Otizmin artık farkındayız!

Türkiye’deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi Araştırması, Türk halkının artık otizmin farkında olduğunu ortaya koydu. “Otizmin belirtilerini biliyorum” diyenlerin oranı iki yıl önceye göre anlamlı bir şekilde artarak yüzde 52’e yükseldi.

Tohum Otizm Vakfı için, GKF Türkiye tarafından bu yıl dördüncüsü gerçekleştirilen araştırmaya 15 ilden bin 238 kişi katıldı. Doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen gelişimsel bir farklılık olan otizm tanısı, 1985’te her 2 bin çocuktan birine konulurken, bugün doğan her 54 çocuktan birinin otizm tanısı aldığı tahmin ediliyor. Otizm görülme oranının her yıl artış eğilimi gösterdiğine ve bu anlamda bu araştırmanın çok değerli bir veri kaynağı olduğuna dikkat çeken Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Suat Kardaş, “Araştırma, otizm belirtilerinin bilinirliğine yönelik yaptığımız çalışmaların sonuç verdiğini ortaya koymakta. ‘Otizm adında gelişimsel bir farklılık duydunuz mu?’ sorusuna ‘Evet duydum’ diyenlerin oranının 2019’da yüzde 83 iken son araştırmada yüzde yüzde 72’ye düşmesi ise erken tanı için ‘otizm bilinirliğine’ ve otizmin tek çaresi olan eğitim çalışmalarımıza daha çok eğilmemiz gerektiğini gözler önüne sermekte” dedi.

Araştırma ile Türkiye’de otizmin belirtilerinin bilinirliği konusunda da önemli bir bilinçlenme yaşandığı gözlendi. Otizmi duyduğunu belirtenlere “Otizmin belirtilerini biliyor musunuz?” diye sorulduğunda ‘evet’ diyenlerin oranı 2015’te yüzde 7, 2017’de yüzde 18, 2019’da yüzde 44 iken bu oran 2021’de yüzde 52’ye yükseldi. Otizmin en fazla bilinen üç belirtisi sırası ile “göz teması kuramamak”, “sallanmak, parmak ucunda yürümek gibi hareketlere sahip olmak” ve “takıntılı davranışlar göstermek” olarak ölçüldü.

Erken tanı

Bilimsel araştırmalar, erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde 50’sinde otizmin belirtilerinin kontrol altına alınabildiğini, gelişim sağlanabildiğini, hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmadığını gösteriyor. Oysa ki araştırmaya katılanların sadece yüzde 23’ü otizmin çaresinin eğitim olduğunu düşünüyor.

Belirtiler neler?

Otizmin başlıca belirtileri arasında; başkalarıyla göz teması kurmamak, gözlerin bir yere takılıp kalması, ismi söylendiğinde bakmamak, sözleri tekrarlamak, parmağıyla istediği şeyi gösterememek, akranlarının oynadığı oyunlara ilgi göstermemek, sallanmak, çırpınmak, parmak ucunda yürümek, dönen nesnelere karşı aşırı ilgi ve takıntılı davranışlar sayılıyor. Aileler çocuklarında aynı yaştaki diğer akranlarından farklı davranışlar ve belirtiler gözlemleniyorsa vakit kaybetmeden otizm konusunda uzman bir çocuk ergen psikiyatristine başvurmaları gerekiyor.