21.08.2021 - 12:58 | Son Güncellenme:
Taliban'ın kontrolü ele geçirdiği Kabil'de ülkeden ayrılmak isteyenlerin Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın giriş kapılarındaki bekleyişi sürüyor. Aralarında yaşlı, kadın ve çocukların da bulunduğu binlerce kişi, 5 gündür ülkeden çıkmak için havaalanına alınmayı bekliyor.
Pasaportu ve uçuş izni olanların tek tek seçildiği giriş kapılarından havalimanına girerek "umut yolculuğuna" çıkmayı hedefleyen Afganlar, dikenli teller ve betonlarla oluşturulan barikatların ardında bekletiliyor.
Havalimanı ve çevresinin güvenliğinden sorumlu yabancı askerlerin kontrolündeki kapılarda zorlu şartlardan en çok bebekler ve çocuklar etkileniyor.
Tahliye için günlerdir kapıda bekleyen bir Afganistanlı, yiyecek ve su sıkıntısı çektiklerini anlattı. Havalimanına girmek ve tahliye olmak için beklediklerini anlatan Afgan, hangi ülkeye gideceğinin fark etmeyeceğini, Kabil'den mutlaka ayrılmak istediğini belirtti.
Kabil’de birkaç gün öncesine kıyasla artık çok daha az kadın sokağa çıkıyor. Dış dünyaya çıkabilenler ise genellikle yüzlerini peçe ile kapatıyor.
Son on yılı kariyerlerini inşa ederek geçiren eğitimli, korkusuz kadınların çoğu, umutsuzca bir çıkış yolu arıyor ve Taliban tarafından hedef alınabileceklerinden endişe ediyor.
Afganistan’ın tamamına yakınını ele geçiren Taliban, Başkent Kabil'de güzellik salonlarında bulunan kadın fotoğraflarının üzerini sprey boyayla kapattı.
CNN muhabirine konuşan bir kadın, "Geleceğimi düşünüyorum, beni öldürürlerse kızlarıma ne olacak. İki kızım annesiz kalacak" diyerek endişesini dile getirdi.
Bununla birlikte, güvenlik nedeniyle ismi açıklanmayan kadının bir dizi uluslararası STK'da çalıştığı belirtildi. Kadın, günlerini umutsuzca yardım için onlara yalvararak geçirdiğini, ancak hiçbirinin yanıt vermediğini söyledi.
Başka bir kadın ise, "Uluslararası organizasyonlar ile 10 yıldan fazla çalışma deneyimine sahip olmak kolay değil ve hiçbiri bana yardımcı olmadı" dedi.
Diğer taraftan, Taliban'ın başkenti devralması ile Kabil’İn merkezindeki bir giyim mağazası işlerinin arttığını ve çok fazla burka satmaya başladığını söyledi.
Taliban Sözcüsü Suhail Shaheen, Afganistan'da yönetimi ele geçirmeleri sonrasında bir televizyon kanalına konuk oldu. Shaheen konuşmasında, kadınların burka giyme zorunluluğunun olmayacağını ancak başörtüsünün zorunlu olacağını söyledi.
Ancak, dükkan sahibi, çoğu erkek olan müşterilerinin korktuklarını ve eşleri, kızları ve hayatlarındaki diğer kadınlar için burka satın aldıklarını çünkü bundan böyle burka giymenin kendilerini güvende tutmanın tek yolu olabileceğini düşündüklerini söyledi.
Taliban'ın kontrolü ele geçirdiği Afganistan'ın başkenti Kabil'de ülkeyi terk etmek isteyenler, her yolu deneyerek Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'na girmeye çalıştı.
Ülkeden tahliye için havalimanına araçlarıyla giremeyeceklerini anlayanlar, belirli bir noktadan sonra lüks araçlarını terk ederek yaya olarak yola devam etti.
Geçen günlerde kaos görüntülerinin yaşandığı havalimanına tahliye umuduyla gelip içeriye giremeyen Afganlar, terk edilmiş araçlara zarar verdi. Camları kırılan, iç donanımları yağmalanan araçlar büyük hasar gördü.
Havalimanının dış kontrol noktasında hurdalığı andıran görüntüler oluşturan araçlar, zaman zaman güvenlik güçleri tarafından havalimanına girmek isteyenlerin önünde set olarak kullanıyor.
Wall Street Journal’ın bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisine dayandırdığı habere göre, diplomatların yönetimin kararlarına karşı yapıcı eleştirilerini yöneltmek üzere kullandıkları kriptolu bir kanaldan gönderilen notada, Taliban’ın hızlı ilerleyişi ve Afgan güvenlik güçlerinin çöküşü karşısında bakanlık uyarıldı ve krizi yöneterek tahliyeleri hızlandırmak için önerilerde bulunuldu.
13 Temmuz tarihli notada ayrıca Taliban’ın eylemlerinin daha sert bir dille tarif edilmesi gerektiği belirtildi.
Söz konusu nota, ABD medyasında, yönetimin Taliban karşısında Afgan güvenlik güçlerinin yetersizliğinin farkında olduğunun en açık delili olarak yorumlanıyor.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, Taliban'ın Afganistan'ın yönetimiyle ilgili verdiği sözleri tutup tutmayacağını yakından izleyeceklerini ve ona göre pozisyon alacaklarını söyledi.
Wendy Sherman, Afganistan'daki son duruma ilişkin bakanlıkta düzenlediği basın brifinginde değerlendirmelerde bulundu.
Sherman, halen devam eden tahliye operasyonunda bazı güvenlik sorunları yaşansa da sürecin devam ettiğini ve son 24 saatte 2 binden fazla kişiyi daha tahliye ettiklerini kaydetti.
Taliban'ın "operasyona müdahale etmeme" ve "sivillerin havalimanına erişimine izin verme" sözünü verdiğini hatırlatan Sherman, buna karşın sahadaki durumda ve havalimanına erişim konusunda zorluklar yaşandığına dikkati çekti.
Sherman, şu ana dek ciddi bir olay rapor edilmese de havalimanına güvenli erişim konusunda, "Şu anda sadece Amerikalılara değil, orada bulunan yabancı ülke vatandaşlarına da havalimanına güvenli erişim konusunda garanti veremeyiz. Bu konudaki tüm çabalarımız sürüyor." değerlendirmesini yaptı.
Taliban'ın meşruiyetine ilişkin soruları da yanıtlayan Sherman, "Taliban Afganistan'da bir hükümet kurmak istiyor, meşruiyet arıyor. Hepimiz Taliban'ın eylemlerini takip ediyoruz, gerçekten de temel insan haklarını ve Afgan halkının haklarını koruyup korumadığı noktasında izliyor olacağız. Söyledikleri şeylerin gerçek olup olmadığını ilerleyen günlerde göreceğiz." diye konuştu.
Sherman, halen Kabil Havalimanı kapsamında diplomatik misyona devam eden ABD büyükelçiliğinin açık olduğunu ve güvenlik şartlarının elverdiği süre boyunca misyonun göreve devam edeceğini belirtti.
ABD'nin son çekilme tarihi olan 31 Ağustos'tan sonra da güvenli olması durumunda büyükelçiliğin hizmet vermeye devam edebileceğini aktaran Sherman, amaçlarının ülkede kalan ABD'li ve diğer ülke vatandaşlarına hizmete devam etmek olduğunu söyledi.
ABD'nin Afganistan'dan ayrılma biçiminin "ABD'nin güvenilirliğini sorgulattığını" hatırlatan bir gazeteciye cevap veren Sherman, verdiği örneklerle ABD'nin halen uluslararası arenada güvenilir bir müttefik olduğunu ve verdiği sözleri tutmaya devam edeceğini savundu.
Sherman ayrıca, Afgan kadınlarının özgürlük ve eğitimi noktasında ABD'nin tüm enerjisini harcayacağını ve bu konuda elinden geleni yapacağını söyledi.
Öte yandan brifingin soru-cevap bölümünün başında Afgan gazeteci Nazire Kerim, gözyaşları içinde Sherman'a teşekkür etti ve ABD'nin Afgan kadınlarına destek vermesi gerektiğini ifade etti.