Cama yansıyan kültür

Seray Şahinler - Macar-Türk ilişkilerinin 100. yılının kutlandığı 2024’ün sonuna yaklaşırken, iki ülke için yeni projeler gelmeye devam ediyor. Hem Türkiye’de hem Macaristan’da özellikle kültürel etkinlikler çok bereketli geçti. 2024 Macar-Türk Kültür Yılı’nın yeni sergisi “Ateşin Sanatı” ise geçtiğimiz hafta sanatseverlerle buluştu. Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde ziyarete açılan sergide Macar cam ve seramik sanatındaki Türk etkileri yansıtılıyor.

Macar Hun İmparatorluğu’nun köklerine doğru gidildiğinde iki kültür arasındaki etkinin izleri belirginleşiyor. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte de Macarlar ve Türkler arasındaki ilişkiler etkin şekilde sürmüş. Türk sanatından farklı yansımalar da bu sürece paralel olarak Macaristan’daki somut kültür üzerinde izler bırakmış. “Ateşin Sanatı” sergisi bu etkileşimi eksenine alarak iki ülke arasındaki kültürel alışverişi görünür kılıyor. Macaristan’ın dünyaca ünlü Herendi ve Zsolnay porselen fabrikaları, Mór Wosinsky Müzesi, Bohus-Lugossy Vakfı ve Uluslararası Seramik Stüdyosu gibi prestijli koleksiyonlardan derlenen eserlerde Macar ve Türk cam ve seramik sanatının ortak kökleri ve yüzyıllar boyunca her iki kültürün ustalarına ilham veren etkileşimi yansıtılıyor. Sergide Roma döneminden Rönesans’a, oradan 19. YY’a kadar cam ve seramik sanatının ortak tarihi kökleri de iki kültürün perspektifinden incelenebilir.

Diyolağa katkı

Sergide yer alan seramik vazolar, cam panolar, çağdaş tasarımlar, çömlek eserler 1900’lerin başından 2024’e uzanıyor. “Ateşin Sanatı” bu yönüyle iki halkı, seramik ve cam sanatı arasındaki ilişkiye 21. YY’dan bakarak tarihsel geçmişle birlikte çağdaş seramik ile cam sanatının geleceği üzerine de düşündürüyor.

Kimi motifler Türkiye’nin cam ve seramik hafızasıyla oldukça benzer. Bu coğrafyaya ait tasarımlar, basit seramik kapların yanı sıra halk sanatında motifleri hâlâ mevcut olan zengin bezemeli kaplarda da görülebiliyor. Sergi böylece, sanat ve zanaat alanında iki kültür arasındaki ilişkinin tarihine de yeni bir bakış getirerek diyaloğa katkı sunuyor.

Sergi, Bohus-Lugossy Vakfı ve Çağdaş Seramik Sanatı Vakfı tarafından, Liszt Enstitüsü - Macar Kültür Merkezi ile iki ülkenin diplomatik desteğiyle gerçekleşen sergi 18 Aralık tarihine kadar ziyaret edilebilir.