Yine kara pazartesi, piyasalar çöktü

Avrupa ülkelerinin mali piyasaları kurtarma konusunda ortak bir karara varamaması, ABD’nin hazırlamış olduğu planın yeterli olmayacağı ve ekonomilerin durgunluğa gireceği endişeleri dünya borsalarına yine kara pazartesi yaşattı.
ABD borsası Ekim 2004’ten bu yana ilk kez 10 bin puanın altına gerilerken, Avrupa borsalarındaki kayıp yüzde 11’leri buldu.  Dow Jones yüzde 3.58, Nasdaq ise yüzde 4.34 kayıpla günü tamamladı.

Rusya kapattı
Rusya borsaları yüzde 19’lara varan oranda değer kaybedince, işlemler durduruldu. Rusya borsaları önceki yıllarda rekor artışlar gösterirken, Rusya’nın Güney Osetya’daki Gürcü saldırısına karşılık vermesi ve petrol fiyatlarının düşmesi de kayıplara neden oluyor.

Carry trade bitiyor mu?
Japon Yeni’nin dolar karşısında değer kazanmaya devam etmesinin carry trade adı verilen düşük faizli para birimlerinden borçlanıp yüksek getirili finansal enstrümanlara yatırım yapma eğilimini zayıflattığı kaydediliyor. Dolar/yen paritesi 102.86’ya indi. Euro/yen paritesi de 139.97’ye geriledi.
Euro ise dolar karşısında 1.3539 seviyesiyle son 13 ayın en düşük seviyesine geriledi. Bayram öncesinde carry trade pozisyonlarının çok etkilenmediğine dikkat çeken uzmanlar, “Kimse bu noktadan sonra riskli pozisyon açmak istemiyor. ABD’nin paketi geçti ama geç kaldı” yorumunda bulundu.

Petrol 88 dolar
Krizi önlemek için alınan tedbirlerin başarılı olamayacağı ve petrol talebinin azalabileceği endişeleriyle petrol fiyatları 88.68 dolara geriledi. Altın fiyatları 34 dolar artışla 867 dolara çıktı.
ABD Başkanı Geogre Bush, finansal sistemde güveni sağlamanın ve kredileri serbest kullanıma sunmanın zaman alacağını söyledi. ABD Merkez Bankası, yılsonuna kadar zor durumdaki bankalara 900 milyar dolar vereceğini açıkladı.

Neden?
1. ABD’nin kurtarma paketine rağmen krizi derinleşebileceği endişeleri dağılmadı.
2. Ekonomilerin durgunluğa gireceğine ilişkin beklentiler arttı.
3. Avrupa kendi kurtarma paketinde anlaşamadı.
4. Kurtarma amaçlı birleşme ve satın almalarda geri dönüşler yaşandı.
5. ABD’de likidite sıkıntısı devam ediyor, dolar faizi yükseldi.


Borsalarda büyük kayıp

İngiltere -7.85
Almanya -7.07
Fransa -9.04
İspanya -6.06
İtalya -8.44
İrlanda -9.91
Hollanda -9.14
Belçika -6.87
Lüksemburg -6.25
Danimarka -11.06
Norveç -9.68
İsveç -7.24
Avusturya -8.22
Yunanistan -5.85
Rusya -18.66
Japon -4.67
Hong Kong -4.97
Çin -5.12
Tayland -6.48


‘Ortak operasyon olmazsa kriz büyür’
Ekonomik kurtarma planının ABD Temsilciler Meclisi’nde onaylanmasına rağmen ABD istihdam verilerinin kötü gelmesi ve Avrupa’nın krize karşı ortak tavır alamaması piyasaların haftaya çöküşle başlamasında etkili oldu.
ABD Başkanı Bush’a bilgi veren Finans Piyasaları Çalışma Grubu, “Sorunun çözümü için ABD ve dünyada kuvvetli ve eşgüdüm içinde adım atmak gerekiyor” açıklamasını yaptı.
Uzmanlar, Avrupa bankalarında yaşanan sıkıntıların aşılabilmesi için toptan mevduat garantisinin tek çözüm olabileceğini aksi takdirde euro’nun yaşadığı bu krizin AB’nin siyasi sonunu getirebileceğini belirtiyorlar. ABD piyasasının dibe yaklaştığını, dünkü satışların ‘panik satışı’ olmadığını ve bundan sonra alıma geçilebileceği de belirtiliyor.
ABD Merkez Bankası’nın eski başkanlarından Paul Volcker, “Mevcut durumda Hazine’nin attığı adımlar uygundu” dedi. Volcker da, ‘uluslararası eşgüdüm’ ihtiyacına dikkat çekti.
AHU ÖZYURT