Tarım, gıda ve içecek sektörü 8,6 milyar dolarlık ihracat yaptı

TÜİK tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli'nin güncel sonuçları açıklandı.

Dijital Veri Paneli’ne göre, 2021’nin ilk 5 ayında tarım, gıda ve içecek sektörün ihracatı, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15,6 artarak 8,58 milyar dolara, ithalatı yüzde 12,3 artarak 6,96 milyar dolara ulaştı.

Mayıs 2021'de ise ihracat önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,9 artarak 1,6 milyar dolar, ithalat da yüzde 7,3 düşerek 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.

İhracat mayıs ayında da belirgin şekilde artarken, 2021 yılında ilk kez mayıs ayında ithalatın önceki yılın aynı ayına kıyasla gerilemesi, yılın başından bu yana devam eden yüksek ithalat trendinin değiştiğini gösterdi.

Aylık ihracattaki bu önemli artışlar dikkat çekse de geçen yıl salgının küresel etkisinin hissedildiği ilk dönemde ihracatın keskin bir şekilde düşmesi, aylık ihracattaki artış oranının yüksek çıkmasında kısmen etkili oldu. 

2021 yılında ilk kez dış ticaret fazlası, önceki yılın aynı döneminin üzerine çıktı

Dış ticaret fazlası nisan ayında ithalattaki yavaşlama ve ihracattaki büyük artışla toparlansa da 2021’in ilk 4 ayında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 düşük olarak, 1,24 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti.

Mayıs verilerinin gelmesiyle birlikte 2021’de ilk kez dış ticaret fazlası, önceki yılın aynı döneminin üzerine çıktı. Dış ticaret fazlası 2021’in ilk 5 ayında, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,1 artarak 1,63 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Birim ihracat değeri 2021’in ilk 5 ayında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 artarak 1.086 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat birim değeri ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 37,4 artışla 618 dolar/tona yükseldi.

Birim ithalat değerinin 2021’in başından beri yüksek seviyede devam etmesi olumsuz bir gelişme olarak değerlendirildi.

2021 yılı mayıs ayında en çok ihraç edilen ürünler buğday unu, fındık içi ve makarna olarak sıralanırken, en çok ithal edilen ürünler soya fasulyesi, ayçiçeği ve ham ayçiçeği yağı oldu. Büyük ölçüde yem sektörü tarafından kullanılan soya fasulyesinin mayıs ayındaki ithalatı 256,7 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. 

Son dönemde yurt içinde fiyat artışları ile sıkça gündeme gelen ve 760 milyon dolarlık ithalat ile 2020’de en fazla ithal edilen 3. ürün olan ayçiçek yağında ithalat trendi devam etti. Ayçiçek ve ayçiçek yağı 2021 yılında da en çok ithal edilen ürünler arasında yer aldı.

Toplam ihracatın yüzde 42,6'sı 5 sektör tarafından gerçekleştirildi

2021’in ilk 5 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde, sert kabuklu meyveler 955 milyon dolar, şeker ve şekerli mamuller 882 milyon dolar, yaş meyve 747 milyon dolar, bitkisel yağ 570 milyon dolar ve balıkçılık ve su ürünleri 498 milyon dolar ile en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 42,6'sı söz konusu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.

Tek başına hayvan yemi sektörü ise 2021'in ilk 5 ayında 1,8 milyar doları geçen hacim ile toplam ithalatın yüzde 26’sını oluşturdu.

2021 yılının ilk 5 ayında önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla artıran sektörler, 196 milyon dolar artışla şeker ve şekerli mamuller sektörü, 144 milyon dolar artışla yaş meyve sektörü, 138 milyon dolar artışla balıkçılık ve su ürünleri sektörü, 121 milyon dolar artışla bitkisel yağ sektörü ve 116 milyon dolar artışla sebze sektörü oldu.

Aynı dönemde ihracatın gerilediği 2 sektör ise 69 milyon dolar düşüşle tütün ve mamulleri sektörü ve 5 milyon dolar düşüşle baklagil sektörü olarak kayda geçti.

Makarna, kuru meyve/sebze, un sektörleri ihracatı yılın ilk 4 ayında önceki yıla kıyasla gerideydi. Mayıs ayında ise bu sektörlerin ihracatındaki toparlanma dikkati çekti.

2021 yılının ilk 5 ayında önceki yılın aynı ayına göre ithalatı değer olarak en çok artan sektörler, 348 milyon dolar artışla bitkisel yağ sektörü, 286 milyon dolar artışla hayvan yemi sektörü, 217 milyon dolar artışla nişasta sektörü, 50 milyon dolar artışla pirinç değirmenciliği sektörü ve 19 milyon dolar artışla alkollü içkiler sektörü oldu. 

İthalattaki en çok düşüş de makarna, un, şeker ve şekerli mamuller, sert kabuklu meyveler ve tütün ve tütün mamulleri sektörlerinde gerçekleşti.