Son dakika: Katliam! Bir kişi için 250 bin tane öldürülecek
29.09.2020 - 08:36 | Son Güncellenme:
Yayılmakta olan korkunç tehlikeyi herkesten önce fark edip dünyayı uyarmaya çalışırken hayatını kaybeden bir doktor ya da dünyanın bir diğer ucunda, en büyük yağmur ormanlarının içindeki derme çatma kulübede yaşayan henüz 15 yaşındaki bir çocuk. İkisinin ve bir milyondan fazla kişinin sonu aynı oldu. Üstelik son dakika haberine göre, bu sayı iki katına çıkacak gibi görünüyor.
Dünyayı, yayılmakta olan bir virüse karşı uyarmaya çalışan bir doktor, Pakistan'dan altı çocuğuyla ABD'ye göçen ve tek amacı ailesine daha iyi bir yaşam sunmak olan bir baba, Amazon ormanlarında derme çatma bir kulübede yaşayan 15 yaşında bir çocuk...
Bunların hepsi ve 1 milyonu aşkın işi, koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. Sadece 10 ay içerisinde, neredeyse her ülkeden 33 milyondan fazla kişiye koronavirüs teşhisi konuldu.
Hastalık Antarktika hariç her kıtada can aldı ve bir milyondan fazla insan öldü. Üstelik uzmanlar, aşı bulunana kadar bu sayının iki katına çıkabileceğinden endişe ediyor.
Bu korkunç sayı, 2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisinde ölenlerin dört katı, geçen kış ABD'de yaygın olan grip nedeniyle yaşamını yitirenlerin 16 katı ve 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısının 335 katından fazla.
Ancak koronavirüse dair trajedi, sadece ölü sayısında yatmıyor. Aynı zamanda kim olduğumuzla ilgili ve aramızda en savunmasız olanlara nasıl davrandığımızla ilgili ortaya koyduğu acımasız gerçeklerde de yatıyor.
Pandemi, ülkelerin salgını nasıl iyi yönetemediğini, sağlık hizmetlerine erişimde köklü eşitsizlikleri ortaya çıkardı. Bilim adamlarının hayat kurtarabilecek bilgileri aktarmasını engelleyen gerçeklere karşı uzun süredir devam eden bir savaşı ateşledi.
Salgın dünyadaki hemen hemen her insanı etkilendi. Ama bizi daha da yakınlaştırmadı, birçok yönden bizi daha da ayırmaya ve uzaklışmaya devam ediyor.
Dünya genelinde, Kovid-19 yüzünden hayatını kaybedenlerin sayısı bir milyonu geçerken, dünyanın birçok bölgesindeki vaka sayılarında görülen artış devam ediyor.
Johns Hopkins Üniversitesi'nin topladığı verilere göre, ABD, Brezilya ve Hindistan'daki ölümler, bu sayının yaklaşık yarısını oluşturuyor.
Uzmanlar, gerçek ölü sayısının ise büyük ihtimalle çok daha fazla olduğu uyarısında bulunuyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, ölü sayısını "akıl almaz" ve "kahreden bir dönüm noktası" diye tanımladı.
Genel Sekreter yayımladı video mesajda "Yine de her bir yaşamı önemini kaybetmemeli. Onlar anneydi, babaydı, eşti, kızkardeşti, erkek kardeşti, dostlardı, iş arkadaşlarıydı. Acımız bu hastalığın acımasızlığıyla katlanıyor" dedi.
1 milyon ölüme, koronavirüsün Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıktığına yönelik haberlerden yaklaşık 10 ay sonra gelindi.
Salgın, 188 ülkeye yayılırken, dünya genelinde 33 milyon teyitili vaka görüldü. BBC Türkçe'nin aktardığına göre, virüse karşı karantina ve diğer önlemler, birçok ekonominin durgunluğa sürüklenmesine neden oldu.
Bu arada, hastalığa karşı etkin bir aşı geliştirme çalışmaları sürüyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) aşının yaygın bir şekilde kullanılabilmesinden önce ölü sayısının iki milyona çıkabileceği uyarısında bulundu.
Ölü sayılarında, 205 bin ölümle ABD başı çekerken, Brezilya'da 141.700, Hindistan'da ise 95.500 kişi hayatını kaybetti.
ABD'de yedi milyondan fazla vaka kayıtlara geçti. Bu, dünyadaki vaka sayısının beşte birinden fazla. Temmuz'daki ikinci dalganın ardından, Ağustos'ta vaka sayıları düştü, ancak şimdi yine yükselişe geçti.
Koronavirüs Hindistan'da da hızla yayılıyor. Eylül ayında günlük 90 bin dolayında vaka kayıtlara geçti.
Teyitli vakalar altı milyona çıktı ve Hindistan ABD'den sonra en çok vaka görülen ülke oldu. Ancak, ülkenin nüfusu dikkate alındığında, ölü sayısı görece daha düşük.
Latin Amerika'daki en yüksek ölü sayısı Brezilya'da ve ülke 4,7 milyon vakayla vaka sayısında da dünya üçüncüsü.
Bölgede, Arjantin'de de vakalar hızla artıyor ve bugüne dek 700 binden fazla vaka tespit edildi.
Ancak uzmanlar, ülkelerin vaka ve ölümleri kaydetmesindeki farklılıklar ve bazı bölgelerde test sayısının az olması nedeniyle, vaka ve ölüm sayısının bildirilenden daha yüksek olduğuna inanıldığını vurguluyod.
Aşı çalışmaları nasıl gidiyor?
Dünya genelinde, 240 potansiyel aşı ilk geliştirme aşamasında. 40 aşı adayı klinik deney ve binlerce kişi üzerinde denenen 9 aşı adayı da son safhaya gelid. Aşı geliştirmek normalde yıllar alan bir süreç, ancak küresel acil durum nedeniyle, bilim insanları hızla çalışıyor.
İleri aşamadaki aşı adaylarından biri Oxford Üniversitesi'nde geliştiriliyor. Aşının bağışıklık sistemini harekete geçirdiği görüldü ve AstraZeneca'yla sadece İngiltere'ye 100 milyon doz üretilmesi için anlaşma yapıldı.
Çin'de de bir aşı adayının antikor ürettiği görüldü ve Çin Ordusu'na verildi. Ancak aşının üretim hızıyla ilgili çeşitli kaygılar dile getirildi.
Bu arada Rusya'da da uzmanlar, Sputnik-V adlı aşı adayının ilk testlerinde, bağışıklık sisteminin tepki verdiğinin görüldüğünü söyledi.
Bu aybaşında yayımlanan raporda, denemelere katılan herkeste virüsle savaşan antikor üretildiği ve ciddi bir yan etki görülmediği belirtildi.
Rusya, Ağustos ayında aşı kullanımına onay veren ilk ülke oldu. Ancak yine, üretim hızı konusunda kaygılar dile getirildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Amerikalıların gelecek ay aşıya erişebileceklerini söylerken, Hastalık Kontrol ve Önleem Merkezi, aşının büyük ihtimalle 2021 ortasından önce yaygın bir şekilde kullanılamayacağını bildirdi. WHO da, yaygın aşılama faaliyetlerinin 2021 ortasından önce görülmeyeceğini bekliyor.
‘Bir doz için 250 bin köpekbalığı katledilebilir’
ABD’de faaliyet gösteren ve köpek balıklarının neslini korumak için kurulan “Shark Allies” sivil toplum örgütü, koronavirüs aşısı çalışmalarında yarım milyon köpekbalığının katledilebileceğini belirtti.
Sivil toplum kuruluşu Shark Allies yöneticisi Stefanie Brendl yaptığı açıklamada, köpekbalıklarının karaciğerinde bulunan ve mevcut grip aşıları da dahil olmak üzere birçok ilacın yapımında kullanılan doğal yağ “Squalene” için yüzbinlerce köpekbalığının katledilebileceğini vurguladı.
Yağın bileşenindeki güçlü yağlar aşıdaki bağışıklık etkisini arttırdığını ifade eden Brendl, mevcut bazı koronavirüs aşısı adaylarında bu yağın kullanıldığını ifade etti. Squalene maddesinin kullanıldığı bir koronavirüs aşı adayının piyasaya sürülmesi halinde tek bir kişi için kullanılacak bir doz aşı üretimi için yaklaşık 250 bin köpekbalığının katledilmesi gerektiği kaydedildi.
Bir kişinin koronavirüse karşı bağışıklık kazanması için iki doz aşının gerektiğini belirten Brendl, bunun yaklaşık yarım milyon köpekbalığının katledilmesi anlamına geldiğini ifade etti. Brendl, “Aşı çalışmalarını yavaşlatmak veya engellemek niyetinde değiliz. Ancak, köpekbalıkları bu sebeple verimli bir tedarik zinciri değil” dedi.
