Doğal mucizeler: Peri Bacaları! Yeryüzünün eşsiz eserleri
14.09.2024 - 12:44 | Son Güncellenme:
Peri bacaları, yeryüzünde eşine az rastlanır doğal harikalar olarak görenleri kendine hayran bırakır. Zamanın, doğanın ve rüzgârın adeta birer heykeltıraş gibi çalıştığı bu eşsiz yapılar, milyonlarca yılın izlerini üzerinde taşır. Peki, peri bacaları nasıl oluşur? Ülkemizdeki en önemli peri bacası bölgeleri nerededir? İşte cevabı.
Göz alıcı yapılarıyla dikkat çeken peri bacaları, yalnızca şekil olarak değil, farklı renkleri ve tarihi arka planlarıyla da etkileyici bir yapıya sahiptirler. Yumuşak tüf katmanlarının sert kayalarla buluştuğu noktada oluşan bu kaya sütunları, erozyonun bir sanat eseri gibi işlediği doğal heykellerdir. Türkiye’de özellikle Kapadokya bölgesinde yoğunlaşan bu oluşumlar, aynı zamanda tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve farklı kültürlerin izlerini günümüze taşımıştır.
PERİ BACALARI NASIL OLUŞUR?
Peri bacalarının oluşumu, binlerce yıl süren erozyon süreçlerine dayanır. Volkanik tüf ve kül tabakaları gibi yumuşak kayalar, zaman içinde rüzgâr, yağmur ve sel suları gibi dış etkenlerle aşındırılır. Ancak bu aşındırma süreci, her zaman eşit bir şekilde gerçekleşmez. Peri bacalarının tepe kısımlarını oluşturan daha sert kaya katmanları, alttaki yumuşak yapıyı koruyarak aşınmayı yavaşlatır. Bu da tepe kısmı geniş, alt tarafı ise ince konik yapılar oluşturur.Ayrıca, peri bacalarının rengini oluşturan mineraller, o bölgenin jeolojik yapısına göre değişiklik gösterir. Örneğin, Kapadokya’da daha çok kahverengi-gri tonlarında görülen peri bacaları, Erzurum Narman’da kırmızımsı bir renge sahiptir. Bu da bölgenin jeolojik yapısının eşsizliğini ortaya koyar.
YER ALTI ŞEHİRLERİ VE PERİ BACALARI: KAPADOKYA
Dünyada peri bacalarının en meşhur örneklerinden biri, Türkiye’deki Kapadokya bölgesinde yer alır. Yaklaşık 60 milyon yıl önce gerçekleşen volkanik patlamalar sonucunda bölgede oluşan yumuşak tüf ve lav tabakaları, rüzgâr ve suyun aşındırıcı etkisiyle bugünkü peri bacalarını oluşturmuştur. Kapadokya’nın eşsiz jeolojik yapısı, yalnızca peri bacalarına değil, yer altı şehirlerine ve kayalara oyulmuş yapılarıyla da dikkat çeker.
KULADOKYA’YI DUYDUNUZ MU?
Manisa'nın Kula ilçesinde yer alan peri bacaları ‘Kuladokya’, adını Kapadokya’da bulunan peri bacalarına benzerliğinden alır. Gediz Vadisi boyunca uzanan bu alan, rüzgâr ve sağanak yağışların yumuşak kayaları aşındırmasıyla şekillenmiştir. 2012 yılında tabiat anıtı ilan edilen Kuladokya, aynı zamanda Avrupa'nın en önemli jeoparklarından biridir.
VANADOKYA: VAN’IN SAKLI HAZİNESİ
Van'ın Başkale ilçesinde bulunan Yavuzlar Köyü, ‘Vanadokya’ adıyla anılan peri bacalarıyla ünlüdür. Yiğit Dağı'nın püskürttüğü kayaçların, yağmur ve rüzgâr etkisiyle aşınarak oluşturduğu bu yapılar, bölgenin en ilgi çekici turistik noktalarından biridir. Özellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir.
NARMAN PERİ BACALARI: ERZURUM’UN KIRMIZI DİYARI
Erzurum’un Narman ilçesinde yer alan ve ‘Kırmızı Periler Diyarı’ olarak da adlandırılan bölge, rengini çevresindeki minerallerden alan peri bacalarına ev sahipliği yapar. Diğer peri bacalarından farklı olarak kırmızımsı tonlarıyla dikkat çeken bu yapılar, Colorado Kanyonu ile ilgi çekici bir benzerlik göstermektedir.
FRİG VADİSİ: TARİH VE DOĞA İÇ İÇE
Afyonkarahisar, Kütahya ve Eskişehir il sınırları içinde yer alan Frig Vadisi, peri bacalarının tarihi ve doğal güzelliklerini bir arada sunar. Henüz turizme tam anlamıyla açılmamış bu alan, özellikle Frigya medeniyetine ait izler taşır. Peri bacalarının yanı sıra kaya mezarları ve yer altı şehirleri de vadide bulunur.
SEBEN PERİ BACALARI: BOLU’NUN SAKLI DOĞASI
Bolu’nun güneyinde yer alan Seben bölgesi, volkanik bir yapıya sahip olup peri bacaları, mağaralar ve kanyonlar ile çevrilidir. Bölgenin zorlu coğrafyasında yürüyüş yaparken karşılaşılan bu doğal yapılar, Bolu’nun gizli doğal hazinelerinden biri kabul edilir.
YEŞİLLERİN İÇİNDEN ORTAYA ÇIKAN ESER: MEŞELİ KÖYÜ
Artvin’in Şavşat ilçesine bağlı Meşeli köyünde, yıllar önce gerçekleşen bir heyelan sonucu oluşmuş peri bacalarına benzer kaya yapıları bulunur. Karagöl Tabiat Parkı’na yürüme mesafesindeki bu kayalar, yemyeşil doğanın içinde yükselir ve doğaseverler için ilgi çekici bir rota oluşturur.
GELİNCİK KAYASI PERİ BACALARI: ÇANKIRI’NIN DOĞA HARİKASI
Çankırı’nın Orta ilçesinde yer alan Gelincik Kayası, peri bacalarını andıran doğal yapılarıyla dikkat çeker. Rüzgâr ve suyun aşındırmasıyla oluşan bu yapılar, bölgenin jeolojik zenginliklerini ve doğal güzelliklerini sergileyen eşsiz bir noktadır.
SELİME’NİN GÖRKEMLİ MİRASI: BİR DOĞA VE TARİH HARİKASI
Selime, Aksaray’da Kapadokya’nın giriş kapısı olarak bilinen bir bölgedir. Bölgedeki peri bacaları ve yaklaşık 1700 yıl önce inşa edilen Selime Katedrali, tarih ve doğanın kusursuz bir birlikteliğini sunar. Burası, Hristiyanlık tarihindeki ilk yüksek sesli ayinlerin yapıldığı kutsal mekanlardan biri olarak da öne çıkar.
