Sahra Çölü'ne düşmüştü... Mars'ta yaşamı ortaya çıkardı!
04.02.2022 - 14:03 | Son Güncellenme:
CNet/ Mashable/ milliyet.com.tr
Yapılan son araştırma, Mars'ın tarihine eşsiz bir pencere açtı. Mars'ta hayat arayan bilim insanlarının Kızıl Gezegen'in "zaman çizelgesini" yeniden düzenlemek zorunda kaldı. İşte prestijli dergide yayınlanan yeni bulgular...
Bilim insanları Mars'tan gelip Dünya'ya düşen bir göktaşının Kızıl Gezegen'in geçmişindeki koşulları aydınlatabileceğini söylüyor. NWA 7034 diye adlandırılan meteorit, 2013'te Sahra Çölü'nde bulunmuştu.
Yolculuğuna 2,1 milyar yıl önce başladığı belirlenen göktaşına, parlak siyah yapısından dolayı "Siyah Güzellik" lakabı takılmıştı. Bilim insanları keşfedildiğinden beri bu göktaşı üzerinde incelemeler yapıyor.
Avustralya'daki Curtin Üniversitesi'nden Morgan Cox'un liderliğindeki araştırmacılar, göktaşındaki 66 zirkon tanesini analiz etti. Zirkon, oluştuğu sırada gezegenin koşullarıyla ilgili kanıtları sakladığı için genellikle "zaman makinesi" diye niteleniyor.
İncelenen örnekler arasında, yaklaşık 4,45 milyar yıl önce oluştuğu tespit edilen bir zirkon tanesi, gerçekten de Mars'ın tarihine eşsiz bir pencere açtı.
Söz konusu örnekte en az 20 ila 30 gigapaskal (basıncı ölçmek için kullanılan birim) basınç altında meydana gelebilen izler tespit edildi. "Şok mikroyapıları" adı verilen bu izler ancak büyük darbeler sırasında kayalarda oluşabiliyordu. Bu tür izler daha önce Dünya ve Ay'daki kristal kayaçlarda görülmüştü ama Mars örneklerinde bunlara hiç rastlanmamıştı.
Independent Türkçe'nin aktardığına göre ekibin lideri Cox, "Bu zirkon tanesi Kızıl Gezegen'den gelen, bir defaya mahsus bir hediye" dedi: "Yüksek basınçlı şok deformasyonu Siyah Güzellik'te daha önce incelediğimiz hiçbir mineralde tespit edilmemişti."
Bu şok izleri gezegenlerin göktaşı "bombardımanına" tutulduğu anlamına geliyor. Daha önce bu izlere rastlanmadığı için bilim insanları, önceki araştırmalardan hareketle, yaklaşık 4 milyar yıl önce Mars'ta yaşama uygun koşulların var olduğunu düşünmüştü.
Zira bu durum, araştırmacıları Kızıl Gezegen'de 4 milyar yıl önce yaşamın oluşumu için ideal, sakin bir ortam olduğu düşüncesine yöneltmişti. Hakemli bilimsel dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bulgular ise bu zaman diliminde Mars'ın göktaşı çarpışmaları açısından aktif bir gezegen olduğunu gösteriyor.
Bulgular, Mars'ta hayat arayan bilim insanlarının Kızıl Gezegen'in "zaman çizelgesini" yeniden düzenlemesi gerektiği anlamına geliyor. Çalışmanın ortak yazarı Aaron Cavosie, Mars'ta yaşama uygun koşulların büyük ihtimalle düşünüldüğünden daha geç ortaya çıktığını ifade etti.
Cavosie'ye göre bu koşullar ancak 3,7 ila 3,9 milyar yıl önce ortaya çıkmış olabilir. Söz konusu zaman aralığı gezegenin yüzeyinde sıvı su barındırdığı düşünülen tarihlerle de uyuşuyor. Su, en azından Dünya'daki yaşam formları için hayati önem taşıyor. Bu nedenle bulgular Mars'ta hayat arayışı için umut verici.
NASA'nın Mars'taki uzay aracı Curiosity'nin topladığı tortu örneklerinde karbon atomları tespit edildi. Keşif, 2012'den beri Kızıl Gezegen'in Gale Krateri'nde araştırma yapan uzay aracının topladığı verilerle mümkün oldu.
Curiosity, topladığı örneklerdeki elementleri ayırmak için 24 toz örneğini yaklaşık 850 santigrat dereceye kadar ısıttı. Bu da numunelerin metan gazı salmasına neden oldu ve karbon atomlarının varlığını ortaya çıkardı.
ÜÇ ÖNEMLİ FİKİR
Bilim insanlarının karbonun kökenine dair üç fikri var: Kozmik toz, karbondioksitin ultraviyole bozunması veya biyolojik olarak üretilen metanın ultraviyole bozunması.
İlk iki seçenek, moleküler toz bulutları gibi kozmik olgulara işaret ederken, üçüncü seçenek, Mars'ta geçmişte yaşam olduğu anlamına gelebilir.
YAŞAMIN YAPI TAŞLARI
Zira uzmanlara göre, metanla beslenen mikroskobik yaşam formları karbon üretebilir. Bu sürecin Dünya'nın geçmişinde de meydana geldiği biliniyor. Ayrıca hem karbon hem de metan, yaşamın yapı taşları olarak görülüyor.
Hakemli bilimsel dergi PNAS'ta yayımlanan araştırmanın başyazarı ve yerbilimleri profesörü Christopher H. House, incelenen örneklerden bazılarının "Avustralya'dan 2,7 milyar yıllık tortul tabakalardan alınan örneklere benzediğini" söyledi.
Bilim insanına göre Avustralya'dan gelen örneklerin biyolojik kökeni vardı çünkü eski mikrobiyal yaşam formları bunları metanı tüketirken üretmişti. Öte yandan araştırmacılar Mars'taki koşulların Dünya'dan çok farklı olduğunu belirtiyor ve üç olası açıklamaya şüpheyle yaklaşıyor.
KANITLAMAYA YETMİYOR AMA...
Biyolojik süreçler karbonun olası bir nedeni ama yeni araştırmada elde edilen bulgular, Mars'ta yaşam olduğunu kanıtlamaya yetmiyor. Zira toplanan hiçbir örnekte mikrobiyal yaşam formlarına dair doğrudan kanıt bulunamadı.
Prof. House, "Üç olasılık da bugün Dünya'daki hiçbir şeye benzemeyen olağandışı bir karbon döngüsüne işaret ediyor" diye konuştu. Dünya'da karbon döngüsü, karbon atomlarının atmosferden toprağa geçmesi ve yeniden atmosfere dönmesi anlamına geliyor.
DAHA ÇOK VERİYE İHTİYAÇ VAR
House, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Ancak bunlardan hangisinin doğru açıklama olduğunu tespit etmek için daha fazla veriye ihtiyacımız var."
NASA'nın Perseverance keşif aracı, geçtiğimiz ay da Mars'ta yeni organik maddeler bulmuştu. Bu buluş bize Kızıl Gezegen'de hayat olduğunu göstermiyor ama çok önemli ipuçları veriyordu.
Jezero Krateri'ndeki organik moleküllerin keşfi SHERLOC (Organikler ve Kimyasallar için Raman & Lüminesans ile Yaşanılabilir Ortamları Tarama) cihazı ile gerçekleştirilmişti.
SHERLOC, organikleri kayaların içinde ve tozlu yüzeylerinde buldu ve bu da organik moleküllerin yaygın olduğunun bir başka göstergesi olarak sayılmıştı. NASA'nın Jet Propulsion Laboratuvarı'nda SHERLOC baş araştırmacısı Luther Beegle yaptığı açıklamada, "Curiosity ayrıca Gale Krateri içindeki iniş alanında organik maddeler keşfetti" ifadelerini kullanmıştı.
İLGİNÇ KAYALAR KEŞFETTİ
NASA, Mars'taki uzay aracı vasıtasıyla birkaç aydır ilginç kayaları meraklılarıyla buluşturuyor. Bu kaya deniz aslanına benziyor olmasıyla dikkat çekiyor. Kaya parçasının detaylı görüntüsü, uzay aracının SuperCam Uzaktan Mikro Görüntüleyicisi tarafından yakalandı.
Sosyal medya aracılığıyla kullanıcılarla buluşan fotoğrafta görülen aşınmış kaya parçası ise mors diye de bilinen deniz aslanına benzetilmişti.
VOLKANİK KAYALARA BENZİYOR
Perseverance ekibi, uzay aracının Twitter hesabından yaptıkları paylaşımda, "Bu kayaya daha yakından baktım. Ekibimden bazıları Dünya'daki volkanik kayalara benzerlikler görüyor" şeklinde ifadelerde bulundu. Uzay aracının baş kısmına eklenen bu kamera sayesinde çekilen fotoğraflar ilginç kayaların da görülmesini sağlıyor.
NASA'nın Perseverance aracı, Mars'ta daha önce bir yaşam formu olup olmadığını araştırıyor. Bu uğurda keşfettiği ilginç nesneler de bulunuyor.
Kızıl Gezegen'in yüzeyini inceleyen araç, farklı yapılardaki kayaların da keşfini yapıyor. Hatta daha önce "Mars'ta gökkuşağı mı var?" sorusunun bile sorulmasına neden olmuştu. Gökkuşağının bilimsel açıklamasını yapan NASA, Mars'ta 'gökkuşağının' oluşmasının imkansız olduğunu söylüyor.
SOSYAL MEDYA ÇALKALANDI
Brachiosaurus kayası olarak da adlandırılan bu Mars kayası, NASA'da yazılım mühendisi Kevin Gill, 16 Nisan 2021 tarihinde Twitter üzerinden bu görüntüyü paylaşmıştı.Brachiosaurus dinozoruna benzeyen bu kaya paylaşıldığı dönemde de çok konuşulmuştu.
Yazılım mühendisi Twitter paylaşımında, ''Görünüşe göre, NASA Perseverance, Mars'ta küçük bir Brachiosaurus fosili bulmuş.'' diyerek esprili bir söylem kullandı.
Mars'ta keşfedilen ve gündemde oldukça uzun süre kalan bu kaya 15 cm ve delikli yapısıyla sosyal medyanın gündemine girmişti. Bilim insanlarının da konu hakkında çalışmalarının sürdüğünü söyleyebiliriz.
Daha önce NASA’nın Perseverance gezgini en son bulunan bu kayanın bir görüntüsünü kaydetti ve merkez üssüne gönderdi. Bulunan kayanın üzerinde gelişi güzel delikler bulunuyor. Araştırma ekibi kayanın nasıl geldiğini ya da neyin parçası olduğunu tespit etmek için çalışmalara başladığını duyurmuştu.
Bu kayanın Mars’ta bulunması aslında bir tesadüf değil zira Mars meteorlar için bir cennet olarak görülüyor. Hal böyle olunca Mars’ta kayalara ya da gök taşlarına rastlamak mümkün ancak bu kayanın diğerlerinden farklı göründüğünü söylemek lazım. NASA tarafından henüz kayanın ne olduğu açıklanmadı ancak Twitter üzerinden yapılan paylaşımla biraz detaylandırıldı.
Ingenuity helikopterinin etraftakileri incelerken keşfettiği bu kaya, tuhaf olarak nitelendirildi. Bilim insanlarının da pek çok hipotez üretmesine neden oldu. Kaya açıklandığı kadarıyla 15 cm boyutlarında ve bazılarına göre bu kaya Mars’a çarpan bir gök taşının parçası ya da direkt Mars’ın bir parçası olabilir.
Daha yeni Instagram'da paylaşılan bu fotoğraf Mars'taki muhteşem buzlu kum tepelerini gözler önüne sermişti. NASA'nın paylaştığı bu fotoğraf, Mars Reconnaissance Orbiter (Mars Keşfi Yörünge Aracı) adlı uzay aracıyla çekildi.
Özel bir sensör sistemleriyle donatılan uzay aracı, Kızıl Gezegen'deki çarpıcı olayları da gözler önüne seriyor ve aynı zamanda Mars hakkında daha fazla bilgi edinmemizi sağlıyor.
Buzlu kum tepeleri alanı, Mars'ın kuzey ovalarının yüksek enlemlerinde bulunan 5 kilometre boyunca uzanan bir alanı kaplıyor. Fotoğrafta yer alan çizgiler ve diğer özellikler 'mevsimsel sebepler' ile oluşuyor.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), 2030'da Mars'a insan göndermeye hazırlanırken, uzayda uzun süre geçirmenin fiziksel etkileri konusunda yürütülen bir araştırmada kalp ile ilgili yeni bir bulgu elde edildi.
Amerikalı bilim insanları, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda kesintisiz neredeyse bir yıl geçiren emekli astronot Scott Kelly'nin kalbinin haftada 6 gün pedal çevirmesine veya dayanıklılık egzersizi yapmasına rağmen küçüldüğünü tespit etti. Çalışmanın ayrıntıları Amerikan Kalp Vakfının "Circulation" dergisinde yayımlandı.
25 YILDIR ÇALIŞMA YAPILIYOR
Uzmanlar, 27 Mart 2015 ile 1 Mart 2016 arasında UUİ'de geçirdiği 340 gün boyunca Scott Kelly'nin kalbinin sol karıncığının haftada 0,74 gram hacim kaybettiğini bildirdi. Öte yandan bu hacim kaybının, kalbin fonksiyonunu etkilemediğine işaret edilirken Kelly'nin kalbindeki küçülmenin, 2018'de Pasifik Okyanusu'nu 159 günde geçen uzun mesafe yüzücüsü Benoit Lecomte'de de gözlendiği ifade edildi.
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), '16 Psyche' isimli asteroide yapılacak görev için açıklama yaptı. NASA, daha önce 10 kentilyon dolarlık (19 sıfırlı) değer biçilen asteroid için son montaja başladığını duyurdu.
Mars ve Jüpiter arasındaki asteroid kuşağındaki 16 Psyche'in çapı 226 kilometre. Bilim insanlarının tahminlerine göre asteroid oluşumunu tamamlayamamış bir gezegenin çekirdeğinden koptu. NASA, Ağustos 2022'de 16 Psyche asteroide doğru yola çıkacak. Yaklaşık dört yıl sürecek yolculuğun ardından NASA'nın keşif sondası 16 Psyche asteroide varacak. Sonda, 2023'da Mars'ın yerçekimine girecek daha sonra 2026'da 16 Psyche'ten veri toplayacak noktaya ulaşacak. Tahminlere göre 16 Psyche asteroidin tamamı değerli madenlerden oluşuyor.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) Mars'taki uzay aracı Curiosity, Kızıl Gezegen'den bir "selfie" yollamıştı. NASA'nın Mars araştırmaları son günlerde Perseverance uzay aracının gönderdiği fotoğraflarla gündemdeki yerini koruyor. 18 Şubat'ta Mars'a ulaşan Perseverance, Dünya'ya yolladığı dikkat çeken fotoğraflarla büyük yankı uyandırmayı başarıyor.
Otomobil büyüklüğündeki uzay aracı Curiosity, 2012'de gezegene ulaştığından beri Gale kraterini inceliyor. NASA'nın internet sitesinde dün yayımladığı çarpıcı fotoğraf da Curiosity'nin Kızıl Gezegen'deki varlığını hatırlatıyor.
