Tek cümleyle hayatını değiştirdi! Küba'ya taşındı: 'Her şey çok farklı, Türklere ilgi çok'
Türkiye’den binlerce kilometre uzakta yeni bir hayat kurdu. Kanser hastası arkadaşının cümlesinden sonra eşi ve 2 çocuğuyla İstanbul’dan yola çıkıp dillerini dahi bilmedikleri Küba’da yaşamaya başladı. Babası ‘sen akıllanmazsın’ dedi, arkadaşları ‘deli’ olduklarını söyledi ama onlar 13 valizle yeni bir ülkeye göç etti. '2 sene oldu daha kavga görmedim' diyen Banu Çiçek ile Küba’daki yeni hayatlarını konuştuk.
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - Banu Çiçek (47), Almanya doğumlu. Anne ve babası ayrıldıktan sonra İzmir’de anneannesi ve dedesinin yanına yerleşti. Mersin Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Bölümü’nden mezun olduktan sonra İstanbul’a taşındı. Yıllarca Semaver Kumpanya’da sahneye çıktı, ardından Duru Tiyatro’ya geçti. Oyunculuk, yaratıcı drama liderliği, oyun yönetmenliği… Kısacası hayatını tiyatroya adadı. Bugünse sahne ışıkları yerini tropik güneşe bıraktı. Banu Çiçek, eşi ve iki çocuğuyla birlikte Küba’ya taşındı; şimdi orada rehberlik yapıyor ve hayallerinin peşinden gidiyor.
Banu’nun içindeki kıvılcımı çakan an ise, 13 yıl önce Küba’ya birlikte gittiği çok yakın arkadaşının 4. evre kanser teşhisiyle ameliyata girmeden önce sarf ettiği bir cümle oldu: “Banu, hayallerin var.” “Hayatın ne kadar kısa olduğunu tokat gibi hissettiren bir süreçti” diyen Banu o günleri şöyle anlattı:
“Ameliyatın belirsizliği, yaşamla ölüm arasında gidip gelen sorgulamalar, bir kobay faresi gibi içinde koşturduğumuz hayat… İçimde bir şeyler kıpırdamaya başladı. Ve ardından, 2023’te yaşanan büyük deprem. Yakın çevremde yaşanan acılar, çaresizlikle izlediğim o anlar… İçimizi yaktı. İki ay geçmeden biz artık gitmeye karar verdik."
‘HERKES BUNUN BİR ÇILGINLIK OLDUĞUNU SÖYLEDİ’
Banu’nun Küba’ya gitme isteği aslında bundan tam 15 yıl öncesine dayanıyor. Nazım Hikmet Kültür merkezine gelen Dünya Barış Elçisi, Devlet destekli bir Çocuk Tiyatrosu olan La Colmenita’ya, çocukların enerjisine, oyunculuk kabiliyetlerine, sanat disiplinlerine hayran kalmıştı Banu ve bir gün onlarla çalışmak üzere sözleşmişti. Ancak evlilik, çocuklar, tiyatro ve yoğunluk ile geçen yıllarında hep dilinde bir Küba vardı. “Bir gün gitsek. 1 sene kalsak en azından, orayı yaşasam, görsem, anlasam, La Colmenita ile beraber olsam” diye sayıklayarak geçirdiği yılların ardından, sevdiklerinin ölümle yüzleşmeleri, ikinci bir hayatın olmadığına ve hayallerinin onları uçuracak gerçek kanatlara sahip olduğuna inanarak yola çıktılar.
"Bir arkadaşım 'Biz yıllardır, İstanbul dan Balıkesir’e taşınamadık, 'ne yaparız oralarda' diye, sen nasıl gidiyorsun Küba’ya' dedi. Mesela, babam 'Sen akıllanmazsın' dedi. Herkes, bunun büyük bir çılgınlık ama bir o kadar da harika bir karar olduğunu ancak bunun benim yapabileceğimi söyledi. Herkes çok şaşkındı. Sen kalk caddedeki evini, konforunu, sahnedeki oyununu, 20 yıllık kariyerini bırak, Küba’ya git. Ben de şöyle bakıyorum sanırım biraz. Hiçbir şeyi çok büyütmemek lazım, gideriz, deneriz, olmazsa döneriz. Ama elbette burada çocuklarımızın okula başlamamış olmasının çok büyük bir önemi vardı. Bunu yüzde bin belirtmeliyim. Oğlum şu anda burada 1. sınıfa başladı." -Banu Çiçek
‘BURADA HİÇ KAVGA EDEN İNSAN GÖRMEDİM’
"Bizim belli bir beklentimiz yoktu" diyen Banu, “Eğer bir şeyler düşündüysek bile, Küba düşündüklerimizin çok üstündeydi. Bir kere sanat hayatı olarak La Colmenita bizi cezbetti. Kendimizi evimizde gibi hissettiren en önemli alan oldu. Birden bire sosyal çevremiz gelişti, bugün evimize aile üyesiymiş gibi gelip giden 2-3 kemik arkadaşımızı bulmamıza vesile oldu. Hep en büyük destekçimiz oldu. O yüzden aslında birden bire kurulu bir düzene ve harika bir içtenliğin içine düştük. Bir diğer motivasyonumuz, Küba halkının, ötekileştirme duygusu olmaksızın, göçmenleri ve özellikle Türkleri ayrıca çok sevmeleri bizi yalnız hissettirmedi” diyerek şunları söyledi:
“Biz 2 yılı dolduracağız, ben daha kavga eden insan görmedim. İlk zamanlar “Hiç mi tartışmıyor bunlar” dedik, 'Herhalde rastlantı' diye düşündük. Sonra ben çok şehir gezdim. Yok, kavga dövüş kültürleri yok. Tansiyonlu değiller, bizde her an bir levye çıkabilir trafikte mesela ama Küba’da sakinler, sıcak iklim mi demeliyiz, karakteristik özellik mi henüz bilemiyorum.”
‘TÜRKİYE'DE 2 SAATLİK İŞ BURADA 1 GÜN’
"Burada yavaşlıyoruz hatta duruyoruz" diye konuşan Banu, "Küba’da öyle her şeyi bir yerden almak mümkün değil. Biraz gezeceksin, arayacaksın, sonra aramaya devam edeceksin, tam buldum derken, beğenmeyeceksin, yine arayacaksın, bulacaksın, sonra el ultimo (en son kişi kim?) diye sorup sıraya, kuyruğa geçeceksin ve beklemeye başlayacaksın. Küba’da herkes sıraya girer ve kimse o sırayı kaynatmaz, ben daha hiç görmedim. Burada bir markete giderek yaptığın 2 saatlik alışveriş orda 1 gün, hatta 2 yarım gün. Bir kere sabah erken yapacaksın alışverişi saat 14.00 den sonra bitiyor meyve sebze. Sıcak ülke olduğu için sabah 7'de herkes sokakta, öğlen olmadan işler biter eve dönülür. Öğleden sonra hava ya çok sıcak ya da yağışlı çünkü. Ayrıca motor çok kullanılan bir araç olduğu için herkes biraz tamirci olmuş bu ülkede, arabadan, motora ve bisiklete herkes kendi tamir eder aracını. Eşim Zafer’de nasibini aldı bu durumdan. Her haftanın başı ya tekerlek patlar, ya frene bir şeyler olur. Zafer genelde yolda kalır. Günün geri kalan kısmı tamir ile geçer. Her şey çok manuel anlayacağınız” bilgisini paylaştı.
"Küba’da özellikle eğitiminin eskiden çok çok daha iyi olduğu söyleniyor" diyen Banu, “Tüm tanıdıklarımız Fidel döneminin eğitim sisteminin bambaşka bir içerikte olduğunu söylüyor. Elbette buna değişen dünya, telefon bağımlısı ebeveyn ve gençleri de düşünerek konuştuğumuzda tüm dünya da var olan, öğrencinin isteksizliği de eklenince, eğitim modelleri de ne yapacağını şaşırıyor. Biz öğretmenlerimizden çok memnunuz. Çok yerinde bir disiplin anlayışları var. Zengin ya da fakir hiç fark etmeksizin her ailenin çocuğu aynı devlet okuluna gidiyor. 3 ayrı yabancı okul var Havana’da yabancılara yönelik ama zengin dahi olsa bir Kübalı çocuğunu asla özel okula yazdıramaz ve yabancıların para ile gittiği hastaneye de gitmezler. Küba vatandaşı için eğitim ve sağlık herkese eşit olarak uygulanır. Biz çocukları devlet çocuk hastanesine götürdük 3-5 kez, son derece ilgili ve anlayışlılar. Bu ebeveyni çok iyi hissettiriyor. Hatta Türk olduğumuzu duyduklarında ayrı bir ilgi olduğunu itiraf etmeliyim. 'Hadi, hadi' durumu yok mesela, seni en ince ayrıntısına kadar dinliyorlar. Çocukları muazzam seviyorlar ve önemsiyorlar” ifadelerine yer verdi.
‘EVLİ ERKEKLERİN EŞLERİNE YARDIM ETMEDİĞİNİ DUYUYORUM’
Küba’da aile yapısını anlatan Banu, “Birbirlerine çok düşkün aileler de var, hiç görüşmeyenler de. Çocuklarının üzerine titreyen, çok ilgili, her hafta sonu büyük yemekler ile evlerinde buluşan, yaşlı büyüklerinin evini sürekli ziyarete gidenler de var. Çocuğunu hiç görmeyen babalar da var. Boşanmış aile çok. Yük genel olarak kadınların üzerinde, şaşırtıcı şekilde veli arkadaşlarımdan evli erkeklerin eşlerine evde hiç yardım etmediğini duyuyorum. Ev işlerini Zafer ile ortak yaptığımızı duyan herkes çok şaşırıyor” dedi.
Küba’ya, İstanbul’daki evlerinin kirasına güvenerek gittiklerini dile getiren Banu, “Sonra ben rehberlik yapmaya başladım. Sezon yoğun olarak 6-7 ay geçiyor. Rehberliğin aile ekonomisine katkısı oldu elbette. Turizm dışında çalışma koşullarında alacağınız ücret sizi asla tatmin etmez. Ticaret ile ilgilenmek gerekebilir. Bunun için ilgili yerler ile görüşüp kendi iş yerinizi açmak ya da ithalat ihracat yapma olasılığı olabilir ki, bu şekilde Türkiye’den ticaret yapan çok fazla kişi olduğunu duyuyoruz” bilgisini paylaştı.
‘ELEKTRİK KESİLEBİLİR, 3-5 GÜN SÜT VEYA UN OLMAYABİLİR’
Küba’daki uzun vadeli planları hakkında konuşan Banu, “Ben şunu biliyorum, planlar sadece yapılır ama esnek olmak işimizi kolaylaştırır. Çünkü hayat tıpkı bir film gibi. Her şey yolunda giderken var olan çatışmalar ve sizin onlara verdiğiniz tepkiler hayatın akışını yeniden belirliyor. O yüzden şimdilik buradayız. Çocuklar okullarını çok seviyor. Burada yaşamaya devam etmek istiyoruz” ifadelerine yer verdi. Türkiye’de her şey elinin altında. Öyle bir konfor ile yaşanıyor ki, kimsenin daha azına tahammülü yok. Bu sebeple, sen konforun neresindesin? Konfor bizim en yakınımızdaki düşmanımız. O yüzden öncelikle yaşam tarzınız çok önemli” diyerek şu ifadeleri kullandı:
“Buraya taşınmak isteyenler, bilmelisiniz ki hiçbir şeye hemen ulaşmanız mümkün değil. Her şeyi dört dörtlük beklemeyeceksiniz. Taksiye binebilirsiniz ama pencere açma kolu olmayabilir, elektrikler kesilebilir, 3-5 gün süt ya da un olmayabilir. Ayrıca çocuklu ve çocuksuz olmak arasında dağlar kadar fark var. Biz çocuklarımıza varlık ile yokluk arasındaki o ince çizginin hayatımıza ne değerler, ne yaratıcılıklar katabileceğini göstermek istedik. Yani eski usul, 'Yok'tan anlayan, 'bir bakış'tan anlayan çocuk, sonra birey olsunlar istedik. Ve emin olun çok ama çok eğleniyoruz. Bir yandan da harika restoranlara gidiyor, inanılmaz latin jazz konserleri dinliyor, zip-line yapıyor, sürekli denize giriyor ve müzelere gidiyoruz. Bir de tabi hayat bardağa nerden baktığına göre değişiyor. Biz Küba’da yarısı boş ya da yarısı dolu diye değerlendirmiyoruz bardağı. Evet bardağımız var, oh şükür diye düşünüyoruz. Sonrasında elbet bardak dolar.”
