye’deki Facebook kullanıcıları şüphelendiği haberleri Facebook’a bildirecek. Facebook, doğrulanması için teyit.org’a iletecek. Sahte haber paylaşan sitelerin linkleri “asılsız haber” olarak işaretlenecek. Kullanıcıların sahte haberleri görme olasılığı yüzde 80 azalacak.
Facebook sahte haberlerin platform içinde yayılmasını önlemek için 10’dan fazla ülkede üçüncü taraf haber doğrulama programını uyguluyor. Artık buna Türkiye de dâhil. Teyit.org dünyanın önde gelen medya kuruluşlarından Poynter’ın bünyesinde faaliyet gösteren Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı tarafından yayımlanan İlkeler Kılavuzu’nu imzalayarak Facebook’un üçüncü taraf doğrulama programının Türkiye uygulayıcısı oldu. Programın amacı; Facebook’ta şüpheli bulunan haberleri incelemek, haberlerin bulgularını kontrol ederek doğruluğunu tespit etmek. Bu, asılsız haberlerin önüne geçmek için önemli bir adım.
Teyit.org kurucusu Mehmet Atakan Foça, Türkiye’de insanların haber ve bilgi tüketmek için ağırlıkla sosyal medyaya yönelmesinin, yanlış bilginin hayatımızdaki etkisini daha fazla hissettirdiğini hatırlatarak bu işbirliğinin, Türkiye’de insanların doğru bilgiye ulaşması ve asılsız haberin yayılmasının önüne geçmek açısından önemli bir adım olduğunu belirtiyor. Facebook Türkiye Kamu Politikaları Müdürü Nilay Erdem de aynı görüşte. Erdem’e göre de üçüncü taraf haber doğrulama kuruluşlarıyla birlikte çalışmak, paylaşılan asılsız haberlerin belirlenmesi ve yayılmasının engellenmesi konusunda önemli bir adım. Peki, bu nasıl olacak? Üçüncü taraf haber doğrulama nasıl çalışıyor?
Facebook işbirliği içerisinde Türkiye’de uygulamaya giren üçüncü taraf haber doğrulama programı, üç aşamalı süreçten geçerek kullanıcıların sahte haberlere karşı bilgilendirilmesini sağlarken asılsız haberlerin erişimlerinde büyük oranda düşüş yaşanacak. Ayrıca sürekli olarak sahte haber paylaşan haber siteleri ve Facebook sayfalarının içerikleri daha az dağıtılacak ve bu sayfalar para kazanma ve reklam verme özelliklerinden faydalanamayacak.
Haberlerin doğrulanması
Türkiye’deki Facebook kullanıcıları şüphelendiği haberleri işaretleyerek incelenmesi talebiyle Facebook’a bildirecek. Facebook’un şüpheli haber havuzuna dahil olan içerikler, doğrulanması için teyit.org’a iletilecek. Bu içerikler teyit.org’un editörleri tarafından incelenecek. İncelenen içerikler elde edilen delillerle birlikte bir analize dönüştürülerek tekrar kullanıcıyla paylaşılacak. Facebook kullanıcıları uygulamaya yeni güncelleme gelene kadar yalnızca platformda karşılaştığı haber sitelerinin linklerini “asılsız haber” olarak işaretleyebilecek.
Asılsız haberlerin gösterimi
Teyit.org tarafından sahte olduğu doğrulanan içerikler, haber kaynağında daha alt sıralarda gösterilecek. Facebook’un açıklamasına göre, kullanıcıların sahte haberleri görme olasılığı yüzde 80 azalacak. Sürekli olarak asılsız haber paylaşan sayfaların içerikleri daha az dağıtılacak ve bu sayfalar para kazanma ve reklam verme özelliklerinden faydalanamayacak. Çünkü bu program, platformun güvenilirliğine zarar veren asılsız haberlerin yayılmasının önüne geçmeyi ve insanlara, okudukları haberlerle ilgili daha fazla bilgi sunmayı amaçlıyor. 2016 yılında başlayan program, bugüne kadar Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Almanya, Hollanda, İtalya, Filipinler, Meksika, Brezilya, Endonezya, Kolombiya, Hindistan, Arjantin ve İrlanda’daki doğrulama organizasyonlarıyla iş birliği içerisinde uygulanmaya başlamıştı.
BİR ÖVGÜ
Bir haber, okuruyla birlikte bir hayat kurtarabilir. İşçi Emin Fasih ve Nahide Tümkaya çiftinin tek çocuğu Sedat, 6 yılda iki gözünden 103 ameliyat oldu. Ama tüm çabalara rağmen sol gözünü kaybeden çocuğun sağ gözünün görme oranı yüzde 20’ye düştü. Bir mercekle görme yetisi iyileşecek. Milliyet Gazetesi, yer verdiği haberle bir çocuğun hayata tutunması için ameliyat olması gerektiğini ama ailenin maddi gücünün olmadığını hatırlattı. Üç gün içinde 20 bin lira toplandı. Toplumlar böyle iyileşir, yaralar böyle sarılır.
